استان کردستان در مجموع یکی از تاریخی ترین و در عین حال متمدن ترین استان های سرزمین پهناور ایران است. تساهل و مدارا، شادی و نشاط، صله ی رحم و دید و بازدید و... به مثابه ی مهم ترین مولفه های فرهنگی مردم دیار کردستان در شرایط جغرافیایی و اقلیمی سرد و سخت آن، نشان از روح لطیف و پاک این مردم دارد. به موازات تاثیر شرایط اقلیمی و کوهستانی بر فرهنگ ناب و روح پاک مردم این دیار، غذاهای استان کردستان نیز متاثر از این شرایط بوده و با طعم و عطری خاص این دیار همراه هستند. یعنی اغلب غذاهای استان کردستان با مواد اولیه تازه و سبزیجات معطر کوهی تهیه می شوند و گیاهان طبیعی خوراکی چون کنگر، ریواس، قارچ، کرفس و... به اشکال مختلف در انواع غذاها یافت می شود. در میان غذاهای محلی کردستان، آش ها از تنوع و تعدد بیشتری برخوردار هستند و این نیز به دلیل الگوی حاکم بر غذاهای کردی است و آن سادگی این گروه از غذاهاست. از جمله غذاهای محلی کردستان گروه کوکوها، پلوها، سوپ ها و... وجود دارند. قایرمه، که لانه، شلکینه، بریان کردی، رشته پلو، گوشت برخیله، گردول، سوپ قازیاخه، یه کاوه، کوکوی ترگ خانه گان، شیش کباب، دلمه کلم، هه تیمچه، کالویج و کتلت دیزی در گروه غذاهای معروف کردستان قرار می گیرند. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید...
یکاوه
از غذاهای معروف کردستان که قدمت هزارساله دارد و مواد اصلی آن به گروه که در منطقه کردستان توسط خود مردان کشت می شده است. این برنج در مریوان و در روستای حسن آباد 5 کیلومتری سنندج می شد، یکاوه را با این برنج طبخ می کردند. ماده اصلی بعد از آن گوشت می باشد که در اوایل با شیر آن را تهیه می کردند بیشتر گوشت گوسفندی بوده که آن را در پاییز کشتار می کردند گوشت گوسفندی کامل را داخل قابلمه می پختند تا زمانی که آب آن تمام شود و داخل روغن گوشت را تفت می دهند و داخل ظرف های سفالی نگهداری می کردند برای نگهداری تا فصل سرما به این نوع گوشت قاورمه می گویند، همراه با پیاز داغ و کشمش و خرما یکاوه را طبخ می کردند. این غذای از غذاهای محلی کردستان، مخصوص شب چله (شب یلدا) بود.
پرپوله
از پیش غذاهای معروف کردستان و یک نوع سوپ قدمت این غذا به حدود 300 تا 350 سال پیش بر می گردد، ترکیب اصلی آن عدس و پرپوله (اوماج) می باشد که غذایی است معمولا در فصل سرما تهیه می شود و بیشتر برای سرماخوردگی از آن استفاده می کنند چون داخل این غذا همراه عدس و اوماچ از مرزه کوهی هم استفاده می کردند، این غذا مزه روده تندی دارد.
حلوای گل زرد
گل زرد از خانواده گل رز می باشد، این گل در حالت عادی طبع سرد دارد اما وقتی حرارت ببیند و داخل حلوا استفاده شود، طبع آن گرم می شود، حلوای گل زرد از معروف ترین حلواهای شهر سنندج می باشد که در مراسم عروسی روز بعد از عروسی استفاده می شود و خانواده دختر همراه ناهار برای دختر روز بعد عروسی می فرستند، این حلوا برای دخترها جهیزیه را دارد، ترکیب اصلی آن آرد و برنج و زعفران گل زرد گلاب و روغن حیوانی می باشد.
دمنوش مرزه و گل پونه
دمنوشی پر از خاصیت مخصوصا برای سرما خوردگی و ناراحتی های زنانه، آرامشبخش و دافع سموم بدن می باشد.
دمنوش و نه تق گوله که ووک
دمنوشی که در کردستان به o.r.s برای اسهال و استفراغ مشهور است. حالت اسیدی و بازی بدن را متعادل می کنند که هم در فصل گرما و سرما تهیه می شود.
