رسانه ملی در حالی این روزها تبدیل به تریبون تبلیغاتی دولت شده است که مشکلات مالی این سازمان بیش از گذشته شده و به نظر میرسد با ادامه این روند در سال بعد و فرارسیدن ایام انتخابات وضعیت از این هم بغرنجتر خواهد شد و باید بیش از پیش شاهد تکرار نمایش برنامهها سفارشی دولت در تلویزیون باشیم!
سرویس فرهنگی فردا؛ احسان سالمی: حمله به سیاستهای سازمان صدا و سیما و بیاعتبار جلوه دادن این نهاد یکی از اتفاقاتی بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم شدت گرفت. هرچند که همواره انتقاداتی به عملکرد این سازمان وارد بوده و هست و نقد عملکرد آن صرفا محدود به دوران فعالیت این دولت نمیشود، اما نکته قابل توجه در این زمینه فشار بیامان دولت یازدهم به صدا و سیما برای جلوگیری از هرگونه نقدی برعلیه دولت در برنامههای رسانه ملی است.
اتفاقی که به شکل بیسابقهای در این دولت رقم خورده و تقریبا بساط هرگونه نقدی را از برنامهها صدا و سیما برچیده تا رسانه ملی در زمینه نقد سیاستهای دولت از کمترین میزان آزادی برخوردار شود.
تعطیلی برنامههای خبری نقدانه، از «صرفا جهت اطلاع» تا «حساس نشو»
«صرفا جهت اطلاع» یکی از برنامههای خبری تلویزیون بود که پخش هفتگی آن در پنجشنبه شبها با استقبال بالای مخاطبان روبرو شده بود. برنامهای که به نقد صریح اتفاقات اجتماعی، صحبتهای سیاستمداران و برنامههای تلویزیونی میپرداخت و اساسا به خاطر همین صراحت و البته نوآوریهای به کار برده شده در آن بود که مورد توجه مردم قرار گرفت.
اما این برنامه نوآورانه که بعدها نمونههای مشابهی از آن در قالب برنامههای تولیدشده توسط سایر رسانهها به دست مخاطبان میرسید، در دولت یازدهم درگیر حواشی شد. حواشی که به واسطه انتقادات از دولت و ظرفیت پایین برخی از مدیران دولتی در شنیدن نقد اهالی رسانه، به وجود آمد و باعث شد که در نهایت «صرفا جهت اطلاع» تعطیل شود.
این اتفاق برای نمونه مشابه صرفا جهت اطلاع نیز به وقوع پیوست. نمونهای طنز با عنوان «حساس نشو» که فضایی شبیه به صرفا جهت اطلاع داشت و البته در زمینه نقد، صریح و بیتعارف بود. اما این برنامه نیز در نهایت به همان سرنوشت دچار شد تا شمار برنامههایی که ممکن بود از کاستیهای موجود انتقاد کنند بیش از پیش کاهش پیدا کند.
جالب آن که خالی شدن رسانه ملی از هرگونه نقدی نسبت به دولت کار را به جایی رسانده که حتی برنامههایی همچون تیتر یک و گفتوگوی ویژه خبری نیز مدتهاست که از هرگونه انتقادی از دولت پرهیز میکنند.
ایستادگی کجدار و مریز صداوسیما پای برنامه جنجالی هفت!
سری سوم برنامه سینمایی «هفت» نیز یکی دیگر از برنامههایی بود که مورد خشم و غضب دولتیها قرار گرفت. برنامهای که به واسطه نقد شفاف و بدون تعارف ضعیفترین دوره جشنواره فیلم فجر، از جانب دولتیها به عنوان برنامهای مخالف با دولت قلمداد شد و اعتراضاتی از جانب دولتیها به آن صورت بگیرد.
کار به جایی رسید که برخی از خبرها حاکی از گفتوگوی مستقیم شخص وزیر ارشاد با رئیس سازمان صداوسیما برای تغییر تیم تولید این برنامه بود و معاون سینمایی آقای وزیر نیز در گفتوگوهای مختلف با چشمپوشی از همه ضعفهای مدیریت خود در این چند ساله گذاشته، همه مشکلات جشنواره ضعیف خود را به گردن برنامه هفت و انتقادات مجری و منتقدان آن انداخت.
البته این اعتراضات باز هم تا حدودی نتیجه داد و با وجود سرسختی و مقاومت مدیران تلویزیون برای عدم ایجاد تغییراتی اساسی در این برنامه، «مسعود فراستی» منتقد سرشناس برنامه مدتی است که در آن حضور ندارد و براساس شنیدهها فعلا قرار نیست که به آنتن بازگردد تا اندکی از عصبانیت آقایان کاهش یابد!
ثریا بزرگترین قربانی نقدناپذیری دولت
در میان همه برنامههایی که در زمان دولت یازدهم قربانی نقدناپذیری دولت تدبیر شدند، بدون شک «ثریا» مهمترین و اثرگذارترین آنها بود. برنامهای که پس از بیان انتقاداتی در مورد برجام و طرح تحول سلامت مورد غضب دولت یازدهم قرار گرفت و با وجود استقبال مخاطبان تعطیل شد.
اگرچه مسئولان صداوسیما در ابتدا از «موقتی بودن» توقف این برنامه سخن میگفتند، اما دست اندرکاران تهیه این برنامه و مسئولان فرهنگی کشور نسبت به فشارهای سنگین برخی جریانها برای توقف این برنامه و همچنین چگونگی ادامه و محدودیتهای آن اظهار نگرانی میکردند. در نهایت نیز رئیس سازمان صدا و سیما در جریان جلسه با نمایندگان مجلس اعلام کرد که این برنامه به علت سیاهنمایی تا دو ماه آینده تعطیل خواهد شد!
جالب آن که در زمان تعطیلی این برنامه تشکلهای دانشجویی و مردمی و همچنین محافل و رسانههای انقلابی مختلفی نسبت به اعمال فشار دولت به صدا و سیما و استفاده از حربه غیرمنصفانه کاهش بودجه این سازمان و نپرداختن حق قانونی رسانه ملی، ابراز نگرانی میکردند اما در نهایت نیز اهرم بودجه و فشارهای بیرونی بر این دلنگرانیها چربید و برنامه انقلابی «ثریا» تبدیل به بزرگترین قربانی دولت یازدهم در عرصه رسانه شد.
توهین کن و پخش زنده جایزه بگیر!
اما در میان همه اتفاقاتی که در این چند وقت در ارتباط با رابطه تلویزیون با دولت قابل توجه بود؛ از همه جالبتر ماجراهای پیش آمده برای قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت بود. وزیری که پس از مدتها در خواست برنامهسازان تلویزیونی برای پاسخگویی در ارتباط با طرح تحول سلامت با شرایط مشروط و با شرط عدم حضور هیچگونه منتقدی حاضر شد تا در برنامه «ثریا» حضور پیدا کند ولی وقتی در مقابل سوالات صریح مجری کاربلد آن قرار گرفت برافروخته شد و به رسانه ملی حمله کرد و در نهایت هم اعتراضات او منجر به تعطیلی برنامه ثریا شد.
جناب وزیر در ادامه اما درگیر حاشیه جدیدی شد تا در روزهایی که تلویزیون سریال کاملا سفارشی «پرستاران» را با سفارش وزارت بهداشت به روی آنتن فرستاده است؛ با ایجاد یک نزاع لفظی میان او و فرماندار یکی از شهرستانهای محروم کشور؛ تبدیل به چهرهای نهچندان محبوب در میان مردم شود. ولی صدا و سیما که این روزها تبدیل به جولانگاه تبلیغات دولتیها شده تنها دو روز بعد از توهین وزیربهداشت، سخنرانی او را در اهواز به طور زنده پخش کرد تا شاید اندکی وجهه مردمی او را ترمیم نماید!
رسانه ملی در حالی این روزها تبدیل به تریبون تبلیغاتی دولت شده است که مشکلات مالی این سازمان بیش از گذشته شده و به نظر میرسد با ادامه این روند در سال بعد و نیاز دولتیها برای استفاده از ظرفیت بالای تلویزیون برای تبلیغات و دفاع از عملکرد خود در ایام انتخابات وضعیت از این هم بغرنجتر خواهد شد و باید شاهد تکرار برنامهها و سریالها و تولیدات سفارشی دولت که هر روز به بهانهای سر از تلویزیون در میآورند، باشیم!