از مدتی پیش و چندین هفته قبل از سفر به بارسلون برای حضور در کنگره جهانی موبایل، هماهنگیها را برای گفتگو با یکی از شخصیتهای کلیدی ایسوس آغاز کرده بودیم؛ درخواستی که ایسوس آن را پذیرفت و حتی وعده مصاحبه با «جری شن»، مدیرعامل کمپانی تایوانی نیز به ما داده شد.
با این حال در آخرین روزها، قرار بر این شد تا با معاون ارشد این شرکت و شخصی که او هم سهم بزرگی در پیشرفت ایسوس داشته همراه شویم؛ یک همراهی کوتاه. زمان، یک روز پیش از معرفی خانواده موبایلهای ذنفون 5 است. ایسوس رسانهها را دعوت کرده تا یک روز قبل از رونمایی رسمی، موبایلهای جدیدش را در اختیار آنها قرار دهد تا بتوانند در آرامش و به دور از هیاهوی سالن معرفی، نگاه نزدیکی به آن داشته باشند. در دفتر ایسوس در بارسلون، به گفتگو با اریک چن معاون ارشد این شرکت تایوانی مینشینیم.
از مادربرد تا موبایل
اریک چن، معاون ارشد شرکت ایسوس است به شکل مستقیم بر فروش و بازاریابی محصولات این شرکت تجاری نظارت دارد؛ محصولاتی نظیر نوتبوک، موبایل هوشمند و تبلت. خود ایسوس میگوید که زیر نظر چن، این شرکت توانسته یکی از برندهای مطرح در زمینه نوتبوک و موبایل در سطح جهانی شود.
ایسوس در دهه اخیر تغییرات زیادی داشته و هویتی تازه پیدا کرده است. کافیست این سوال را از خود بپرسید که وقتی نام ایسوس را به ذهن میآورید، ابتدا چه محصولی از این شرکت پیش چشم شما نمایان میشود؟
اگر تازه وارد جمع کاربران موبایلهای هوشمند شده باشید، احتمالاُ ایسوس را یک تولید کننده موبایل و نوتبوک میدانید اما اگر بیش از سه دهه از عمر خود را پشت سر گذاشتهاید، ایسوس احتمالاً در ورای خاطره شما یک سازنده مادربرد و قطعات کامپیوتری است؛ مخصوصاً در بازار ایران. این شرکت اما در سالهای اخیر، مخصوصاً از پنج سال گذشته تا کنون مشغول تغییر جهت بوده و مسیری تازه را در پیش گرفته است.
در این مسیر، کاربران قرار است ایسوسی را بشناسند که میخواهد بیشتر با مخاطب عام رابطه برقرار کند؛ برایش موبایل، تبلت و نوتبوک بسازد؛ محصولاتی که نام برند ایسوس را به شکل دائم در برابر کاربر قرار میدهند در حالی که پیشتر، مادربرد ایسوس را میخریدیم و آن را در قلب رایانه به کار میبردیم و کمتر پیش میآمد تا چشممان به نام این برند بخورد.
یکی از کلیدیترین افراد در شکلگیری این تغییر، اریک چن بوده است. فردی که از سال 1994 در ایسوس مشغول به کار بوده و انصافاً لقب کهنهسرباز برازندهاش است. او پس از طی کردن مسیر پیشرفت از یک مدیر فروش ساده در ایسوس، حالا معاون ارشد این شرکت است و یکی از اعضای هیات مدیره این کمپانی تایوانی هم به حساب میآید.
ما کپی نکردیم؛ راه پیش رو همین است
چن تلاش نمیکند تا پاسخهای غیرمستقیم یا غیرمرتبط به سوالاتی دهد که جواب دادن به آنها ساده نیست. برعکس تلاش میکند تا حرفش را مستقیم بزند. برای مثال وقتی از او میپرسیم چرا ذنفون 5 و آیفون 10 تا این حد به هم شبیه هستند میگوید:
«اگر بخواهم صادق باشم باید بگویم که ما در این مورد یک گرایش را دنبال کردهایم. شاید برخی بگویند ما کپی کردهایم اما تلاش همه شرکتها همیشه این بوده تا نسبت نمایشگر به بدنه را افزایش دهند. حالا با ذنفون 5، توانستهایم به نسبت 90 درصدی نمایشگر به بدنه برسیم. موبایلهایی با حاشیههای نازک نمایشگر، حالا به یک ترند و گرایش بزرگ تبدیل شدهاند. اگر بخواهید لبههای نمایشگر را از هر طرف افزایش دهید، با دوربین و چند سنسور دیگر چه می کنید؟ پس ما این ترند را دنبال کردیم و فکر میکنیم به بهترین راهکار برای پاسخ دادن به نیاز مشتریان رسیدهایم.»
وقتی اشاره میکنیم که دیگر شرکتها هم تلاش میکنند تا حاشیههای نمایشگر را باریکتر کنند اما هیچیک دقیقاً مشابه آیفون 10 نیستند، چن میگوید: «وقتی اولین بار آیفون 10 را دیدم، احساس اولیهام نسبت به قسمت بالای نمایشگر آن، این بود که چرا آنها باید چنین کاری انجام دهند؟ واقعاً به نظرم زشت میرسید. اما در نهایت به این نتیجه رسیدم که انتخاب دیگری وجود نداشته است. اما چیزی که مهمتر است این است که باید به داخل موبایل و نوع عملکردش نگاه کنیم. همین دوربینی که داخل ذنفون 5 قرار گرفته به هوش مصنوعی تجهیز شده است. وقت بسیار زیادی را صرف کردیم تا توانستیم چنین قابلیتی را به ذنفون اضافه کنیم. این کاری که ما میکنیم با آنچه اپل انجام داده متفاوت است.»
اما موضوعی مهمتر از یک تشابه ظاهری میان ذنفون و آیفون، توان رقابت محصول جدید ایسوس با بزرگان بازار همچون سامسونگ و اپل است. معاون ارشد ایسوس اما باور دارد که نوع کاربران ذنفون با کاربران سامسونگ و اپل متفاوت هستند و این شرکت به دنبال دسته دیگری از مشتریان است:
«اگر بخواهم صادق باشم باید بگویم که نوع کاربرانی که ما داریم متفاوت است. موبایلهای جدید، پنجمین نسل از سری ذنفون هستند و مشخصاً ما هم در گذشته اشتباهاتی داشتهایم. میدانیم کجا هستیم و به شکل اغراقشده از وضعیت خود نمیگوییم ولی تلاش خود را میکنیم تا بهترین محصولی که میتوانیم را به دست مشتری خود برسانیم.»
ایسوس تلاش خود را میکند تا بهترین محصولی که میتواند را به دست مشتریاش برساند اما تلاش او چه نتیجهای در بر دارد و معاون ارشد ایسوس در مورد سهمگیری این شرکت از بازار هانی موبایل چه انتظاری دارد؟
ایسوس اگرچه تمام تلاش خود را میکند تا بهترین محصولی که میتواند را ارائه دهد اما تلاشی که به گفته خود چن، دیر آغاز شده، آیا میتواند سهم مناسبی از بازار موبایل را به خود اختصاص دهد؟ چن میگوید که ایسوس دیر بازی موبایل را آغاز کرده اما میتواند در مقابل شرکتی مثل سامسونگ بیش از 20 سال تجربه ساخت موبایل دارد، حرفهایی برای گفتن داشته باشد:
«به کشوری مانند اندونزی با جمعیتی حدود 250 میلیون نفر نگاه کنید. ما دو نسل از ذنفونها را در این کشور به فروش رساندیم و سهمی 10 درصدی از بازار موبایل به دست آوردیم اما حالا سهم ما در اندونزی در حال کاهش است. چرا؟ چون قیمت بالا بود. پیش خود گفتیم که مردم معمولاً قیمتهای بالا را قبول نمیکنند. ما در سالهای اخیر به این نتیجه رسیدهایم که نمیتوانیم یک نوع موبایل را در همه جا بفروشیم. در واقع باید برای هر کشور، یک محصول مناسب عرضه کنیم. حتی در کشورهایی که نمیتوانند یک موبایل میانرده را بخرند، ما باید نشان دهیم که به فکرشان هستیم و یک نمونه ارزانتر مانند ذنفون 5 لایت را برای آنها ارائه دهیم. این همان سیاستی است که سالهاست برای بازار PC و نوتبوک به کار بردهایم.»
چن اشاره میکند که ایسوس کار خود را با مادربرد شروع کرده است و 20 سال پیش این شرکت تصمیم میگیرد تا وارد بازار نوتبوک شود: «رییس هیات مدیره از من پرسید: اریک، در فلان کشور چقدر میتوانیم نوت بوک بفروشیم؟ به او گفتم رسیدن به 10 درصد سهم بازار باید ساده باشد. چند سال وقت صرف کردیم تا به 10 درصد رسیدیم. حالا هم به شکل ایدهآل، میتوان گفت که رسیدن به درصد بالا در بازار موبایل قابل انجام است اما خودمان هم میدانیم که اینکار چندان هم ساده نیست.»
به عنوان آخرین پرسش، از اریک چن میپرسم که آیا امروز ایسوس ایده ساخت موبایلی را در سر میپروراند که با تکنولوژیهای فعلی قابلیت پیاده سازی آن وجود نداشته باشد؟ او به نکته جالبی اشاره میکند و میگوید برای رسیدن به این نقطه، یک شرکت باید ابتدا خودش برخی از اجزای کلیدی موبایل مانند چیپها را بسازد:
«ما امروز بزرگترین سازنده مادربرد در جهان هستیم. بعضی از چیپستهای داخل مادربرد را خودمان تولید میکنیم. راهی نیست؛ گاهی برای ساختن آنچیزی که میخواهید خودتان باید تلاش کنید. ما هم ایدههایی برای ساخت موبایلی داریم که با تکنولوژی کنونی توان ساخت آن وجود ندارد اما مثل مادربرد، باید بعضی از قطعات و چیپهای آن را خودمان بسازیم.»
وقتی به چن میگویم که پس شاید در آینده شاهد ساخته شدن بعضی از قطعات سختافزاری توسط خود ایسوس برای موبایلهایش باشیم، میگوید: «بله در حوزه پردازنده و CPU؛ چرا که نه؟» با اینحال او معتقد نیست که ایسوس باید به سراغ ساخت یک سیستم عامل جدید هم برود: «سامسونگ هم این راه را رفته و شکست خورده. حتی شرکتهای چینی بزرگی هم معتقد بودند میتوانند سیستم عامل خودشان را طراحی کنند اما موفق نشدند.»