تعطیلات معرکه است، موافقید؟ اما خندهدار است که گاهی کودکان ازهمین روزهایی که برای رسیدنش لحظهشماری میکردهاند، به درستی بهره نمیبرند و آن رابه کام خود و دیگران تلخ میکنند. درک این مسئله دشوار است که چرا درعین اینکه فراغت از مدرسه و فعالیتهای تفریحی بسیار فراهم است، خانواده همچنان مشکل دارد. نکتهای که باید در نظر گرفته شود این است که این روزها برای برخی از کودکان واقعا دشوار میگذرد. در اینجا ما چند راه پیشنهاد میکنیم تا بچه ها بتوانند ازتعطیلات لذت و بهرۀ بیشتری ببرند:
1- بسیاری از بچهها به یک برنامۀ از پیش تعیینشده و روتین عادت کردهاند، در حالی که بیشتر برنامههای روتین در تعطیلات به هم میخورد. تا اندازهای حفظ کردن برنامههای روزمره مربوط به وقت غذا و بهویژه ساعت رفتن به رختخواب، کمک خواهد کرد که ساعتی را که بدن به آن عادت کرده تا حدی پابرجا نگه داریم.
2-گاهی برخی از بچهها وقتی ساختاری وجود ندارد تا به آنها کمک کند که بدانند در طی روز چه اتفاقی خواهد افتاد، دچار مشکل میشوند؛ پس برنامههای روزانه خود را برای کودکتان توضیح دهید. حتی درمورد بچههای کوچکتر میتوانید با نقاشی کشیدن به آنها نشان دهید که قرار است روز را چگونه بگذرانید.
3- در روزهای تعطیلی سال نو، رفتوآمدها بسیار زیاد میشود. خانوادهها و دوستان دور هم جمع میشوند، افراد در مهمانیها شرکت میکنند، یا ممکن است چند مهمان در خانه داشته باشند. روبهرو شدن با اینها میتواند برای کودکان خجالتی بسیار دشوار باشد. مردم انتظار دارند بچهها قادر به اداره کردن این موقعیتها باشند، چراکه معتقدند به هر حال این مهمانان فامیل و آشنایان هستند! برای آنچه به نظر برای کودکتان مناسب میرسد برنامهریزی کنید. اگر با گروههای بزرگ مشکل دارد، در دل همان گروه بزرگ، گروه کوچکی را ایجاد کنید. مثلا دو تا از پسرعموها یا پدربزرگ و مادربزرگ را کنار بکشید و گروهی تشکیل بدهید. پیش از هر برنامه راهکارهایی را برای کنار آمدن با مشکلات در نظر بگیرید.
4- برخی بچهها وقتی خود را با همسالان خود مقایسه میکنند، از کمبود اعتماد به نفس رنج میبرند. به هر حال ممکن است مثلا دخترعمویی در فامیل وجود داشته باشد که به خاطر گرفتن مدال یا قبول شدن در مدرسهای بهتر، به شدت از سوی دیگران تحسین شود. مطمئن شوید که قابلیتهای فرزند شما نیز ارائه شده باشد: ممکن است فرزند شما روابط اجتماعی خوب یا مهارت خاصی داشته باشد. به او نقش خاصی مثلا عنوان «عکاس خانواده» را بدهید.
5- چالش مشابه دیگر، وقتی شکل میگیرد که کودکان با بستگان یا همسالانی روبهرو میشوند که خانوادههایشان ثروت و قدرت بیشتری دارند، خانههای بزرگتر یا هدایای گرانقیمتتر. البته این چالش ممکن است برای خود شما نیز شکل بگیرد؛ به هر حال از فرزند خود انتظار نداشته باشید که احساس خود را انکار کند و دربارهاش صحبت نکند. احساسات آنها را پذیرا باشید و به جنبههای مثبت صمیمیت و نزدیکی خانوادهتان، نقاط قوت آنها و ارزشهایتان اشاره کنید.
6- هیجان بسیار خوب و عالی است، اما میتواند برخی از کودکان را بسیار برانگیخته کند. حواستان به نشانههایی که هشدار میدهند «کافی است»، باشد و راه مناسبی برای خلوتکردن کوتاه فرزندتان در ذهن داشته باشید.
7- وقتی به مسافرت میرویم، معمولا طوری وسایلمان را جمع میکنیم که گویی میخواهیم به مریخ سفر کنیم یا به کشوری بیگانه یورش ببریم. بچهها را در برنامهریزی برای وسایلی که قرار است همراه خود ببریم دخیل کنیم و از آنها بپرسیم چه چیزهایی را دوست دارند همراه خود بیاورند. با این کار، هم عملکردهای اجرایی مناسب را به آنها آموزش دادهایم و هم باعث شدهایم احساس کنند در این فعالیت سهیم هستند. ممکن است آنها از بازی با وسیلهای که خودشان برداشتهاند احساس رضایت بیشتری بکنند.
8- مواظب خودتان باشید! معمولا تعطیلات زمان دشواری برای والدین است. تصمیمهایی بگیرید که شرایط را برای شما راحتتر کند؛حتما زمانی را برای لذت بردن خودتان هم در نظر بگیرید.
داشتن انتظارات واقعی از همه- بچه ها و بزرگترها- یعنی اگرچه ممکن است برنامهها بسیار عالی نباشد، اما میتواند سرگرمکنندهتر و جالبتر باشد. سپری کردن روزهای بسیار طولانی، فاصلههای زیاد بین وعدههای غذایی، فعالیتهای زیاد با افراد بسیار زیاد- همۀ اینها باعث میشود هر یک از ما کمتر از آنچه در حد انتظار و مطلوب است عمل کنیم. تلاش کنید لذت ببرید، نه اینکه تنها کارهای زیادی را به طور کامل انجام دهید، مطمئن باشید همگی شما زمان خوشی را در کنار هم خواهید گذراند.