ماهنامه پژواک هنر - الهام جوادپور: بهترین ابزار برای در هم آمیختن علاقه فراوان به تاریخ و اشتیاق به بازیگری را در اختیار «تام هنکس» قرار می دهد. بازی او در نقش بن بردلی، سردبیر واشینگتن پست در فیلم «پست»، نه تنها او را در فهرست شانس های نامزدهای دریافت جوایز بازیگری این فصل جای داد، بلکه او را به مرکز مناظرات سیاسی هم وارد کرده است!
در ستایش روزنامه نگاری افشاگر
فضای سیاسی آمریکا در بهار و تابستان سال 1971 بسیار ملتهب بود. در ماه مارس، یک گروه زیرزمینی بمبی در کاخ کنگره کار گذاشتند. در ماه آوریل نیم میلیون نفر علیه جنگ ویتنام راهپیمایی کردند و با فرا رسیدن ماه ژوئن، دولت نیکسون - رئیس جمهور وقت ایالات متحده - به نزاعی با روزنامه های واشینگتن پست و نیویورک تایمز بر سر انتشار اسناد طبقه بندی شده پنتاگون وارد شد، نزاعی که افشاگر سال ها فریبکاری در بالاترین سطوح دولت در زمان جنگ بود.
آن زمان قطعا «تام هنکس» از وقایع باخبر نبود. او چهارده سال داشت و هنگام تحصیل در دبیرستان برت هارت اوکلند، چیزهایی جز سیاست در سر داشت. خودش در این باره می گوید: «من توجهی به اتفاقات اطرافم نداشتم. بلکه توجهم به چیزهایی بود که یک نوجوان چهارده ساله را به خود جلب می کنند؛ مثل تیم های هاکی اوکلند رایدرز و کالیفرنیا گولدن سیلز و دخترها و چیزهای دیگر.»
اما در زمستان 2017، فضای سیاسی آمریکا بار دیگر ملتهب است. یکی از محبوب ترین ستاره های هالیوود، هنکس، حالا 61 ساله است و اگرچه همچنان شوریدگی یک پسربچه را دارد، ولی این بار به شدت با حوادثِ در حال وقوع، درگیر شده است. هنکس در تازه ترین درام تاریخی استیون اسپیلبرگ با نام «پست»، نقش بن بردلی، سردبیر اسبق واشینگتن پست را ایفا می کند که همراه با کاترین گراهام (مریل استریپ) ناشر روزنامه، پس از شکایت دولت نیکسون از نیویورک تایمز برای توقیف آن، اقدام به انتشار اسناد پنتاگون کردند.
از نیکسون تا ترامپ؛ ما کجاییم؟
ستایش های منتقدان از بازی تام هنکس در نقش بردلی بی پروا و کاریزماتیک (که بیشتر توسط جیسون روباردز در فیلم «تمام مردان رئیس جمهور» در سال 1976 به تصویر کشیده شده بود) او را هم در فهرست شانس های جوایز و هم در کانون منازعات سیاسی قرار داده است.
هنکس به عنوان یک علاقه مند به تاریخ، متعجب از تکرار آن است؛ زیرا که دولت ترامپ هر روز با رسانه های خبری درگیر است. او می گوید: «زمان زیادی گذشته ولی چیزی واقعا تغییر نکرده است؛ همان ادبیات و همان موضوع!» احتمالا هنکس شرایط را بسیار خطرناک تر می داند: «دولت نیکسون تقریبا غلبه اولین متمم قانون اساسی اعلان جنگ کرد. در آن زمان تمام حقایق در دسترس بود، اما چیزی که الان رخ می دهد، تقریبا نامشخص است.»
از آنجایی که فیلمبرداری «پست» در تابستان اتفاق افتاد، هنکس این تکرار تاریخی را غیر عادی می داند. او می گوید: «یک روز اخباری مربوط به تحقیقات در مورد روسیه شنیدیم. به نظرم در مورد اخراج مایکل فلین، مشاور امنیت ملی بود و ما آن را در یک برنامه تاریخی در دفتر کاربن بردلی تماشا می کردیم. به خاطر ساخت فیلم، لباس های دهه هفتادی بر تن داشتیم و با تلویزیونی قدیمی داشتیم اخبار روز را نگاه می کردیم. واقعا در آن لحظه همه شگفت زده بودیم که در چه سالی هستیم؟ آیا این یکی از قسمت های سریال «نقطه تاریکی» راد سرلینگ است و ما تلویزیونی جادویی داریم که می توان آینده را در آن دید؟»
سال ها قبل هنکسی، بردلی (که در سال 2014 درگذشت) و همسرش، سالی کین را از طریق دوست مشترک شان نورا افرون، نویسنده و فیلمساز ملاقات کرده بود. او می گوید: «بن، شخصیتی بزرگ بود. هر کس داستانی از او می دانست و همه افسانه ای جالب از او تعریف می کردند.» هنگام تحقیقات درباره نقش، هنکس شیفته یکی از نقل قول های بردلی شد که به نظر می رسد تمامی منش سرسخت اما کمالگرا و ژورنالیستی او را در خود خلاصه کرده است: «باید همواره بدبین باشی؛ بدون آن که بدبین به نظر بیایی.»
متفاوت ترین نقش هنکس از نگاه اسپیلبرگ
فیلم «پست»، پنجمین همکاری تام هنکس و استیون اسپیلبرگ پس از فیلم های «نجات سرباز رایان»، «اگه می تونی منو بگیر»، «ترمینال» و «پل جاسوسان» است. اما اسپیلبرگ بر این باور است که هنکس هرگز پیش تر چنین نقشی را ایفا نکرده؛ زیرا خود بردلی شخصیتی منحصر به فرد بوده است.
اسپیلبرگ می گوید: «بردلی، جذابیت خاصی در روش هدایت اتاق خبر و پافشاری بر سر یک موضوع و حتی جدال با ناشر یا هر کس که با او لجاجت می کرد، داشت. شخصیت او ابعاد و رنگ های متفاوتی داشت که معتقدم هنکس هرگز قبلا چنین نقشی ایفا نکرده است. نوعی قاطعیت مردانه در رفتار بردلی وجود داشت که هنکس تا به حال وارد شخصیت هایی که نقش آنان را بر عهده گرفته، نکرده بود.»
اسپیلبرگ و هنکس در طول سال های همکاری (از سال 1986 و فیلم کمدی «گودال پول» به تهیه کنندگی اسپیلبرگ) به یک ارتباط ذهنی عمیق و خلاق رسیده اند. اسپیلبرگ می گوید: «ما هر دو به فلسفه «کمتر، بیشتر است» معتقدیم، بارها اتفاق افتاده که من قسمت هایی از دیالوگ ها را برای این که سریع تر به درونمایه اصلی صحنه برسیم، تغییر داده ام و بعد متوجه شده ام که هنکس دقیقا همان قسمت ها را با قلم قرمز در نسخه فیلمنامه خودش علامت گذاری کرده است.»
کریستی مکاسکو کریگر، تهیه کننده «پست» که بیش از دو دهه با اسپیلبرگ همکاری کرده، می گوید: «آن دو به یکدیگر اعتماد دارند، می دانند که هر کدام با بهترین ایده هایش سر کار حاضر خواهد شد و در طول روز با هم از آنها استفاده خواهند کرد.»
همکاری هنکس با اسپیلبرگ در فیلم «پست» اتفاق تازه ای نیست. اما هنکس هرگز قبلا با استریپ کار نکرده بود؛ اتفاقی که هیچ کدام نمی توانند به خوبی شرحش دهند. «مریل استریپ» درباره همکاری با هنکس می گوید: «همه می پرسند چرا تا به حال با هنکس کار نکرده ای؟! چیزی که همیشه امیدوار بودم اتفاق بیفتد.»
او با شوخ طبیعی اضافه می کند: «هنکس 61 سال دارد و من 68 سال. پس فقط امکان داشت که نقش مادر یا مادربزرگش را بازی کنم!» امی پاسکال، دیگر تهیه کننده فیلم «پست» که مالکیت اولین فیلمنامه نوشته شده توسط لیز هانا را پاییز گذشته به دست آورد، می گوید: «مریل، معمولا در فیلم هایی بازی می کند که در مورد خودش است و تام نیز چنین است. من فکر می کنم این که موضوع فیلم یک رابطه دوستانه است، برای هر دوی آنها بسیار عالی و جذاب بود. این موضوع را هرگز در فیلم های دیگر نمی بینید. عشقی افلاطونی بین مرد و زنی که همکار هستند.»
شایستگی هنکس از نگاه مریل استریپ
با وجود تمام این حرف ها که هنکس آن را فروتنانه اظهار فضل می نامد، به خوبی می داند که نه یک رهبر آکادمیک است و نه برگزیده. او بازیگر است و کاملا از این بابت خرسند است و می گوید: «بن بردلی می دانست روحیه ای دارد که مردم عاشقش می شوند. اگر زنده بود می گفت: فهمیدم! شادی! برای شغلم هم همین را می خواهم.»
تام هنکس، ژانویه 2017 روی فرش قرمز جشنواره پالم اسپرینگر رفت و جایزه «دستاورد سینمایی» این جشنواره را به دست آورد. مریل استریپ، بازیگر نقش مقابل هنکس در فیلم «پست» می گوید که ارزش و استعداد درخشان این بازیگر به چشم نیامده است. او روی پرده، چنان جذاب و بی خیال است که حتی با پنج بار نامزدی اسکار و دو بار برنده شدن آن، مریل استریپ عقیده دارد از او به عنوان یک بازیگر به شایستگی قدردانی به عمل نیامده است.
استریپ می گوید: «مساله این است که در طول این سال ها از استعداد درخشان تام قدردانی نشده است. جایگاه او در تالار مشاهیر سینما چندان بدیهی به نظر می رسد که گاهی فکر می کنم آرامش او را با سادگی کار اشتباه می گیریم. برای او تنها چیز ساده، اعتقاد کامل به حرفه اش است.» هنکس در برابر این سوال که آیا تصور می کند از او به اندازه کافی تحلیل نشده خنده بلندی سر می دهد و می گوید: «من سوار یک خودروی گرانقیمت «تسلا» می شوم. چطور ممکن است از من قدردانی نشده باشد؟»
او معتقد است بدون توجه به افتخاراتش، هنوز به اندازه روزهای اول بازیگری اش در اوایل دهه 80 که در یک کمدی تلویزیونی با لباس زنانه مشغول خنداندن مردم بود ، درگیر حرفه اش است: «از برنامه شاد و مسخره ای مثل «رفقای جون جونی» تا فیلم «پست»، در حال امتحان کردن مضمونی هستی که به شدت وابسته به متن است و تلاش می کنی تمام این متون و رفتارها را طوری تفسیر کنی که چیزی فراتر از خودت را آزمایش کرده باشی و این واقعا عالی است.» او در حالی که شانه بالا می اندازد می گوید: «هیچ راه بهتری برای پول در آوردن نمی شناسم. چی می تونم بگم؟ احساس می کنم که خیلی خوش شانسم که هنوز ازم خواسته می شه بازی کنم.»
