با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان ورم معده آشنا شوید.
وقتی معده ورم میکند!
ورم معده یکی از شایعترین بیماریهای گوارشی است از این بیماریتعاریف و برداشت های مختلفی می شود ، از این رو مهم و قابل بررسی است. منظور مردم عادی از ورم معده، احساس سنگینی، تورم و نفخ در ناحیه بالای شکم است، اما از دید پزشکان، وجود قرمزی یا زخمهای سطحی در جدار معده به وسیله آندوسکوپی نشانه این بیماری است.
البته این تشخیص نیز چندان دقیق نیست بلکه نمونهبرداری کوچکی از بافت یا جدار معده، بررسی آن زیر میکروسکوپ و مشاهده سلولهای التهابی در دیواره معده دقیقترین روش تشخیص ورم معده است.«گاستریت یا ورم معده به حالتی گفته میشود که در آن معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی میشود. بسیاری از اوقات، التهاب و ورم، علامتی ندارد اما بعضی مواقع با احساس بزرگی شکم و سنگینی همراه است.
شایعترین علت ایجاد ورم یا التهاب معده باکتری هلیکوباکترپیلوری است، علائم التهاب حاد به صورت درد در سر شکم همراه با استفراغ و تهوع است و در اغلب افرادی که این عارضه ایجاد میشود این علائم کاملا گذراست. البته در برخی افراد این باکتری از بین نمیرود و به صورت عفونت مزمن در معده خود را نشان میدهد که ممکن است تظاهر آن 20 سال پس از شروع عفونت حاد اتفاق بیفتد.
متاسفانه این عفونت مزمن بدون علامت است، اما با آندوسکوپی و نمونهبرداری وجود این باکتری به همراه التهاب مزمن معده ثابت میشود.برای بسیاری از بیماران مبتلا به التهاب مزمن معده اتفاق خاصی رخ نمیدهد، اما در برخی افراد عوارض بعدی خود را نشان میدهد که علامتدارترین این عارضه ایجاد زخم در اثنیعشر یا معده است و افرادی که مبتلا به زخم اثنیعشر میشوند افزایش ترشح اسید معده و افرادی که زخم معده میگیرند کاهش ترشح اسیدمعده دارند.
این التهاب مزمن به مرور میتواند موجب از بین رفتن لایه داخلی معده و تغییر ماهیت بافت معده و در نهایت ابتلا به سرطان معده شود. عوامل ژنتیکی نیز بسیار تأثیرگذارند.درمان نوع مزمن ورم معده بستگی به بیماریای دارد که باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده است ولی در اغلب بیماران مبتلا به نوع مزمن ورم معده بدون درد نیاز به درمان وجود ندارد. زخم معده یا اثنیعشری که هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده، معمولا طی 2 هفته و به کمک آنتیبیوتیک درمان میشود.
مصرف برخی داروها بویژه داروهای ضدالتهاب ضداستروئیدی موجب التهاب مزمن معده میشود که مهمترین راه درمان آن قطع داروی اولیه تحت نظر پزشک است.علائم و نشانه های ورم معدهعلائم ورم معده مانند ( سوءهاضمه، سوزش معده، درد شکم، سکسکه، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ ( استفراغ از خون یا ماده ای که به نظر قهوه ای رنگ باشد ) و مدفوع تیره ) می باشد.
علل ورم معده
ورم معده می تواند به علت عفونت، سوزش، اختلالات خود ایمنی ( حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به معده )، جریان برگشت صفرا به معده ( رفلاکس صفرا ) ایجاد شودعفونت ها در اثر باکتری ( معمولا هلیکوباکتر پیلوری )، ویروس ( ویروس هرپس سیمپلکس )، انگل، قارچ ایجاد می شوند.تعدادی ار عوامل مانند ( استفاده طولانی مدت از ضد درد های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ( Advil, Moterin ) یا ناپروکسن ( Aleve )، استفاده از الکل، کشیدن سیگار، استفراغ مزمن، قهوه و نوشیدنی های اسیدی، افزایش اسید معده ( به علت استرس )، خوردن یا نوشیدن مواد سوزاننده یا خورنده ( مانند سموم )، تروما ( مانند پرتو درمانی و یا پس از بلعیدن یک جسم خارجی ) و علل نادری مانند بیماری های سیستمیک مانند ( کرون، سارکوئیدوز ) سبب ورم معده می شوند.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تشخیص ورم معده
آزمایشات مختلفی مانند ( آندوسکپی معده، آزمایش مدفوع، تست تشخیصی برای هلیکوباکتر پیلوری ) در تشخیص ناراحتی معده استفاده می شود.
افرادی که استرس و مشغولیت ذهنی زیادی دارند ناخودآگاه همراه غذا، هوا میبلعند، در نتیجه هوا داخل معده میرود و تورم ایجاد میکند. البته به این بیماری از نظر علمی، ورم معده اطلاق نمیشود چون هنگام آندوسکوپی مورد خاصی دیده نمیشود.
همچنین افرادی که غذا را قبل از هضم، خوب نمیجوند ممکن است دچار این عارضه شوند، چون به منظور هضم کافی ذرات غذایی و زیاد باقی نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پیش از بلع به کمتر از یک میلیمتر برسد. علاوه بر این افرادی که تند غذا میخورند یا در حال انجام کاری تغذیه میکنند، مقدار زیادی هوا میبلعند بنابراین امکان دارد به ورم معده دچار شوند.
نوشابههای گازدار و مواد غذایی مانند میوه و سبزی، که در معده ایجاد گاز میکنند، میتواند عامل ورم معده باشد. البته نفخ ناشی از میوه و سبزی، بیماری محسوب نمیشود؛ چون گاز تولید شده از آنها عضلات معده و روده را تقویت میکند و احساس سنگینی شکم فرد با مصرف آنها به مرور برطرف میشود.
به غذا خوردنتان نظم بدهید
مصرف 3 وعده غذای روزانه در ساعات نامنظم و نامعین موجب بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده میشود.چنانچه 3 وعده اصلی غذایی مصرف شود ولی در ساعات معین و منظم نباشد باز هم اختلالاتی در سلامت انسان ایجاد میکند هر نوع بینظمی در صرف غذا موجب ناراحتی گوارشی میشود و ممکن است موجب سوءتغذیه و بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده شود.
غذاهای مضر برای ورم معده
مصرف غذاهایی که به نحوی باعث التهاب در معده میشوند یا حرکات معده را تحریک میکند ممکن است منجر به ورم معده یا سوءهاضمه شوند.بنابراین افرادی که استفاده از موادی مانند ترشی یا فلفل باعث ایجاد درد در معده آنها میشوند، نباید این مواد را بخورند.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
درمان ورم معده
درمان گاستریت بستگی به علت مشکل دارد با توقف ( نوشیدن الکل، کشیدن سیگار و داروهای ضد التهابی ) ممکن است خود بخود بهبود یابد یک رژیم غذایی غنی از فیبر مصرف کنید مانند غذاهای حاوی فلاونوئید ها ( سیب، کرفس، زغال اخته، ( از جمله آب قره قاط ) پیاز، سیر و چای ممکن است از رشد هلیکوباکترپیلوری جلوگیری کند از خوردن غذاهای پر چرب پرهیز کنید.
درمان سه دارویی 1 - یک مهار کننده پمپ پروتون برای کاهش تولید اسید مانند ( امپرازول، لانزوپرازول، پنتوپرازول، اسموپرازول و رابی پرازول ) 2 آنتی بیوتیک برای درمان هلیکوباکتر پیلوری ( عامل ورم و زخم معده ) ، از بیسموت ممکن است به جای آنتی بیوتیک دوم استفاده شوددر موادری که ورم معده در اثر هلیکوباکتر پیلوری نباشد از مهار کننده های پمپ پروتون و مسدود کنندهای H2 برای کاهش ترشح اسید مانند ( سایمتیدین، رانیتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین ) و
آنتی اسید ها ( هیدروکسید آلومینیوم، هیدروکسید منیزیم ( شیر منیزی )، کربنات کلسیم ( Rolaids, Titralac, tums )، بیکربنات سدیم ( Alka-seltzer )، آلومینیوم هیدروکسید و هیدروکسید منیزیم مانند ( Maalox, Mylanata ) ممکن است برای سوءهاضمه و سوزش سردل موثر باشد ولی زخم را درمان نمی کند آنتی اسید ممکن است اثر داروها را کاهش دهد توصیه می شود آنتی اسید را یک ساعت قبل یا 2 ساعت پس از مصرف دارو ها بخورید.
[تغذیه در ورم معده] غذاهایی که علائم گاستریت ( ورم معده ) را کاهش می دهدغذاهای حاوی فلاونوئید ها مانند ( سیب، کرفس، زغال اخته، ( از جمله قره قاط )، پیاز، سیر و چای ممکن است از رشد هلیکوباکترپیلوری جلوگیری کند.آنتی اکسیدان ها از جمله میوه ها ( زغال اخته، گیلاس، گوجه فرنگی و سبزیجات ( کدو و فلفل ) بخورید.غذاهای سرشار از ویتامین B و کلسیم مانند ( بادام، لوبیا، غلات کامل، سبزی برگدار تیره ( مانند اسفناج و کلم پیچ ) و سبزیجات دریایی بخورید.از غذاهای تصفیه شده مانند نان سفید، پاستا و شکر اجتناب کنید.
گوشت بدون چربی، ماهی آب سرد، توفو، ( سویا ) و یا دانه های پروتئین بخورید.از روغن ها سالم مانند روغن زیتون استفاده کنید.اسید های چرب ترانس موجود در محصولات تجاری پخته شده مانند ( کوکی ها، کراکر، کیک، سیب زمینی سرخ کرده، پیراشکی، غذاهای فراوری شده و مارگارین ) کاهش یا از بین ببرید.از خوردن نوشیدنی ها مانند ( قهوه، الکل و نوشابه های گازدار ) که ممکن است لایه پوشاننده معده را تحریک و یا تولید اسید را افزایش دهد اجتناب کنید.روزانه 6 - لیوان آب بنوشید.
30 دقیقه ورزش در روز برای 5 روز در هفته داشته باشید.حساسیت های غذایی را شناسایی و از بین ببرید.
مکمل هایی که ممکن است برای سلامت دستگاه گوارش ( ورم معده ) مفید باشند.مولتی ویتامین های روزانه که شامل ( ویتامین های آنتی اکسیدان ( A, C, E, B ) و مواد معدنی منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم باشد مصرف کنید.
اسید چرب امگا 3 مانند ( روغن ماهی 1- 2 کپسول روزانه یا 1 قاشق سوپ خوری روغن ماهی سه بار در روز ) ممکن است سبب کاهش التهاب معده شود روغن ماهی ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد اگر شما آسپیرین یا داروی ضد انعقاد مصرف می کنید قبل از مصرف روغن ماهی با پزشکتان در میان بگذارید.مکمل پروبیوتیک حاوی ( لاکتوباسیلوس اسیدوس ) ممکن است به سرکوب عفونت هلیکوباکترپیلوری کمک کند و به حفظ تعادل بین باکتری های خوب و مضر در دستگاه گوارش کمک کند افرادی که بدنشان ضعیف شده است یا در حال مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی هستند پروبیوتیک ها تحت نظر مستقیم پزشک مصرف کنند.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
گیاهان دارویی موثر در ورم معده
بعضی تحقیقات نشان داده است که مصرف 400 میلی گرم گیاه قره قاط ( Vaccinium macrocarpon ) دوبار در روز رشد H - پیلوری را در معده مهار می کند.
مصرف 1000 -2000 میلی گرم عصاره استاندارد کندر رومی ( Pistacia lenticus ) در روز که یک درمان سنتی است. این تحقیق در آزمایشگاه موثر بوده است ولی در بدن انسان اثبات نشده است.
250 - 500 میلی گرم عصاره استاندارد شیرین بیان ( glycyrrhiza glabra ) سه بار در روز یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا خورده شود گلیسیریزین یک ماده شیمیایی موجود در شیرین بیان است که باعث عوارض جانبی و تداخلات دارویی می شود گلیسریزین شیرین بیان را می توان از آن جدا کرد و استفاده نمود
1 عدد قرص استاندارد شده از نعناع بیابانی ( Mentha piperita ) را 2 – 3 بار در روز مصرف کنید. که ممکن است به تسکین علائم زخم معده کمک کند هر قرص حااوی ./2 میلی گرم روغن نعناع است برای جلوگیری از سوزش معده قرص پوشش دار آن را استفاده کنید.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
گرداوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی