پترا (به عربی: البتراء) شهری تاریخی در کشور پادشاهی اردن است که پایتخت حکومت باستانی نَبَطی‌ها بود. نبطیان از عرب‌های شمال جزیره به شمار می‌آمده‌اند و شاید نزدیکترین دولت‌های کهن به عرب حجاز نیز بوده‌اند.ساختار معماری این شهر آنقدر مرموز است که بسیاری عقیده دارند که پترا را موجودات فضایی و یا جن ها بنا کرده اند !
این شهر باستانی در 262 کیلومتری جنوب شهر عمّان پایتخت اردن ودر غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شده‌است.
این شهر تاریخی در سال 2007 به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید شناخته شد.
سفر به شهر باستانی و اسرار آمیز پترا در اردن
نام
پترا شهری است کامل که همهٔ آن در کوه و در تخته سنگهایی به رنگ گُل سرخ یا رنگ صورتی تراشیده شده‌است. از اینجاست که نام این شهر زیبا پترا نهاده شده‌است. کلمه پترا به زبان یونانی به معنی صخره است و چون این شهر باستانی تماماً در سنگ (صخره) کنده شده‌است آنرا پترا نامیده‌اند.
همچنین این شهر تاریخی و زیبا را به‌خاطر گل سرخ گون بودنش به‌نام المدینةالوردیة نیز نامیده شده‌است، در سال 1978 میلادی کتابی در این مورد نوشته شده‌است که از تاریخ بنای این شهر باستانی سخن می‌گوید، مؤلف نام کتاب را الأسرار المَدینَةالوَردِیَة نامگذاری نموده‌است. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره، رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه نموده‌اند. پترا در قرن اول قبل از میلاد و در عهد شاه غسانی حارث سوم درخشید.
حدود کشور نَبَطی‌ها
حدود کشور نَبَطی‌ها از ساحل شهر عسقلان در غرب فلسطین و در امتداد صحرای شام در سمت مشرق ادامه می‌یافت. شهر پترا حلقهٔ اتصال بین تمدن سرزمین میان‌رودان (یا بین‌النهرین) و سرزمین شام و شبه‌جزیره عربستان و مصر بوده‌است. این شهر که پایتخت کشور نَبَطی‌ها بود توانسته‌بود کنترل و زمام راه‌های تجارتی مناطق اطراف خود به دست گیرد، کاروانهای تجارتی از جنوب شبه‌جزیره عربستان و غزه و عسقلان و صور و دمشق از راه پترا پایتخت کشور نَبَطی‌ها می‌گذشته‌اند و این شهر از رونق خاصی برخوردار بوده‌اند.
نبطی‌ها در شکل‌گیری دبیره یا خط عربی که بعدها مورد تقلید و استفاده ایرانیان هم قرار گرفت نقش بسزایی داشتند.
پایان حکومت نَبَطی‌ها
پایان حکومت نَبَطی‌ها و خرابی پایتخت شهر پترا به دست رومیان در سال 105 میلادی بوده‌است، قشون رومیان در سال 105 میلادی سرزمین نَبَطی‌ها را محاصره می‌کنند وآب را به روی ساکنان شهر می‌بندند و سرانجام بعد از مدتی آن شهر را اشغال می‌کنند و به حکومت نَبَطی‌ها خاتمه می‌دهند.
بیرون آمدن از دست رومیان
در سال 636 میلادی عربها توانستند شهر پترا را از نفوذ رومی‌ها برهانند. ساکنان پترا پس از آن به کشاورزی اشتغال ورزیدند. اما زلزله‌ای که درسال‌های 746 و 748 به این شهر وارد آمد، ساکنان پترا را وادار کرد تا به مناطق اطراف کوچ کنند. امزوزه آثار این شهر باستانی پرشکوه در میان کوه به عنوان یادگاری از دوران نَبَطی‌ها به‌جا مانده که از مراکز مهم گردشگری کشور اردن به شمار می‌آید.
کشف پترا
برای 600 سال فکر میکردند این شهر در میان بیابان اردن گم شده، مانند قاره گمشده آتلانتیس اما یک مکتشف سوئیسی که تصمیم گرفته بود آنرا پیدا کند، از جاده ای باریک، از میان کوههای سنگی کویر سفر کرد ، تصور کنید هیجان را وقتی برای اولین بار به پترا رسید و این منظره را در قرن نوزدهم مشاهده کرد!
معماری پترا
شهر پترا دره‌ها و گذرگاه‌هایی به‌عمق 2000 متر و طول یک کیلومتر به‌نام "ضمیق" یا تنگه دارد. دانشمندان دره‌های عمیق را باقی‌مانده از زمین لرزه‌های دوران پیش از تاریخ دانسته‌اند. در دو طرف تنگه پترا، کتیبه‌های باستانی حکاکی شده و صدها ساختمان، آرامگاه، سالن و تالارهای تدفین مردگان، معابد، پرستش‌گاه‌ها و تخته‌سنگ‌های کنده‌کاری شده از دوران گذشته وجود دارد. هنگام طلوع و غروب آفتاب، سنگ‌های قرمز شهر پترا با تغییر رنگ، مناظر زیبایی را به‌وجود می‌آورند.
در ارتفاعات جبل‌هارون، آرامگاه هارون، برادر حضرت موسی قرار دارد. آمفی‌تئاتری با ضریحی به‌سبک رومی و با گنجایش سه هزار نفر در بخش دیگر شهر واقع است. جهانگردان برای دیدن این منطقه به اردن می‌روند. منطقه‌ای که دارای آب و هوای معتدل، چشم‌اندازهای طبیعی، آثار تاریخی ارزشمند و سواحل زیبای عقبه، در کنار دریای سرخ، بحر المیت، شن‌های سرخ و روان صحرا و صخره‌های سر به فلک کشیده می‌باشد.
مالکیت پترا در دست ایرانیان بود
طبق اسناد تاریخی، "کمبوجیه" شاه بابل، پسر ارشد "کورش بزرگ" در سال 530 قبل از میلاد، بعد از اینکه پدرش کشته شد، خود را شاه بزرگ کشورها نامید و برای لشکرکشی و حمله به مصر عازم جنگ شد. او در هنگام عبور لشکر از صحرای اردن، از شهر سنگی عبور کرد و آنجا را مرکز آثار باستانی جهان نامید. خسرو، پادشاه ایران نیز بعد از حمله به خاک روم و تصرف انطاکیه، شهر سنگی پترا را تصرف کرد و به این ترتیب تا مدت زیادی شهر پترا متعلق به ایران بود.
عقاید بومیان منطقه در مورد پترا
عده‌ای معتقدند که موجودات فضایی و فرا زمینی این شهر سنگی و صخره‌ای را ساخته‌اند، زیرا در توان بشر اولیه و بدون امکانات نیست که چنین شهری را بنا و طراحی کرده باشد. گرچه عده‌ای می‌گویند: «در زمان‌های قدیم روایت است که "جن‌ها" به انسان‌ها در بالا بردن این بنا کمک کرده‌اند»، اما عده‌ای دیگر می‌گویند: «اگر این فرضیه درست باشد، پس فراعنه هم با کمک اجنه و موجودات فضایی اهرام خود را بنا نموده‌اند.». "قصر البنت" در شهر پترا از مکان‌هایی است که به‌عقیده محلی‌ها، ساخته دست بشر نیست!
در آنجا زمانی که با محلی‌ها به‌صحبت می‌نشینی، همه آنها از "اجنه" صحبت به‌میان می‌آورند. آنها می‌گویند، شب‌ها این منطقه پر از اجنه است و ما صدای آنها را می‌شنویم. همین امر باعث شده که توریست‌ها در شب برای دیدن به آنجا نمی‌روند. همچنین شایعه وجود اجنه در پترا، شهری که به شهر "اجنه" نامگذاری شده، باعث گردیده است که توریست‌ها به‌صورت دسته‌جمعی به‌دیدن آن منطقه بروند.
حتی محلی‌ها هم برای ورود به منطقه سنگی پترا می‌ترسند، از این‌رو به‌صورت دسته‌جمعی از شهر اجنه دیدن می‌کنند. باستان‌شناسانی که به این منطقه برای کاوش و تحقیق رفته‌اند، سر و صداهای عجیب در این منطقه را تایید کرده‌اند.
منبع : گجت نیوز
