مجله همشهری دانستنیها - یوسف اسفندیاری: در 14 اکتبر 1944 (22 مهر 1323)، دو ژنرال آلمانی به خانه فرمانده بلندپایه ارتش آلمان، «اروین رومِل»، رفتند. رومل، متهم به مشارکت در توطئه ناموفق قتل هیتلر بود. این دو ژنرال، دو گزینه به رومل ارائه دادند: یا محاکمه نظامی را بپذیرد یا درقبال تضمین امنیت خانواده اش و حفظ افتخارات نظامی اش، تن به خودکشی دهد. او خودکشی را برگزید و در جنگل مجاور منزلش با بلعیدن یک کپسول سیانور به زندگی خود خاتمه داد. 74 سال بعد از مرگ او، ما به حقایقی از زندگی این ژنرال بلندپایه که به «روباه صحرا» شهرت داشت، می پردازیم.
1. رومل بارها در هر دو جنگ جهانی مجروح شد
در سپتامبر 1914 (شهریور 1293) در جنگ جهانی اول، رومل تیر خورد و زخمی به بزرگی یک مشت بر ران او ایجاد شد. سه سال بعد، در رومانی تیری به بازوی او اصابت کرد و او خون زیادی از دست داد. در جنگ جهانی دوم، او متحمل جراحت های بیشتری شد. در عملیات «نرماندی» (Normandy)، نیروی هوایی متفقین ماشین رومل را که در حال گذر از نرماندی بود، به رگبار گلوله بستند. در اثر این حمله، جمجمه او دچار شکستگی های متعدد شد. نازی ها برای سرپوش گذاشتن خودکشی رومل، دلیل مرگ او را نتیجه همین جراحت ها اعلام کردند، اما حقیقت مرگ او بعد از پایان جنگ افشا شد.
اروین رومل
2. او در دوره ای هیتلر را تحسین می کرد
زمانی که هیتلر قدرت را در دست گرفت، رومل برنامه های و را تایید می کرد و او را «متحدکننده ملت» می نامید. کمی قبل از حمله به لهستان، رومل در نامه ای به همسرش نوشته بود که «پیشوا می داند چه چیزی به صلاح ماست». او نامه هایش را با عبارت «درود بر هیتلر» (Heil Hitler) امضا می کرد و هیتلر حتی نسخه امضاشده «نبرد من» را به رومل هدیه داده بود. او بعدها از این شیفتگی خارج شد و به این اعتقاد رسید که به جای جنگ با متفقین، بهتر است که هیتلر با آن ها بر سر صلح مذاکره کند.
3. رومل از برخی از فرمان های مستقیم هیتلر سرپیچی کرد
بعد از حمله موفقیت آمیز نازی ها به فرانسه، رومل به شمال آفریقا منتقل شد تا به ایتالیایی ها در جنگ با بریتانیا کمک برساند. او پس از انجام حمله های متعدد، توانست نیروهای بریتانیایی را وادار به عقب نشینی کند. به خاطر این موفقیت، او ارتقای مقام پیدا کرد و لقب «روباه صحرا» را گرفت. در اکتبر 1942 (مهر 1321)، نیروهای بریتانیایی جلوی پیشرفت او را در مصر گرفتند. به دلیل کمبود تانک، مهمات و سوخت، رومل قصد عقب نشینی کرد، اما هیتلر پیامی برای او فرستاد که به هیچ عنوان نباید عقب نشینی کرد. رومل که نگران جان نیروهایش بود، از دستور مستقیم هیتلر سرپیچی کرد. او همچنین از دستور مستقیم هیتلر برای کشتن فرماندهان اسیر شده اطاعت نکرد و چنین کاری را انجام نداد.
اروین رومل در شمال آفریقا
4. پیش از عملیات نرماندی، رومل استحکامات نوار ساحلی را افزایش داد
با بالا رفتن احتمال حمله نیروهای متفقین، در اواخر 1943 (1322)، وظیفه بررسی استحکامات 1600 مایل نوار ساحلی به رومل محول شد. تحت سرپرستی او، نازی ها سنگرهای متعددی ساختند، زمین های پست ساحلی را پر از آب کردند تا غیرقابل عبور شوند و حجم انبوهی از سیم های خاردار، مین ها و تیرآهن ها را در سواحل و آب های دور از ساحل، کار گذاشتند. او همچنین برای جلوگیری از تثبیت متفقین در نوار ساحلی، درخواست تعداد زیادی تانک کرد که مورد تایید مافوق هایش قرار نگرفت.
5. او احتمالا از توطئه قتل هیتلر خبر نداشته
در 1944 (1323)، گروهی از افسران و ژنرال های عالی رتبه آلمانی قصد ترور هیتلر را داشتند که در نهایت موفقیت آمیز نبود. رومل با تعدادی از توطئه گران دوست بود، ولی میزان دخالت او در این سوءقصد هیچ وقت مشخص نشد. گناهکار یا بی گناه، نام او در جریان بازجویی ها ذکر شد و هیتلر هم او را به سوی مرگی خودخواسته سوق داد.
6. رومل و رهبران متفقین یکدیگر را تحسین می کردند
در دوران اوج موفقیت رومل در شمال آفریقا، «وینستون چرچیل» از او به عنوان ژنرالی بزرگ یاد کرد و گفت: «تحرک و جرئت او در شمال آفریقا، فجایع هولناکی را بر ما وارد کرد.» فرماندهان بلندپایه نیروهای متفقین مانند «جورج پتن» (George Patton) و «برنارد مونت گومری» (Bernard Montgomery) از او با احترام صحبت می کردند و او هم همواره آن ها را تحسین می کرد.
7. در آلمان، رومل فردی خوشنام است
برخلاف بسیاری از چهره های مشهور ارتش نازی ها، رومل در آلمان فردی خوشنام است. در حقیقت، نام او همچنان در دو پایگاه نظامی و چندین خیابان آلمان مشاهده می شود و یادبودی از او در شهر زادگاهش نصب شده که در آن از او به عنوان فردی «جوانمرد»، «شجاع» و «قربانی استبداد» یاد می شود. البته او مخالفانی هم دارد؛ از جمله یک تاریخ نگار آلمانی، رومل را فردی «ضدیهود» می نامد که از یهودیان ساکن شمال آفریقا به عنوان برده سوءاستفاده می کرده. با وجود این اختلافات، بیشتر تاریخ نگاران بر این باور هستند که رومل در اعمال شنیع نازی ها چندان دستی نداشته است و بیش از هر چیزی می خواسته به اصول حرفه ای خودش پایبند بماند.