برآیند اظهارات مدیران و کارشناسان بانکی از این حکایت داشت که گرچه هنوز تمامی آنچه که باید براساس سند برجام در حوزه اقتصادی و بانکی محقق شود به دست نیامده، اما در مجموع روند اجرای آن خوب است. از سوی دیگر به هر کار تحریم‌ها به طور تدریجی به ایران تحمیل شده و بازگشت به دوران قبل از آن هم نمی‌تواند به سرعت اتفاق افتد و زمان‌بر خواهد بود.
به گزارش ایسنا، با یکساله شدن برجام و پشت سرگذاشتن سالگرد ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی امروز - دوشنبه – نشست تخصصی با عنوان کنفرانس ملی اقتصاد مقاومتی و برجام در محل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت امور خارجه برگزار شد و مجموعه‌ای از مدیران ارشد بانک مرکزی و مدیران بانک‌ها و برخی کارشناسان گردهم آمده و اوضاع اقتصاد را در قبل از تشدید تحریم‌ها در دوران آن و پس از اجرایی شدن آن مورد بررسی قرار دادند.
البته در این کنفرانس قرار بود که رییس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و مجموعه‌ای از مدیران بیمه و بورس نیز حضور داشته باشند، اما جای این مقامات مسئول خالی بود.
حال برجام خوب است
در ابتدای این کنفرانس قائم مقام بانک مرکزی مروری بر تحمیل تحریم‌ها از زمان پیروزی انقلاب تاکنون داشت و در اظهارات خود گفت که ایالات متحده آمریکا از همان زمان تحریم‌ها و محدودیت‌هایی که اغلب با مخالفت سایر کشورها روبه‌رو می‌شد در ایران تحمیل کرده است. با این حال آمریکا همواره سعی داشته که بخواهد با همکاری سایر بازیگران بین‌المللی تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند.
کمیجانی، به تحریم‌های دو حوزه نفت و گاز و صنایع آنها و همچنین بانکداری بین‌المللی توسط آمریکا نیز اشاره داشت و عنوان کرد که هدف از این محدودیت‌ها تحت تاثیر قرار دادن درآمدهای دولت در حوزه نفت و گاز که به عنوان منابع اصلی درآمدی آن محسوب می‌شود، بوده و در سویی دیگر با قطع روابط بانکی و سخت شدن نقل و انتقال درآمدهای ارزی اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده‌اند که به‌طور طبیعی به افزایش نرخ تورم، بیکاری، کاهش اشتغال، منفی شدن رشد اقتصادی و رکود منجر شد.
قائم مقام بانک مرکزی دوران پسابرجام را هم مدنظر قرار داد و در توضیحات‌اش گفت که همان‌طور که در وضع تحریم‌ها سیری تدریجی وجود داشته حل آن هم به یکباره و یک شبه ممکن نخواهد بود.
وی البته دلیل این موضوع را این دانست که با وجود این‌که وام‌های متعددی از سوی طرف های مقابل برای رفع تحریم‌ها برداشته شده اما بازگشت اعتماد به طرف‌های تجاری و البته بانکی ما مستلزم گذشت زمان است.
این در حالی است که در این میان نمی‌توان از بدعهدی و کارشکنی‌های طرف آمریکایی غافل بود، چرا که در مجموع موجب ایجاد هراس در بین گروه‌هایی می‌شود که قرار است ایران با آنها مذاکراتی داشته باشد. این در حالی است که باید مشکلات موجود در توسعه روابط بانکی ایران را بر دو دسته تقسیم کرد اول مربوط به دست به عصا بودن طرف‌های خارجی است چرا که در زمان تحریم‌ها به دلیل روابط خود با ایران متحمل جریمه‌های بسیار سنگینی شدند و نمی‌خواهند این ماجرا تکرار شود.
از سویی دیگر باید سطح بانکهای داخلی چه از لحاظ ترازنامه، سرمایه و انطباق با قوانین و ضوابط بین‌الملل را مورد توجه قرار داد. باید قبول کرد که ارزیابی بانکهای بزرگ خارجی از اوضاع بانکهای ما رضایت‌بخش نیست.
تحریم‌ها، نقل و انتقالات ارزی و نوسانات بازار
اما در این کنفرانس مدیر کل امور بین‌الملل بانک مرکزی هم از چالش‌های قبل و بعد از تحریم سخن گفت و آنچه که در این دوران بانکهای خارجی در روابط خود با این بانک اعمال کرده‌اند.
از اظهارات یعقوبی، اینگونه بر می‌آمد که بانکهای خارجی در زمان تشدید تحریم‌ها چندان با ایرانی‌ها راه نیامده و حتی نمایندگی‌های بانکهای ایرانی را به سرعت در کشورهای خود بسته‌اند. از این‌رو اکنون که تحریم‌ها لغو شده و دست ایران برای توسعه روابط باز است و از سوی دیگر درخواست‌های دیگری برای ایجاد نمایندگی بانکهای خارجی وجود دارد، زمان آن رسیده که ایران هم موضعی سخت داشته و در انتخاب نمایندگی‌ها رفتار آنها در زمان تحریم‌ها با شبکه بانکی ایران را مدنظر قرار دهند.
از سویی دیگر با توجه به اهمیت توسعه روابط کارگزاری بانکی برای دستیابی به بسیاری از منافع بین‌المللی که البته در زمان تحریم‌ها می‌توان گفت به‌طور کامل قطع شده بود و بانک‌هایی هم که می‌توانستند در این باره اقدام کنند با مشکلاتی همراه بودند، اکنون با اجرایی شدن برجام بانکهای ایرانی توانستند با 238 بانک خارجی روابط خود را برقرار کرده و تا 686 رابطه کارگزاری ایجاد کند که قابل توجه خواهد بود.
نقل و انتقالات ارزی آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده، ایجاد شرایط برای فروش طلا، کاهش هزینه مبادلات، اتصال به سوئیفت، گشایش LC از جمله مواردی است که در پسابرجام بانک‌ها توانسته‌اند به آن دست پیدا کنند.
امتیاز برای آمریکایی های مقیم ایران
دیگر مقام بانک مرکزی در کنفرانش برجام و اقتصاد مقاومتی، معاون اداره تامین اعتبارات ارزی این بانک بود که ضمن تحلیل شرایط اعمال تحریم ها در این سالها از مجوز اخیر وزارت خزانه داری آمریکا خبر داد و گفت که اوفک به تازگی اعلام کرده آمریکایی های مقیم ایران نیز می توانند در ایران افتتاح حساب بانکی داشته باشند.
قنبری البته عنوان کرد که با توجه به پابرجا بودن تحریم های اولیه آمریکا شاید کسانی که حتی در این رابطه بسیار کار کرده اند نیز تصور نمی کردند که آمریکایی ها بتوانند در این حساب بانکی باز کنند.
وی البته در رابطه با بازگشت تحریم ها نیز توضیح داد که در متن قطعنامه 2231 و همچنین در متن برجام قید شده است که در صورت بازگشت تحریم ها معاملات و قراردادهایی که از تاریخ اجرای برجام تا تاریخ بازگشت تحریم ها انجام شده اند، مشمول مجازات قرار نخواهند گرفت و علاوه بر این، پرداخت بهای کالاها و خدماتی که به ایران ارائه شده اند مطابق ترتیبات اولیه مورد توافق انجام خواهد گرفت.
طلب های صندوق ضمانت صاردات در حال برگشت
اما این کنفراس حاوی نشستی با حضور قائم مقام بانک مرکزی و مدیران عامل چند بانک و همچنین رئیس صندوق ضمانت صادرات نیز بود. در این گفت‌وگو ها نیز سیدعلی –رئیس صندوق ضمانت صادرات – از وصول طلب های این صندوق از کشورهای خارجی پس از اجرایی شدن برجام خبر داد و توضیح داد که تا قبل از برجام، کشورهای بدهکار از پرداخت بدهی خود به ایران، به بهانه تحریم سر باز می زدند، اما برجام باعث شد که بتوانیم طلب ها را وصول کنیم. از سویی دیگر دریافت طلب از کشورهایی مثل کوبا و ونزوئلا در شرایط عادی هم بسیار دشوار است اما در پسا برجام شرایط متفاوت بوده و هم اکنون این کشورها هر ماه به صورت منظم، اقساط بدهی خود را به حساب صندوق ضمانت صادرات واریز می کنند.
در عین حال که مدیران عامل بانکهای صنعت و معدن و ملت هم که دیان نشست حضور داشتند نیز اظهاراتی داشته و از لزوم شفافیت عملکرد بانکهای ایرانی و افزایش رتبه اعتباری آنها که در دوران تحریم کاهش یافته بود سخن گفته و بر الزام برای تطبیق با استانداردهای بین المللی برای استفاده بهتر از فرصت ویژه برجام تاکید کردند.
