عوارض یک رژیم غذایی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

طرفداران رژیم‌های غذایی کم‌کربوهیدرات ادعا می‌کنند که تمام کربوهیدرات‌ها باعث چاقی می‌شوند و با حذف آنها از رژیم غذایی، وزن بدن کاهش می‌یابد. آنها معتقدند زمانی که هیچ کربوهیدراتی برای تولید انرژی وجود نداشته باشد، بدن به چربی‌ها روی آورده و برای تولید انرژی ناچار به سوزاندن آنها می‌شود. این رژیم‌های غذایی میل به مصرف پروتئین‌ها را افزایش می‌دهند؛

سایر عوارض این رژیم غذایی عبارتند از:

یبوست شدید، هموروئید، بدبویی تنفس، آزردگی کبد، عصبانیت‌های شدید و بسیاری عارضه‌های دیگر. افرادی که در کنار چنین رژیم‌های غذایی، مکمل‌های ویتامینی و املاح دریافت نمی‌کنند، به گرسنگی‌های پنهان سلولی و تخلیه کامل ذخیره بدن از مواد حیاتی و بیماری‌های ناشی از آن دچار می‌شوند. البته در مصرف کربوهیدرات‌ها هم نباید زیاده‌روی و افراط شود؛ زیرا سبب چاقی و افزایش وزن می‌شود. انرژی حاصل از کربوهیدرات‌ها باید 45-65 درصد از کل کالری روزانه را به خود اختصاص دهد؛ نه بیشتر. در مجموع باید گفت، حذف کامل کربوهیدرات‌ها به اندازه زیاده‌روی در مصرف آنها مضر است و می‌تواند عواقب زیانباری به دنبال داشته باشد.

وقتی کربوهیدرات‌ها از برنامه غذایی حذف می‌شوند:

بدن ما طوری ساخته شده است که بر اساس ترکیبی متعادل و متناسب از انواع مواد غذایی فعالیت می‌کند. در برخی از رژیم‌های غذایی با حذف یک نوع ماده غذایی مثل کربوهیدرات‌ها برخی مشکلات در افراد به‌وجود می‌آید، مثل:

1- افزایش سطح کلسترول

رژیم غذایی کم‌فیبرو کم‌کربوهیدرات، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهد و فرد را به سمت خوردن مقدار زیادی پروتئین حیوانی می‌کشاند و این پروتئین‌ها حاوی مقادیر زیادی کلسترول و چربی اشباع‌شده هستند. با افزایش میزان کلسترول بد خون، احتمال سخت شدن دیواره رگ‌ها و سکته قلبی بالا می‌رود.

2- پوکی استخوان

پوکی استخوان با کاهش تراکم استخوان‌ها، به‌دلیل از دست رفتن کلسیم در مدت طولانی ایجاد می‌شود. وقتی مقدار پروتئین در یک برنامه غذایی زیاد باشد، کلسیم دفع‌شده از طریق ادرار نیز افزایش می‌یابد. این نوع رژیم‌های غذایی که حاوی پروتئین زیاد و کربوهیدرات کم هستند، خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهند.

3- کاهش سوخت و ساز بدن

با رژیم‌های غذایی که هدفشان کاهش زیاد وزن بدن در مدت زمان کوتاه است، توده عضلات کاهش یافته و متابولیسم بدن کم می‌شود.

4- تهوع، سردرد، سرگیجه

به‌دلیل فقدان انرژی در رژیم‌های غذایی کم‌چرب و تجمع کتون‌ها، فرد دچار تهوع، سردرد و سرگیجه می‌شود.

5- خستگی و کوفتگی شدید بدن

بدن به ‌دلیل عدم استفاده از کربوهیدرات‌ها دچار خستگی و کوفتگی زیاد می‌شود. وقتی هیچ گلوکزی برای تولید انرژی در دسترس بدن نباشد، احساس خستگی شروع می‌شود. به این ترتیب، بدن برای تولید انرژی کم‌کم به استفاده از پروتئین روی می‌آورد! در این شرایط دیگر پروتئین کافی برای تولید سلول‌ها و بافت‌های تازه و هورمون‌ها و آنتی‌بادی‌ها در دسترس نخواهد بود و به این ترتیب سیستم ایمنی تضعیف و رشد و تکثیر بدن کم می‌شود. کربوهیدرات‌ها (مواد قندی- نشاسته‌ای) سوخت اختصاصی سلول‌های عصبی هستند. این سلول‌ها انرژی مورد نیاز خود را به‌طور معمول از کربوهیدرات‌ها دریافت می‌کنند؛

بنابراین لازم است این گروه از مواد غذایی به میزان لازم و کافی در اختیار بدن قرار گیرند. از طرفی، کربوهیدرات‌ها قادر به ذخیره طولانی در بدن نیستند، بنابراین محرومیت از آنها باعث کاهش قدرت یادگیری، تمرکز و ضعف حافظه می‌شود. لذا افرادی که چنین رژیم‌های غذایی را دنبال می‌کنند، باید حتماً این نکته را مورد توجه قرار دهند. رژیم‌های غذایی بدون کربوهیدرات یا کم‌کربوهیدرات به کلیه نیز آسیب می‌رسانند و دفع اسیداوریک حاصل از تجزیه مواد پروتئینی حاوی پورین را مهار می‌کنند. به این ترتیب حجم اسید اوریک در خون و مایعات بدن افزایش می‌یابد و افرادی که مستعد ابتلا به بیماری نقرس هستند، دچار حملات شدید می‌شوند.