معرفی و بررسی فیلم The Death of Stalin: کمدی سیاهی درباره واقعیتی عجیب‌تر از افسانه

صحنه‌ی ترسناکی در فیلم «مردی برای تمام فصول» “A Man for All Seasons (فیلم برنده اسکار ساخته‌ی فرد زینمان Fred Zinnemann در سال 1967) وجود دارد؛ زمانی که هنری هشتم (با بازی رابرت شاو Robert Shaw) از داخل یک کرجی به سمت ساحل می‌پرد. او عمیقاً تا گردن همایونی‌اش در گل فرو می‌رود. کلوزآپی از پادشاه می‌بینیم که در حال نگاه کردن به اطراف است؛ چانه‌اش را همراه با ریش قرمزش جلو داده و به دنبال کسی می‌گردد که او را برای این بی‌آبرویی متهم کند. نگاه خیره‌اش به داغی آهن تفته است. تمام خدمتکاران لرزانش انتظار تنبیهی چون شلاق یا بدتر را دارند. سپس هنری می‌خندد. تهدید برطرف می‌شود؛ اما برای یک لحظه، در یک نظر کوتاه خشم او و هم‌زمان قدرت او را می‌بینیم و متوجه می‌شویم که میزانشان به یک اندازه است.
حالا تصور کنید که امپراتوری به‌طور کامل و همیشه در این حال باشد. تصور کنید فیلمی را که یک چنین لحظه‌ای در آن برای تمام فیلم ادامه پیدا کرده و متوقف نمی‌شود؛ و این‌چنین است «مرگ استالین» The Death of Stalin؛ فیلم جدید و هیجان‌انگیز آرماندو یانوچی  Armando Iannucci.عنوان فیلم کاملاً برازنده آن است. حدود بیست دقیقه اول فیلم، جوزف استالین (با بازی آدرین مک لافلین Adrian McLoughlin ) بر روی فرشی در خانه ییلاقی‌اش در خارج از مسکو به زمین افتاده است. زمان مارچ 1953 است و صبحانه آماده است؛ اما رهبر بزرگ دچار سکته مغزی شده است. غرق‌شده در ادرار خود، او به‌زودی توسط گروه کوچکی از ملتزمین کمیته مرکزی احاطه می‌شود.
مشکل برای تمام افراد نگران حاضر در صحنه، تصور کشور بدون استالین است. اگر یکی از آن‌ها باید تاج و تخت او را در دست گیرند، کدام‌یک از آن‌ها جسارت کافی برای شروع این جنگ را داراست؟ آن‌هم زمانی که استالین هنوز نفس می‌کشد؟ چه اتفاقی خواهد افتاد اگر استالین به طریقی معجزه‌آسا زنده بماند و بفهمد که یکی از زیردستانش قصد پا کردن در کفش او را داشته است؟ در عین حال او نیاز به مراقبت‌های تخصصی پزشکی دارد؛ اما اکثر پزشکان در مسکو به فرمان خود استالین “پاک‌سازی ” شده‌اند. تنها پزشکانی که هنوز  آزاد هستند مبتدی‌ها و دکتر علفی‌ها هستند. هنگامی که واسیلی پسر مست و خشمگین استالین (با بازی روپرت فرند Rupert Friend) به خانه ییلاقی می‌رسد خیلی دیر شده است و پدرش درگذشته است. گرچه مرگ قدرت او را در تولید وحشت به هیچ عنوان کاهش نداده است…کمدی‌های که به نمایش قساوت و ستمگری می‌پردازند به ندرت به خنده‌داری، شوخ‌طبعی و بی‌رحمی آثار آرماندو یانوچی هستند؛ هنرمندی بیرون آماده از بطن سیاست. استعداد طنز او باید شناخته شده و مشهور باشد. او بیش از هر چیز برای سریال کمدی/ سیاسی تحسین شده‌ی خود «ویپ» Veep از شبکه “اچ بی او ” HBO شناخته شده است. سریالی درباره سیاست‌های واشنگتن که در زمان آغاز پخش خود در سال 2012 یک هجونامه طعنه‌آمیز بود اما الآن بیشتر شبیه یک مستند است (با توجه به سیاست‌های احمقانه و هجو مانند دولت ترامپ). او به همچنین فیلم «در چرخه» In the Loop را کارگردانی کرده که کمدی سیاهی درباره جنگ عراق است. او تنها در اثر آخر خود «مرگ استالین»، به ظاهر سیاست عصر حاضر را رها کرده است و به کمدی عجیب و شوکه کننده‌ای درباره مردی قدرتمند و دنیای ساخته شده از خون و خاکسترش پرداخته. خنده‌های تکان دهنده و پرهیجانِ «مرگ استالین» توسط دیالوگ‌های درخشان، منظم و در عین حال وحشیانه و اسلپ استیک‌های کاملاً به موقع زمان‌بندی شده‌ی آن می‌آید. تبدیل وحشت به کمدی کار جدیدی نیست اما یانوچی به شکلی این دو ژانر به ظاهر ناسازگار را در هم میامیزد که انگار این دو مفهومی توأمان هستند و آن را تبدیل به چیزی تازه و فرح بخش می‌کند.

آرماندو یانوچی نویسنده و کارگردان

در فیلم «مرگ استالین» ترس چنان منکوب کننده است و چنان عمیق در زندگی هرروزه نفوذ کرده که سخنان، حالت بیان و حرکات عادی بدن را از شکل طبیعی خارج کرده و تحریف کرده است. ترس چهره‌ها را تبدیل به ماسک‌های از تراژدی و کمدی، انسان‌ها را تبدیل به کاریکاتور و مرگ را تبدیل شوخی خنده‌دار کرده است.
«مرگ استالین» بر اساس رمانی تصویریِ فرانسوی به همین نام (La mort de Staline) اثر فابین نوری Fabien Nury و تری رابین Thierry Robin است. تیم نویسندگان فیلم‌نامه این اثر شامل آرماندو یانوچی، دیوید اشنایدر David Schneider، یان مارتین Ian Martin، پیتر فلاوس Peter Fellowsو با همراهی فابین نوری است.
هنرمندان و ستارگانی که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند:آدریان مک‌لافلین Adrian McLoughlin در نقش ژوزف استالین
روپرت فرند Rupert Friend  در نقش واسیلی استالین
استیو بوشمی Steve Buscemi در نقش نیکیتا خروشچف
جفری تامبر Jeffrey Tambor در نقش گئورگی مالنکوف
اولگا کوریلنکو Olga Kurylenko در نقش ماریا یودینا
مایکل پیلین Michael Palin در نقش ویاچسلاو مولوتف
جیسون آیزکس Jason Isaacs در نقش گئورگی ژوکوف
سایمون راسل بیل Simon Russell Beale در نقش لاورنتی بریا
آندره‌آ ریسبرو Andrea Riseborough در نقش سوتلانا استالین
پل وایتهاوس Paul Whitehouse در نقش آناستاس میکویان
«مرگ استالین» در سایت “راتن تومیتوز ” امتیاز 95 از 100 را بر اساس 194 ری وی کسب کرده. فیلم در سایت “متاکریتیک ” امتیاز متوسط 89 از 100 را بر اساس 32 نقد دریافت نموده است.
همچنین بخوانید:
معرفی فیلم Darkest Hour: یک چرچیل متفاوت
I Am Not Your Negro: هیچ‌چیز تغییر نمی‌کند تا زمانی که با آن مواجه نشویم

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.