عوارض کم خوابی در کودکان
با این بخش دلگرم همراه باشید تا با کم خوابی کودکان و عوارض این کم خوابی آشنا شوید.
کم‌خوابی کودکان
اگر کودکی با مشکل بی خوابی مواجه شود، علایمی مشابه با بی خوابی بزرگسالان و حتی ممکن است شدیدتر از آن را نشان دهد، زیرا نیاز خواب کودک بیشتر از بزرگسالان می باشد.خوابیدن کودکان، علاوه بر برطرف کردن خستگی های روزانه، شرایط مناسبی را برای رشد کودک فراهم می کند. کودکان فعالیت روزانه بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند و در صورت عدم استراحت کافی، بسیار صدمه می بینند. بنابراین اگر کودکی دارید که با مشکل بی خوابی مواجه است، حتما راهکارهای زیر را انجام دهید.
علل بی خوابی در کودکان
علت بی خوابی در کودکان بستگی به محیط، سن و میزان نیاز آنها به خواب دارد.
نداشتن زمان خواب منظم، تغییر فعالیت های روزانه، تا دیر وقت بیدار ماندن، عوامل باز دارنده خواب مانند سرگرمی ها، انجام تکالیف مدرسه و فعالیت بیش از حد قبل از خواب، استفاده بیش از حد از نوشیدنی های کافیین دار، خوردن شیرینی ها و غذاهای چرب قبل از خواب و یا حتی مشاجره میان خواهر و برادرها از عواملی است که منجر به بی خوابی کودکان و نوجوانان می شود.
سرما، گوش درد، دل درد، دندان درد، آلرژی، آسم، اگزما، شب ادراری، خر و پف با صدای بلند و اختلال تنفسی از جمله عوامل فیزیکی هستند که خواب کودک را مختل می کنند. بی خوابی کودکان همچنین ریشه در مسائل عاطفی مانند اضطراب های ناشی از طلاق والدین و ترس های شبانه دارد، افسردگی، استرس و توهم نیز تاثیر مستقیمی در فرایند خواب کودکان دارد.
اتاق خواب گرم یا سرد، روشن و یا پر سر و صدا باعث بی خوابی کودک می شود. پوشک مرطوب، لباس خواب نامناسب، تخت خواب غیراستاندارد، ملافه زبر و به طور کلی یک محیط نامناسب مانع از به خواب رفتن کودک می شود.
- والدین و مشکل بی خوابی کودکان
بی خوابی مشکلی است که بسیاری از مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند. برخی از مردم به خواب می روند اما در طول شب به طور دائم بیدار می شوند. برخی دیگر تنها پس از چند ساعت خواب بیدار می شوند و دیگر به خواب نمی روند. برخی هم هرگز نمی توانند بخوابند. معمولا بی خوابی به عنوان یک وضعیت دردناک تنها برای بزرگسالان معرفی شده است. در حالی که بسیاری از کودکان به همان اندازه بزرگسالان از آن رنج می برند. والدینی که در تنظیم خواب فرزندشان ناموفق هستند باید بدانند که این موضوع به خواب رفتن آنها را دچار مشکل می کند.
برخی از کودکان ناآرام و لجباز هستند و دوست ندارند که والدینشان به آنها بگویند وقت خوابشان است. و از طرفی دیگر والدینی که تا دیر وقت بیدار می مانند و با صدای بلند موزیک گوش می کنند، سیگار می کشند، و یا مهمانی می دهند مزاحم استراحت و خواب فرزندشان می شوند. خواب کودکان به واسطه دود دخانیاتی که والدینشان مصرف می کنند با مشکل مواجه می شود.
برخی از والدین حتی شیوه زندگی بزرگسالان را به فرزندان خود تحمیل می کنند. برخورد اصلی با این مشکل درمان سنتی و معمول است. برطبق آکادمی داروی خواب در آمریکا به طور رایج برای درمان بی خوابی کودکان داروهای ضدافسردگی تجویز می شود. اما چنین درمانی باعث اعتیاد آنها به داروهای دیگر می شود و این معضل حتی می تواند بزرگ تر از مشکل بی خوابی باشد. والدینی که با تجویز دارو برای درمان بی خوابی فرزندشان موافق نیستند می توانند با تغذیه سالم و تغییر شیوه زندگی آنها این مشکل را از میان بردارند.
کمبود مواد معدنی و ویتامین هایی که در زیر ذکر شده باعث بی خوابی فرزند شما می شود:
- کلسیم: این ماده خاصیت آرام بخشی بر بدن انسان دارد و کمبود آن باعث ناآرامی و ضعف شدید می شود.
- منیزیوم: این ماده خاصیت ترغیب کنندگی برای خواب دارد.
- ویتامین ب6 و ب12: آرام کننده اعصاب است.
- اینوسیتل: این ماده باعث بهتر شدن خواب می شود.
رژیم غذایی بچه ها متشکل از فست فودها، غذاهای کنسروی و تنقلات است. مواد معدنی و ویتامین ها در جلوگیری از بی خوابی موثرند در حالی که این گونه غذاها فاقد آنها هستند. والدین باید غذاهای تازه و غیر کنسروی را وارد رژیم غذایی کودکانشان کنند مانند غلات تازه. همچنین باید مکملهایی را که دارای مواد معدنی و ویتامین ها هستند در نظر بگیرند.
برای تغییر و یا اصلاح رژیم غذایی کودکتان باید با تلاش های مداوم شیوه زندگی آنها را تغییر دهید.
شما باید زمان خواب کودک خود را تنظیم کنید و آن را به اجرا بگذارید. ساعت هشت شب برای خواب بسیار زود است. بهترین زمان برای خوابیدن ساعت نه ونیم شب می باشد که نه خیلی دیر و نه خیلی زود است. ساعت شش و نیم صبح بهترین زمان برای بیدار شدن از خواب است زیرا کودک شما باید هشت ساعت تمام بخوابد. فراموش نکنید که شما نیز باید همزمان با او بخوابید. تنظیم زمان خواب برای از بین بردن میل کودکتان به بیدار ماندن، درمان بسیار خوبی است.
شما باید در طول سال تحصیلی کودک خود را از انجام تکالیف درسی زیاد منع کنید. تکالیف بیش از حد، زمان زیادی را در طول روز از او می گیرد و او مجبور می شود برای به اتمام رساندن آن تا دیر وقت بیدار بماند در نتیجه زمان خواب او به عقب می افتد. بنابراین شما باید در این زمینه دقت کافی را داشته باشید.
- بازی های ویدیوئی و کامپیوترها
شما نباید به کودکتان اجازه دهید که در طول سال تحصیلی، تمام هفته خود را با بازی های ویدیوئی سرگرم کند. هنگامی که فرزند شما شروع به بازی می کند تقریبا دست کشیدن از آن برای او غیر ممکن می شود. بنابراین شما باید قواعدی وضع کنید که این بازی ها تنها در آخر هفته و در یک مدت زمان مشخصی که معمولا نباید بیش از دو ساعت باشد انجام شود. در طول تعطیلات تابستان به آنها این اجازه را بدهید که این بازی ها را بدون محدودیت زمانی در آخر هفته انجام دهند.
شما باید در طول سال تحصیلی فرزندان خود را در استفاده از بازی های ویدیوئی و کامپیوتر در اتاق شخصی شان محدود کنید. زیرا در این صورت آنها وسوسه نمی شوند که تا دیر وقت بیدار بمانند.متاسفانه بسیاری از کودکان از بی خوابی رنج می برند اما با نظارت والدینشان می توانند بر این مشکل غلبه کنند. والدین باید از مواد خوراکی سالم برای رژیم غذایی کودک خود استفاده کنند و با آگاهی و بینش کامل، از شیوه درست زندگی آنها مطمئن شوند.
باید بدانیم که تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی کودکانمان برای کمک به آنها در غلبه بر بی خوابی کافی نیست و در صورت نیاز باید به پزشک مراجعه کنیم و از درمان های دارویی نیز بهره مند شویم. واقعیت این است که برای خوابی راحت داشتن در شب برای کودک تنها یک روش وجود ندارد، راه حلها و توصیه های گوناگونی در این زمینه وجود دارد که چکیده ای از آنها به شرح زیر است:
برای کودکتان زمان خواب با مشورت با خودش تعیین کنید و وقتی به زمان خواب وی نزدیک است به کودک باید حتما فرا رسیدن زمان خواب را یاد آوری کنید ، آنها به برخورد قاطع شما و یک قرار ثابت برای خواب نیاز دارند.سعی کنید برو به اتاق خوابت مثل یک عمل تنبیهی به نظر نرسد و به جای آن می توانید به کودک بگویید که لازم نیست بخوابی بلکه باید در تخت خودت استراحت کنی ، وقتی جنبه اجبار برای خواب از بین برود احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود می آید .
تشویق کودک با صحبت و با عمل ، به این صورت که هر شب به وقت شناسی و در رختخواب رفتن وی جایزه بدهید. جایزه می تواند یک خوراکی ویژه قبل از خواب مثل یک لیوان شیر یا خوراکی که کودک دوست دارد باشد و یا به عنوان تشویق یک لباس خواب نو و قشنگ به او هدیه بدهیدمی توانید قبل از خواب با یک عمل مطبوع مثل : قصه گفتن و یا گوش کردن به نوار قصه و یا لالایی روزش را به پایان برسانید همین طور حمام کردن و ماساژ قبل از خواب و یا تکان دادن کودکان کوچکتر به آرامی ، مفید خواهد بود.
سعی کنید هنگام خواب ، کودک لباس خواب راحتی بپوشد و اتاق خواب کودک تهویه خوبی داشته باشد و لحافهای سنگین را برای او نگذارید. توجه کنید کودک شما یک محل خواب مطبوع داشته باشد که خوب به نظر برسد مثل: یک اتاق شخصی و یا تخت شخصی.
فعالیتهای بدنی کودک مانند: بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و ... را در طول روز افزایش دهید. البته باید این بازیها تا غروب ادامه داشته باشد و بتدریج فعالیت کودک را از زمان غروب به بعد کاهش داده و به جای بازیهای پر تحرک ، فعالیتهایی مثل: مطالعه کردن و شنیدن قصه و یا تماشای تلویزیون را جایگزین کرد، باید سعی کرد قبل از خواب بازیهای هیجان انگیز مثل: بازیهای کامپیوتری انجام ندهند و یا فیلمهای هیجان انگیز نبیند.
اگر کودک در شب سخت به خواب می رود به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید.به خاطر داشته باشید مصرف شبانه برخی از مواد غذایی مانند : چای و یا نوشابه ، خواب کودک را کاهش می دهد.اگر کودک شما در اتاق خواب خودش می ترسد خیلی مهم است که شما ترس او را جدی بگیرید ، کودک را آرام کنید و سعی کنید با هم پی به علت ترس ببرید .
به کودک این فرصت را بدهید که در مورد مشکل احتمالی و هیجانات یا چیزهای جالبی که در روز برایش اتفاق افتاده با شما صحبت کند ، حتی کودک می تواند وقتی در تخت خود دراز کشید از زبان خودش داستانی برای شما بگویید و در مورد این داستان با او صحبت کنید و مطمئن شوید که تخیلات در ذهن او نماند. این مسئله کمک می کند که کودک با آرامش بیشتری به خواب فرو رود.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
