شناسه : ۸۱۸۱۵۰ - چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۱۱:۱۹
آیا واقعا دو منبع برای شهر ۹ میلیونی کافی است؟
هشدار! کمبود مخازن آب اضطراری تهران
شکایت زلزلهزدگان از بیآبی شاید در نگاه اول تشنگی، لباسها و ظرفهای شسته نشده و مشکلات رفع حاجت را به چشم آورد، اما پس ماجرا چیز دیگری است
شکایت زلزلهزدگان از بیآبی شاید در نگاه اول تشنگی، لباسها و ظرفهای شسته نشده و مشکلات رفع حاجت را به چشم آورد، اما پس ماجرا چیز دیگری است. در واقع فقدان آن نشأت گرفته از بیکفایتی و بیتدبیری برخی مسئولان که یادشان میرود حادثه هیچگاه خبر نمیکند. با این حال گرچه نباید اقدامات دلسوزانه را در این راستا از یاد برد، اما همواره شاهد هستیم که موازی کاریها و نبود مدیریت یکپارچه در مواقع بحرانی نهتنها مشکلات را کاهش نداده بلکه بهشدت فاجعه نیز افزوده است.
به گزارش به نقل از روزنامه آرمان، ایران طی مدت اخیر به خود کم زلزله ندید. حادثه پشت حادثه. از کرمان، شیراز و بوشهر و کرمانشاه گرفته تا کلانشهر تهران. گرچه زلزله تهران تلفات چندانی را از خود به جای نگذاشت، اما براساس اظهارنظرات صاحبنظران همچنان صدای پای زلزله در تهران به گوش میرسد. آن چنان که هر لحظه باید منتظر لرزشی در پایتخت باشیم که خسارت بسیاری را به بار خواهد آورد. با این حال باید از امروز به فکر فردای خود باشیم، چرا که حادثه هیچگاه خبر نمیکند و در این بین بهعلت قصور مسئولان امکان دارد که مردم در شرایط بحرانی روزگار سختی را از سر بگذرانند. مصداق آن زلزله اخیر کرمانشاه است که همچنان هموطنان مصیبت زده در وضعیت نامناسبی به سر میبرند. آن چنان که مردم بهعلت عدم مدیریت یکپارچه نسبت به مسئولان بیاعتماد شده و دائما انتقادهای خود را روانه آنها میکنند. حال تصور کنید که اگر در تهران زلزلهای رخ دهد، چه خواهد شد؟ آن چنان که از مدتها پیش گوشمان از هشدار زلزله احتمالی در تهران پر شده است، اما نهتنها جدی گرفته نشده بلکه همچنان با جان شهروندان تهرانی بازی میشود. به عبارت دیگر تاکنون در این راستا طرحهایی به میان آمدهاند که به درستی عملیاتی نشده و در دست انداز پیچ و خمهای اجرایی گیر افتادهاند. برای مثال امسال پس از زلزله 5.2 ریشتری که تهران را لرزاند، قرار شد «طرح آبرسانی اضطراری تهران» در دستور وزارت نیرو قرار بگیرد، چراکه در شرایط بحرانی ضرورت دارد آب مورد نیاز مردم مصیبت زده تامین شود. گرچه مدتهای مدیدی از این رویکرد میگذرد، اما همچنان شاهد فقدان مخازن اضطراری آب در سطح تهران هستیم که بر عمق ماجرا میافزاید. از این رو باید دوباره ضعفهای موجود را در بوق و کرنا کنیم تا به چشم مسئولان بیاید، چراکه معمولا مدتی بعد از بروز حوادث خلأهای موجود از یاد میروند. بدون آنکه ترتیب اثری داده شود. این در حالی است که جان آدمی در میان است و باید با خدمات ارزنده در حفظ آن کوشا باشیم.
مخازن آب اضطراری پایتخت
بر اساس آمارها 360 نقطه تهران در این طرح برای نصب مخازن آب اضطراری مشخص شدهاند که به اعتبار 450 تا 500میلیارد تومانی نیاز دارند، ولی آنچه در عمل شاهد آن بودیم تنها نصب دو مخزن در نقطه پارک شهر و زرگنده بهصورت آزمایشی است. در واقع باید گفت که خرداد امسال نخستین مخزن و سامانه آبرسانی اضطراری کشور در منطقه یک تهران به بهرهبرداری رسید. در ساخت این مخزن از لوله جنس چدن داکتیل با قطر 20000 میلی متر استفاده شده و تمامی لوله و اتصالات استفاده شده در ساخت مخزن در برابر زمین لرزه مقاوم است. مراحل اجرایی و ساخت این مخزن که تابستان 1395 در محله زرگنده آغاز شده بود، خرداد امسال پس از ٩ ماه به پایان رسید. ماه جاری دومین مخزن طرح آبرسانی اضطراری تهران در پارک شهر افتتاح شد. هزینه انجام طرح مخزن پارک شهر نزدیک به 550میلیون تومان بوده است. این دو مخزن 100هزار لیتر ظرفیت دارند و برای بروز حوادث طبیعی طراحی شدهاند و در شرایط بحرانی در سه روز ابتدایی آب مورد نیاز حدود ١١هزار نفر را تامین میکنند. با این حال باید تعداد مخازن ذخیره آب اضطراری افزایش یابد تا تسهیلات بیشتری را در اختیار پایتخت نشینان قرار دهد.
2 مخزن آب اضطراری بعد از 16 سال
ماه جاری رئیس شورای شهر تهران بیان کرد که بعد از 16 سال یعنی بعد از سال 80 که بنا بود مخازن اضطراری آب در سطح شهر تهران ایجاد شود، فقط دو منبع داریم. محسن هاشمی ادامه داد: باید در زمان بروز حادثه آب شرب مردم را در روزهای اولیه تهیه کنیم و در پازل مدیریت بحران به خوبی جا داده شود. در زمانهایی که حادثه داریم خیلی از مسائل سریع مطرح میشود و به همان سرعت فراموش میشود. او ادامه داد: در همه شهرها جزیرهایی تصمیمگیری میشود و خبری از مدیریت یکپارچه نیست. وقتی در زمان اجرا و تحویل پروژهای دچار خسران و عقب ماندگی میشویم و به نتیجه نمیرسد به اعتماد مردم صدمه زیادی وارد میشود. رئیس شورای شهر تهران یادآور شد: شهرداری تهران در شرکت آبفا سهام دارد و باید آقای نجفی از جایگاه مدیریتی خود برای ایجاد این مخازن استفاده کند. ما در حین انجام پروژه مشکل داریم چه برسد به زمان وقوع زلزله. هاشمی تاکید کرد: لازم است تمام اجزای مدیریت شهری در یک مدیریت یکپارچه با همدیگر همکاری کنند. مسئولیتهای شهری 26 مورد را شامل میشود که فقط سه مورد آن در دست شهرداری است. او بیان کرد: طرح فاضلاب تهران که با پیگیری آیت ا... هاشمی رفسنجانی و استفاده از منابع و کمکهای بینالمللی آغاز شد، امروزه به ثمر نشسته و در حال تکمیل است، اما چرخههای قبلی و بعدی آن نیاز به توجه ویژه دارد. اتلاف منابع در شبکه آبرسانی شهر قابل توجه است و در صرفه جویی آب از اولویتهای بالا بهشمار میآید. به گزارش خبرگزاری فارس، رئیس شورای شهر تهران اظهار کرد: احداث تصفیه خانههای مدرن که با فناوری نانو اقدام به گرفتن سختی آب و امکان استفاده فاضلاب و آبهای سطحی در کشاورزی و سایر مصارف صنعتی را فراهم میکنند نیز باید مورد توجه واقع شده و به تدریج بخشهای بیشتری از آب مصرفی شهر را به چرخ آب بازگرداند.
وضعیت بحرانی سولههای مدیریت بحران
«مدیریت یکپارچه شهری به معنای اتخاذ یک رویکرد کلنگرانه و طراحیسازوکارهایی جهت پیگیری رویکرد مذکور در مدیریت شهر است. الگوی مدیریت یکپارچه شهری نهتنها باید بهعنوان الگوی اصلی اداره کلانشهری همچون تهران مورد توجه قرار گیرد، بلکه لزوم بهکارگیری این الگوی مدیریتی در زمان وقوع بحران، اهمیت بیشتری پیدا میکند.» اینها را پروانه مافی، نماینده مردم تهران در مجلس به «آرمان» میگوید. بهگفته او لازم است که سیستم مدیریت بحران کشور از یک «برنامه جامع» پیروی کند تا پیش از وقوع بحران و نیز در زمان بحران مسئولیت پاسخگویی در برابر اقدامات صورت گرفته تنها بر عهده یک سازمان واحد باشد. مافی عنوان میکند: کلانشهر تهران و بسیاری از شهرهای دیگر کشور تابآوری بسیار پایینی در برابر حوادث طبیعی و انسان ساخت دارد. بنابراین وجود سازمانی همچون «سازمان مدیریت بحران کشور» به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه در امر سیاستگذاری، برنامهریزی، ایجاد هماهنگی و انسجام در زمینههای اجرایی و پژوهشی، اطلاعرسانی متمرکز، نظارت بر مراحل مختلف مدیریت بحران و بطور کلی بهرهمندی از توانمندیهای ملی، منطقهای و محلی در مواجهه با حوادث طبیعی و سوانح پیشبینی نشده برای کشور حائز اهمیت است. این نماینده مجلس خاطرنشان میکند: البته این نکته را باید مدنظر قرار دهیم که وجود سیستم جامع مدیریت بحران بهتنهایی نمیتواند، اثر بخش باشد و این الگو زمانی کارآیی و اثربخشی حقیقی خود را پیدا میکند که دیدگاه بحرانمحوری به دیدگاه آیندهنگرانه یا مبتنی بر ارتقا تابآوری تغییر یابد. او توضیح میدهد: بدین معنا که سیستم مدیریت بحران در کشور باید به سمتی حرکت کند تا قبل از وقوع بحران، اقدامات پیشگیرانه انجام دهد و در انتظار وقوع بحران و ارزیابی تبعات آن نباشد. از نظر من اگر این دیدگاه در سیستم مدیریت بحران کشور اصلاح شود و در قالب یک الگوی جامع به مرحله عملیاتی برسد، خسارتهای مالی و جانی ناشی از وقوع بحران بدون شک کاهش چشمگیری خواهد داشت. مافی ادامه میدهد: افزایش تابآوری شهری تنها به معنای اقداماتی در راستای مقاومسازی و ایمن سازی کالبد شهر نیست، بلکه باید پیشبینیهایی برای جلوگیری از افزایش تلفات پس از وقوع بحران صورت گیرد. او میافزاید: برای مثال باید «سولههای مدیریت بحران» در نقاط مختلف شهر تعبیه شود که افراد بازمانده و حادثه دیده که محل اسکان خود را از دست دادهاند در این اماکن ساماندهی شوند، اما متاسفانه وضعیت سولههای مدیریت بحران در شهرهای کشور به هیچوجه مطلوب نبوده و شهر تهران تنها 102 سوله دارد که قرار است تا پایان برنامه پنجساله دوم شهرداری تهران به 150 عدد برسد، اما باز هم پاسخگوی جمعیت بیش از 9میلیون نفری تهران نیست. این نماینده مجلس میگوید: علاوه بر سولههای مدیریت بحران، موارد دیگری همچون منابع آب اضطراری، سیستمهای هشداردهنده و ... باید مدنظر قرار گیرند تا تلفات ناشی از حوادثی همچون زلزله تا حد امکان کاهش یابد. در سخن آخر نیز باید این نکته را متذکر شوم که هزینه پیشگیری از بحران بسیار کمتر از هزینههای ناشی از تلفات مالی و جانی آن است.