سندرم کوشینگ (Cushing's syndrome) در اثر افزایش فعالیت قشر غده آدرنال ایجاد می‌شود. این سندرم را هایپرکورتیزولیسم (افزایش کورتیزول) نیز می‌نامند.
این بیماری می‌تواند در اثر مصرف بیش از حد کورتیکواستروئیدها، ترشح بالای ACTH یا هایپرپلازی کورتکس آدرنال باشد. تولید زیاد کورتیکو استروئیدهای درون‌زا (آندوژن) ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله تومور غده هیپوفیز که ACTH ترشح کرده و موجب افزایش ترشح هورمون‌های قشر آدرنال بیش از حد طبیعی می‌گردد.
علائم سندرم کوشینگ
– افزایش وزن و تجمع بافت چربی به خصوص در قسمت میانی و فوقانی پشت، صورت (گرد شدن صورت) و بین شانه ها (بوفالویی شکل شدن)
– ترک های پوستی به رنگ صورتی و یا بنفش بر روی پوست شکم، ران، سینه و بازوها
– نازک و شکننده شدن پوست و به راحتی کبود شدن
– آکنه
– ضخیم شدن و قابل رویت شدن موهای صورت در زنان (هیرسوتیسم)
– توقف و یا نامنظم شدن دوره های قاعدگی در زنان
– کاهش میل جنسی در مردان
– کاهش باروری در مردان
– اختلال نعوظ در مردان
– خستگی
– ضعف عضلات
– افسردگی، اضطراب و زودرنجی
– مشکلات شناختی
– افزایش فشار خون
– عدم تحمل گلوکز که ممکن است منجر به دیابت شود.
– سردرد
– پوکی استخوان و شکستگی آن
علل بیماری:
علایم در اثر زیاد ترشح شدن هورمون کورتیرون مانندی که توسط غده فوق‌کلیوی تولید می‌شود به وجود می‌آیند. این افزایش ترشح به علل مختلف ممکن است رخ دهد:
1. وجود تومور در غده فوق‌کلیوی
2. استفاده طولانی‌مدت از داروهای کورتیزونی
3. وجود تومور در غده هیپوفیز که باعث ترشح بیش از اندازه هورمونی از غده هیپوفیز می‌شود که محرک ترشح هورمون کورتیزونی از غده فوق‌کلیوی است.
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر:
استفاده طولانی‌مدت از هورمون محرک ترشح هورمون کورتیزوفی برای درمان سرطان هیپوفیز.
سندرم کوشینگ (افزایش کورتیزول) را بیشتر بشناسید
ـ پیشگیری:
در صورتی که مصرف هورمون محرک ترشح هورمون کورتیزونی یا خود داروهای کورتیزونی برای سایر بیماری‌ها، مثل آسم، آرتریت، بیماری کلیوی، یا بیماری آدیسون ضروری باشد، دارو را باید با کمترین دوز ممکن و طی کمترین دوره زمانی ممکن مصرف کرد.
از جمله کارهایی که نباید کرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ قالی و هرچیز سنگین را بلند و کوتاه نکنید، چرا که باعث شکستن استخوانها و دیگر جراحات می شود.
▪ اهمیت به زخمها و جراحات ایجاد شده بدهید. در صورت افزایش کورتیزول بهبود یافتن زخم دیر رخ می دهد. پس شما باید فورا محل جراحت را ضدعفونی نموده و پانسمان کنید.
▪ به چشم پزشک مراجعه کنید برای جلوگیری از دوبینی و آب مروارید.
▪ برای مشکلات ایجاد شده در بدن با مشاور ماهری مشورت کنید.
▪ برای درمان بیماریهای حاصله از سندرم کوشینگ به نزد متخصص بروید.
درمان:
بیماری کوشینگ با عمل جراحی برای برداشتن تومور هیپوفیز ، معمولا با روش برداشتن transsphenoidal (پشت بینی) توسط جراح مغز و اعصاب درمان می شود. گاهی اوقات ، به منظور درمان بیماری کوشینگ تمام غده هیپوفیز نیاز به حذف دارد ، با خروج آن،فرد مبتلا به کمبود ACTH و هورمون های دیگر هیپوفیز می شود.
این حالت را می توان با دادن هورمون های جایگزینی کورتیزول ، تیروئید و گنادها هورمون درمانی کرد. باروری و ناباروری را می توان با درمانهای هورمونی خاص دوباره تنظیم کرد. اگر تومور هیپوفیز را نتوان حذف کرد ، درمان با تابش اشعه به غده هیپوفیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد ، اما در این حالت بهبود در سندرم کوشینگ بسیار کندتر است.
قبل از عمل جراحی transsphenoidal ، عمل جراحی برای برداشتن هر دو غده فوق کلیوی معمول بود ، اما این بیماری همیشه به علت تولید آدرنال نیست و گاهی ناشی از ACTH تولید ی از تومور هیپوفیز می باشد(به نام سندرم نلسون). که به همین دلیل عمل جراحی هیپوفیز به جای عمل جراحی آدرنال معمولا برای بیماری کوشینگ ترجیح داده می شود.
درمان با توجه به علت ایجاد کننده سندرم کوشینگ متفاوت می باشد.
* چنانچه علت بیماری مصرف داروهای استروئیدی باشد، قطع داروهای مصرفی بایستی در نظر گرفته شود.
* در سندرم کوشینگ وابسته به ACTH(تومور هیپوفیز یا تومورهای نابجا در سایر اندام ها)، برداشت غده هیپوفیز توصیه می شود.
* در سندرم کوشینگ ناشی از تومور آدرنال، پرتو درمانی، شیمی درمانی یا جراحی آدرنالکتومی(برداشتن غده آدرنال) انجام می گیرد.
این بستگی به افزایش هورمون کورتیزول دارد. ممکن است بوسیله جراحی، رادیولوژی، شیمی درمانی یا دارو درمانی بیماران را خوب کرد.
رژیم غذایی
یکی از بهترین و ارزانترین روشها برای درمان این بیماری، رژیم غذایی می باشد. غذاهای کم کالری و کم چربی و پر پروتئین و پر کلسیم مصرف کنید. این باعث می شود که جلوی لاغر شدن عضلات و استخوان ها را بگیرید.
خوردن کلسیم و ویتامین D کمک به استخوان سازی می کند. کلسیم مصرف کنید تا به استئوپروز دچار نشوید. برای سنین 10-1 سال،800 میلی گرم و برای سنین 24-11 سال، 1200 میلی گرم و برای افراد 24 سالبه بالا، 800 میلی گرم کلسیم مورد نیاز است.
محدود کردن نمک در غذا باعث می شود که فشار خون بالا نرود. چرا که همانطور که گفته شد یکی از عوارض این سندرم افزایش فشار خون می باشد. برای محدود کردن اثرات بد سدیم، میوه، سبزی، نان و غلات و گوشتها را بدون نمک تهیه کنید.
به جای نمک می توانید از فلفل و سیب زمینی در غذای خود بریزید تا غذا را خوش طعم کند و می توانید با آنها سالاد خوشمزه ای درست کنید و کنار غذای خود میل کنید. علاوه بر اینها از آنجاکه افزایش قند خون در این بیماران مشاهده شده، باید رژیم دیابتی ها را نیز رعایت نمایند.
گردآوری وتنظیم:مجله اینترنتی دلگرم
