درمان استفراغ و اسهال در کودکان

اگر کودک من استفراغ می‌کند، چه کنم؟

با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان اسهال و استفراغ در کودکان آشنا شوید.

یکی از شایع ترین بیماریهای فصل گرما به خصوص در میان کودکان ابتلا به اسهال و استفراغ است که نسبت به درمان آن نباید سستی کرد و فورا به فکر چاره باشیم چرا که اگر زمان این بیماری طولانی شود بستری شدن در بیمارستان و گاها عواقب خطرناکی حتی مرگ را هم به دنبال خواهد داشت. البته به دلیل مشترک بودن اکثر علائم و روش های درمانی ما به طور کلی راه و روش درمان را مطرح می کنیم.

علائم اسهال و استفراغ در کودکان

• شل شدن مدفوع
• کم شدن اشتها
• تب و بی حالی
• استفراغ
• کم آبی بدن

ستفراغ کردن معمولاً خطرناک نیست. اما در پاره‌ای مواقع می تواند نشانه یک مشکل جدی باشد. در اینجا به شما می‌گوییم چطور تشخیص دهید که کودک شما به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد و همچنین به شما خواهیم آموخت با استفراغی که به مراقبت پزشکی نیاز ندارد چگونه رفتار کنید.

راه های مناسب برای درمان اسهال و استفراغ در کودکان

• کودک پیش دبستانی شما در نفس کشیدن مشکل دارد.

• نشانه هایی را از خود نشان می‌دهد که مشخص می کند آب بدنش کم شده است، مثل چشمان گود افتاده، دست‌ها و پاهای سرد و لکه لکه، خواب آلودگی شدید، بهانه گیری یا منگ بودن و گیجی یا هذیان.

• شکم درد شدیدی دارد.

• از کودکتان بخواهید مشخص کند کجای شکمش درد می کند. به طور مثال، دردی که در اطراف ناف متمرکز شده و سپس رو به پایین و به سمت راست شکم حرکت می‌کند می تواند نشانه آپاندیس باشد.
• در استفراغ او صفرا (ماده ای سبز رنگ) یا خونی که شبیه دانه‌های سیاه قهوه است، دیده شود. اگر استفراغ کودک حاوی صفرا یا خون باشد، احتمالاً پزشک می‌خواهد نمونه ای از آن را ببیند. بنابر این باید سعی کنید مقداری از استفراغ را در یک کیسه پلاستیکی نگهدارید، هر چند که این کار ناخوشایند است. صفرای سبز رنگ می‌تواند نشانه این باشد که روده‌ها مسدود شده‌اند، وضعیتی که به مراقبت فوری نیازمند است.
• شکم کودک ورم کرده و کشیده شده باشد. این وضعیت می‌تواند نشانه افزایش مایع یا گاز، انسداد روده ها، فتق یا سایر مشکلات گوارشی باشد. انسدادها نادر اما جدی هستند.
• اگر کودک پس از مصدومیت در ناحیه سر بیش از یک بار استفراغ کند، این حالت می‌تواند نشان دهنده ضربه مغزی باشد.
• گردن کودک سفت شده باشد. این وضعیت نشانه عمومی مننژیت است.
• کودکتان بیشتر از24 ساعت استفراغ کند. برای بعضی از بیماری ها این مسآله کاملاً طبیعی است. اما جهت اطمینان با پزشک مشورت کنید.
• کودکتان شواهدی از کاهش یافتن آب بدن را از خود نشان دهد، نشانه هایی همچون کاهش ادرار، دهان و لب‌های خشک، گریه‌ی بدون اشک، رخوت و ادرار سیاه زرد رنگ.
• در استفراغ کودک خون وجود داشته باشد. وجود مقدار کمی خون در استفراغ معمولاً جای نگرانی نیست؛ چرا که فشار ناشی از استفراغ کردن می تواند پارگی های کوچکی را در رگهای موجود در جداره¬ی مری ایجاد کند. اگر کودک شما خون ناشی از بریدگی دهان یا خونریزی بینی را در 6 ساعت گذشته قورت داده باشد، استفراغ او ممکن است تا حدی به رنگ قرمز در بیاید.
• اما در صورتی که در استفراغ کودکتان همچنان خون وجود دارد یا میزان آن افزایش یابد، به پزشک مراجعه کنید. همان طور که در بالا ذکر شد، اگر خون موجود در استفراغ شبیه دانه های سیاه رنگ قهوه باشد، بی درنگ به بخش اورژانس مراجعه کنید.
• کودک در قسمت فوقانی راست شکم خود احساس درد کند و همچنین احساس خستگی کرده و یرقان نیز داشته باشد (زرد شدن پوست یا سفید شدن چشم ها)، این نشانه ها شاید بدین دلیل باشد که کودکتان به بیماری هپاتیت مبتلا شده است.
• کودک مرتباً در تماس با موقعیت ها و افراد خاص بالا بیاورد. به طور مثال، شاید به خاطر استرس باشد که کودک شما هر موقع به مهد کودک می‌رسد، استفراغ می‌کند.

با مرکز کنترل مسمومیت تماس بگیرید اگر:

مضنون شدید که کودک پیش دبستانی تان چیزی سمی را قورت داده است. بلافاصله با خط مستقیم اورژانس یا مرکز کنترل سم تماس بگیرید. اگر متوجه شدید که کودکتان چه چیزی را قورت داده است، مثلاً یک بطری خالی دارو را پیدا کردید، آن را به متخصصین پزشکی بگویید و آنها دستورالعمل لازم را برای مراقبت از کودکتان به شما خواهند گفت.

قبلاً متخصصین به والدین توصیه می کردند که شربت داروی قی آور و یا کربن فعال شده (activated charcoal) را برای مواقع اضطراری دم دست داشته باشند. اما دیگر چنین توصیه‌ای نمی‌کنند. داروی قی آور درمانی مؤثر برای مسمومیت نیست و حتی دیگر در بیشتر بخشهای اورژانس نیز از آن استفاده نمی شود؛ زغال فعال شده نیز به عنوان درمان خانگی سالم یا مؤثر کودکان اثبات نشده است.

اگر در منزل خود داروی قی آور دارید، انجمن بیماریهای کودکان آمریکا (AAP) توصیه می کند که فوراً آن را به شکلی که خطر ناک نباشد دور بیندازید (هیچ وقت دارویی را در سطل زباله‌ای که کودک امکان دسترسی به آن را داشته باشد نیندازید).

در اینجا 10 درمان خانگی برای اسهال و استفراغ می باشد:

1 ) نمک

نمک حاوی سدیم است که یک الکترولیت است که می تواند برای جلوگیری از کم آبی ناشی از اسهال و استفراغ استفاده شود. به علاوه، نمک در مبارزه با عفونتها به حفظسطح pH دستگاه گوارش کمک میکند.اضافه کردن 1 قاشق چای خوری نمک به 1 لیتر و یا 4 فنجان آب فیلتر شده.سپس 2 قاشق غذاخوری شکر اضافه کنیددر فواصل زمانیکوتاه در طول روز بنوشید.

2 ) زنجبیل

زنجبیل درمان بسیار موثر برای درمان اسهال و استفراغ به دلیل ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن است. این می تواند به پیشگیری و درمان عفونتمعده منجر شود، و فراوانی علائم مانند مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شکم نیز کاهش می دهد. اضافه کردن 1 قاشق چای خوری از ریشه زنجبیل تازه خرد شده به 1 فنجان آب جوش. به مدت 10 تا 15 دقیقه. ، اضافه کردن جرعه ای عسل به این چای.

نوشیدن این چای تسکین دهنده 2 یا 3 بار در روز تا زمانی که احساس می کنید حالتان بهتر است. شما همچنین می توانید زنجبیل تازه را آماده و چند بار در روز آن را بنوشید. حتی می توانید یک تکه کوچک ریشه زنجبیل تازه یا کپسول زنجبیل رابرای درمان اسهال و استفراغ بجوید.
توجه: افراد دارای فشار خون بالا باید از زنجیبل استفاده نکنند.

3 ) انقوزه

سرشار از خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد ویروس است، انقوزه با ویروس ها و باکتری ها مبارزه کرده و در نتیجه علائم اسهال و استفراغ را کاهش میدهد و تاثیرش سریع است. به علاوه، این ادویه به هضم غذا کمک کرده و سبب و تقویت دستگاه گوارش می شود یک دوم قاشق چای خوری پودر انقوزه را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده خوب هم بزنید.دو بار در روز به مدت چند روز استفاده کنید.برای جلوگیری از اسهال و استفراغ و سایر مشکلات گوارشی، کمی انقوزه به ادویه کاری و مواد غذاییروزانه اضافه کنید.

4 ) تأثیر مصرف سرکه سیب

سرکه سیب همچنین بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ کمک می کند. سطح pH را کنترل و سموم مضر بدن را از بین می برد. به علاوه، بعلت داشتن پکتین، تحریک معده را کاهش می دهد و درد معده، تهوع، استفراغ و گاز را کاهش میدهد. اضافه کردن 1 قاشق چای خوری از سرکه سیب خام به یک لیوان آب گرم . 30 دقیقهقبل از وعده غذایی روزانه تا زمان بهبودی کامل بنوشید متناوبا، می توانید 1 قاشق چای خوری از سرکه سیب خام به یک لیوان آب انگور را اضافه کنید دو بار در روز برای چند روز بنوشید.

5 ) جوش شیرین

آنتی اسید طبیعی، برای کاهش اسید معده است، که به نوبه خود سوزش سر دل را خنثی نماید. جوش شیرین برای کاهش استفراغ و اسهال هم استفاده میشود1/2قاشق چای خوری جوش شیرین، 1/2 قاشق چای خوری نمک و 4 قاشق غذاخوری شکر را در 1 لیتر آب مخلوط کنید. 2 یا 3 بار در روز بنوشید.
توجه: افرادی که دارای فشار خون بالا هستند بایداز مصرف جوش شیرین بپرهیزند، چون حاوی سدیم است.

6 ) ریحان

ریحان، که دارای خواص ضد اسپاسم است همچنین داروی خوبی برای اسهال و استفراغ. این می تواند معده را قوی تر کند و از بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ جلوگیری کند.
مخلوط مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل 2 یا 3 بار در روز برای کاهش درد معده.
همچنین می توانید 10 تا 15 برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید.
همچنین می توانید چای ریحان را روزانه با عسل چند بار مخلوط کنید.

7 ) نعناع

نعناع ضد میکروبی و ضد اسپاسم است که به تسکین گاز، نفخ، ناراحتی معده، تهوع و گرفتگی معده و روده کمک میکند.
اضافه کردن 1 قاشق چای خوری برگ های نعناع خشک به 1 فنجان آب جوش.
به مدت 10 دقیقه.
برای طعم دادن به آن مقداری عسل بریزید
بین وعده های غذایی 3 بار در روز از این چای گیاهی بنوشید.
حتی می توانید نعناع بدون قند برای آرام کردن معده مثل آدامس بجوید.

8 ) بابونه

بابونه درمان موثر برای ورم معده و روده به علت ضد التهاب، ضد میکروبی و ضد نفخ بودن آن است که نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش دارد. شانه هایی مانند اسهال،کرامپ های شکمی، نفخ، تهوع و گاز را کاهش دهد. اضافه کردن 2 قاشق چای خوری بابونه خشک شده و یا 1 قاشق غذا خوری گل بابونه تازه به یک فنجان آب گرم بریزید ده دقیقه بعد با آب لیمو و عسل بنوشید چند بار در روز بمدت سه روز بنوشید
می توانید به چای یخ اضافه کنید چند برگ بابونه بریزید و بنوشید.

9 ) موز

موز، رسیده و خام، همچنین در درمان اسهال و استفراغ کمک می کند. وجود آمیلاز در موز به کاهش علاپم کمک میکند.
موز همچنین دارای پتاسیم و منیزیم، دو الکترولیت مهم مورد نیاز برای کارکرد صحیح دستگاه گوارش است. به علاوه، موز مواد غذایی شیرین و مطلوب است که هضم را آسانمیکند.

چند تکه موز را به یک فنجان ماست خورد کنید 2 یا 3 بار در روز بخورید. همچنین می توانید چند موز رسیده را در سوپ بریزید.

10 ) پروبیوتیک

برای خلاص شدن از "باکتری های بد در دستگاه گوارش و جایگزینی آن با" باکتری خوب "ا هضم غذا را بهبود می بخشد، مصرف پروبیوتیک ها. پمی تواند دستگاه گوارش رابه سرعت درمان کند تهوع، استفراغ و اسهال را درمان میکند

مواد غذایی، مانند ماست و کفیر، استفاده کنید و از شیرین کننده های مصنوعی استفاده نکنید
همچنین می توانید مکمل های پروبیوتیک پس از مشورت با پزشک مصرف کنید.

نکات مهمی که در رابطه با درمان اسهال و استفراغ در کودکان باید بدانید.

• قبل از خوردن میوه ها و سبزیجات را خوب بشویید.
• از غذاهای خام یا نپخته خود داری کنید.
• 8 تا 10 لیوان آب در هر روز بنوشید.
• از مصرف شیر و محصولات لبنی بمدت چند روز خودداری کنید.
• " رژیم غذایی برای یک هفته، موز، برنج (سفید)، سیب و نان تست (خشک) بخورید.
• استراحت و خواب برای بهبود سریع خوب است.
• نوشیدنی هایی که دارای مقدار زیادی اسید مثل آب پرتقال باید اجتناب شود.
• نوشیدنی های کافئین دار و گازدار استفاده نشود.
• وعده های غذایی پخته شده در خانه بمدت چند هفته پس از بیماری مصرف کنید.
• از مصرف الکل و نیکوتین در این دوران بپرهیزید.
• کمپرس گرم یا کیسه آب گرم بر روی معده برای کاهش درد و گرفتگی استفاده کنید.
• همچنین می توانیداز، آروماتراپی یا طب سوزنی برای درمان ورم معده و روده امتحان کنید.

چگونه می توانم مانع از کاهش آب بدن کودکم شوم؟

تقلیل آب بدن می تواند مشکلی جدی برای کودکان خردسال باشد و اگر کودک شما استفراغ می کند (یا تب دارد و یا مبتلا به اسهال است) مایعات با ارزشی را از دست می‌دهد.

کودکتان را هنگامی که هنوز به طور مکرر ( هر 5 یا 10 دقیقه یک بار) استفراغ می‌کند، به نوشیدن چیزی وادار نکنید. اما پس از آن که شکمش به مدت نیم ساعت یا در همین حدود آرام شد، به او جرعه هایی از مایعی زلال مثل آب یا سوپ آبکی بدهید (تا چند ساعت هر 10 دقیقه یک قاشق چای خوری ،5 سی سی) سپس اگر مشکل خاصی پیش نیامد، مقدار آن را به 2 قاشق چای خوری (10 سی سی) افزایش دهید. به آرامی این میزان را تا زمانی که استفراغ برطرف شود افزایش دهید.

استفاده از آب میوه گاهی اوقات ممکن است اوضاع را بدتر کند (به ویژه اگر که کودک به اسهال نیز مبتلا باشد). اما اگر آب میوه تنها مایعی است که کودکتان می نوشد، میزان آب میوه ای را که او به طور معمول در روز مصرف می کند افزایش ندهید، بلکه آن را نصف به نصف با آب رقیق کنید (بنابراین اگر کودک 3 یا 4 اونس آب میوه در روز می نوشد می توانید آن را به 6 یا 8 اونس مایع رقیق تبدیل کنید). از دادن مایعات گازدار به کودک بپرهیزید، چرا که این مایعات نه تنها حال او را بهبود نمی بخشد، بلکه برای دندان‌های او نیز مضر است.

چه وقت باید غذا دادن به کودکم را دوباره شروع کنم؟

هنگامی که کودکتان دیگر استفراغ نمی‌کند و اشتهایش را باز یافته است، می توانید بار دیگر غذاهای سالم به او بدهید. AAP پیشنهاد می‌کند کودکی که شکم درد داشته، پس از بهبودی رژیم غذایی طبیعی خود را هر چه سریعتر از سر بگیرد: به او کربوهیدرات های پیچیده (مثل نان، حبوبات و برنج). گوشت بدون چربی، ماست، میوه جات و سبزی جات بدهید. اما فعلاً از غذاهای پرچرب بپرهیزید.

این نوع رژیم غذایی با رژیم BRAT ( موز، برنج، سس سیب و نان برشته) که قبلاً پزشکان آن را تجویز می‌کردند متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد که از سر گیری یک رژیم غذایی استاندارد می‌تواند به اندازه یک نصف روز زودتر سلامتی را به کودک بازگرداند. دلیل این امر این است که رژیم غذایی مناسب مواد مغذی مورد نیاز بدن برای مبارزه با بیماری را تامین می‌کند. اگر کودکتان برای چند روز نمی تواند به خوبی غذا بخورد، نگران نباشید. فقط سعی کنید آب بدن او را در حد مطلوب نگه دارید.

و اما در مورد مصرف شیر پس از استفراغ، پزشکان نظرات متفاوتی دارند. بهتر است که این موضوع را با پزشک کودکتان در میان بگذارید.

چی بخوریم؟

• بهترین میوه ها برای درمان اسهال سیب و موز هستند و به یاد داشته باشید که در این شرایط هرگز از میوه های ملین مانند زردآلو و از این قبیل مصرف نکنید.
• برنج و گوجه رنده شده و یا خرد شده را به صورت استانبولی آماده کرده و مصرف کنید.
• ماست و دوغ بهترین پیشنهاد برای دوران گرما زدگی و اسهال هستند.
• مرغ بخار پز شده به همراه نمک
• کته ماست همان درمان قدیمی و موثری که پدر و مادرها در مرحله اول توصیه می کنند.

چی نخوریم؟

• غذایهای چرب که شامل غذاهای سرخ شده انواع فست فودها و پر روغن هستند
• شیر, کره, بستنی و پنیر
• حتی اگر در مرحله آغازین اسهال هستند از این مواد غذایی نباید استفاده کنند.
• نوشیدنی های کافئین دار مانند چای و قهوه و...
• مواد غذایی فرآوری شده و غذاهایی که شکر مصنوعی دارند مانند آبمیوه های مصنوعی و مواد غذایی از این قبیل.

یک درمان سنتی

برای قطع اسهال جوشانده برگ تازه پنبه را با آب سیب طبیعی مخلوط کرده و میل کنید.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی