علت از دست دادن حس بویایی (آنوسمی)+درمان

آنوسمی چیست؟ آیا شما آنوسمی دارید!؟

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با علت آنوسمی و درمان این عارضه آشنا شوید.

مقدمه ای در مورد آنوسمی

از دست دادن حس بویایی یا آنوسمی (به انگلیسی: anosmia) که به آن نابویایی و نیز کربویی می‌گویند، به از دست دادن حس بویایی در فرد گفته می‌شود که علت آن التهاب در مخاط بینی و نیز بسته شدن مجاری بینی می‌باشد. این بیماری یکی از شایع ترین بیماری‌ها به ویژه در افراد مُسن است که 2 تا 10 درصد افراد جامعه را درگیر می‌کند اما در جوامعی که از سطح فرهنگی بالاتری برخوردار هستند، شیوع کمتری دارد.

این بیماری در مردان شایع تر از زنان است و به طور متوسط در حدود 30 تا 35 درصد علت بروز آنوسمی، بیماری‌های انسدادی بینی است که شایع ترین آن پولیپ‌های بینی، آلرژی، تورم مخاط بینی و ایجاد تومورهایی است که باعث انسداد می‌شوند.مسدود شدن بینی به این دلیل موجب بروز آنوسمی می‌شود که هوا به قسمت‌های فوقانی این عضو از بدن که پیاز بویایی در آن واقع شده است، نمی‌رسد. بیماری‌های عفونی دستگاه فوقانی تنفسی به دلیل تورم موجب انسداد بینی و در پی آن بروز آنوسمی می‌شوند.

این عفونت‌ها چه ویروسی و چه باکتریال می‌توانند باعث درگیر شدن پیاز بویایی و فلج کردن عصب بویایی شده و موجب بروز آنوسمی شوند.تنها در 15 تا 20 درصد عفونت‌ها به دلیل ویروسی، حس بویایی برگشت پذیر نخواهد بود. این برگشت ناپذیری در زنان بیش تر از مردان است و زنانی که در سن 50 تا 70 سالگی قرار دارند بیشتر در معرض ابتلا به کربویی هستند. تروما به سر نیز از عوامل مطرح در بروز آنوسمی است. در برخی مواقع حتی خود فرد نیز متوجه ضربه نمی‌شود اما ممکن است 3 تا 5 درصد افراد، دچار آنوسمی شوند. این آمار در کودکان به 1 تا 3 درصد کاهش نشان می‌دهد.

درمان دارویی در بیمارانی که به علت ویروسی دچار عفونت تنفسی شده باشند استفاده می‌شود و جراحی برای از بین بردن انحراف و پولیپ و برداشتن تومور کاربرد دارد.تومورهای تخریبی که کف مغز و سقف بینی را درگیر می‌کنند نیز می‌توانند در بروز آنوسمی دخیل باشند.اگر بویایی بطور کامل از بین رفته باشد آنومی نامیده می‌شود و اهمیت بیشتری دارد. انوسمی پس از ضربه‌های مغزی و تومر لب پیشانی شایع تر است. در سیگاری‌ها و رینیت آلرژیک مزمن کاهش بویایی دو طرفه یا " هیپوسمی " مشاهده می‌شود.

شایع ترین علت هیپوسمی

سیگاری شدید و مزمن می‌باشد. کاکوسمی وقتی گفته می‌شود که بیمار احساس بوی نامطبوع نماید. در تعداد قابل توجهی از بیمارلن پارکینسونی اختلال بویایی بصورت کاهش یا از بین رفتن کامل بروز می‌کند که ممکن است یکطرفه یا دو طرفه باشد.

علل متفاوتی می تواند به سلول های عصبی فشار وارد کرده و پروسه ی پیام رسانی را دچار مشکل کند.

عواملی چون :

انسداد بینی به خاطر سرما خوردگی، عفونت تنفسی فوقانی و آلرژی می توانند موجب آنوسمی شوند.

وجود بیماری هایی مانند:

چاقی، دیابت، آلزایمر، پارکینسون و MS نیز، سبب بروز فقدان بویایی در افراد می گردند. آشکار ترین نشانه ی این عارضه ، فقدان حس شامه، می باشد.پزشک برای تشخیص ، با استفاده از ابزارهای خاص، داخل بینی را برای پولیپ و یا رشد آن معاینه می کند. اگر با مشکلی خاص رو به رو شود ، برای تشخیص بهتر ، CT اسکن، MRI و اندوسکوپی بینی را تجویز می نماید.هیچ درمان خاصی برای اختلالات بویایی وجود ندارد. اگر علت آنسومی به خاطر مصرف دارو های خاص باشد ،

می توان با تنظیم یا تغییر دارو علائم را تسکین داد. بسته به منشا و عوامل بروز این عارضه ، نوع درمان متفاوت می باشد.گاهی پزشک برای درمان ،از جراحی یا دارو درمانی به وسیله آنتی بیوتیک ها استفاده میکند. مصرف دخانیات ، قلیون و آلودگی هوا می توانند باعث تشدید این اختلال شوند. بوییدن میوه های تازه و گیاهان درمانی به باز شدن راه بینی کمک فراوانی می کنند.

درمان فقدان حس بویایی

هیچ درمان اختصاصی برای اختلالات بویایی وجود ندارد. اگر علت دارویی باشد تنظیم یا تغییر دارو ممکن است علائم را تسکین دهد. اگر بیماری زمینه ای باعث اختلال بویایی است زمانی که بیماری برطرف شود و یا با درمان حس بویایی معمولا بر می گردد. اگر احتقان بینی ناشی از یک حساسیت یا سرماخوردگی، علت فقدان حس شامه باشد معمولا درمان نیاز ندارد و این مشکل بهتر خواهد شد. استفاده کوتاه مدت از ضد احتقان بینی، ممکن است راه بینی را باز نماید به طوری که شما می توانید راحت تر نفس بکشید.

با این حال، اگر با ضد احتقان بینی بدتر و یا پس از چند روز برطرف نشد به دکتر خود مراجعه کنید شما ممکن است عفونت داشته و نیاز به آنتی بیوتیک است و یا شرایط پزشکی دیگری مطرح باشد.اگر پولیپ و یا رشد آن وجود دارد ممکن است برای حذف انسداد و درک دوباره از بویایی جراحی لازم باشد.اگر به یک دارو موثر بر روی درک خود را از بو شک دارید با دکتر خود مشورت کنید و ببینید که آیا انتخاب های دیگری وجود دارد که روی توانایی شما نسبت به بو تاثیر نگذارد با این حال، هرگز بدون صحبت کردن با دکتر خود مصرف دارو را متوقف نکنید.

گاهی اوقات شخص احساس خود را از بو دوباره به دست می آورد ولی متاسفانه، فقدان حس شامه در اثر افزایش سن همیشه قابل درمان نیست اما شما می توانید با اقداماتی زندگی لذت بخش تر و ایمن تر داشته باشید. به عنوان مثال ، آشکارسازهای آتش و هشدار دهنده دود را در خانه و دفتر خود قرار دهید و اگر شما هر گونه شک و تردید در مورد ایمنی مواد غذایی دارید مراقبت بیشتری روی باقی مانده مواد غذایی داشته باشید و آنها را نخورید. و اگر سیگار می کشید ترک کنید.

--------------------------------------------------------------------------

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی