ششم اردیبهشت سال 96 حوالی ساعت 19:40 ماموران پاسگاه مرزی میرجاوه استان سیستان و بلوچستان حین تعویض شیفت بین میل مرزی 99 و 100 در کمین تروریستهای تکفیری گرفتار شدند و تروریستها ناجوانمردانه با توجه به غافلگیری مرزبانان کشورمان، با شلیک اسلحه گرینف، 11 مرزبان غیور را به رگبار بستند.
به گزارش ، روزنامه فرهیختگان در ادامه نوشت: تروریستها پس از این حادثه با استفاده از تاریکی شب و صعبالعبور بودن منطقه، به خاک پاکستان متواری شدند. در جریان این اقدام تروریستی 10 مرزبان شامل هفت سرباز و نیروی کادری به شهادت رسیدند. ساعتی پس از این اقدام گروهک تروریستی «جیشالظلم» با صدور بیانیهای مسئولیت این حادثه را برعهده گرفت.
28 فروردین سال 97 در بخش مرزی ریگ ملک شهرستان میرجاوه میل 89، حد فاصل پاسگاه چاه دو نفر از نیروهای مرزبانی و دو نفر از بسیجیان طرح امنیت در یک درگیری مسلحانه با اشرار به شهادت رسیدند و سه نفر از نیروهای مرزبانی و بسیجی نیز مجروح شدند. گفتنی است بر اساس گزارشهای موجود، در این حادثه دو نفر از اشرار نیز به هلاکت رسیدند. در این درگیری ابوالفضل غلامپور، وحید حسینزاده، زکریا نوتیزهی و محمود رجبنیا به شهادت رسیدند و علی رضایی، محمود جلیلی و محمدعثمان وحیدیفر مجروح شدند.
این موارد، جزئیات دو حادثه مرزی در یکسال اخیر در یک نقطه مرزی کشور است که باعث به شهادت رسیدن 14 مرزبان شده است. با قرار دادن این شهدا در کنار شهدای دیگر مرزبانی در سایر نقاط مرزی اهمیت ژئوپلیتیک کشور و وضعیت حساس امنیتی ایران به وضوح قابلتبیین است؛ موضوعی که اهمیت رسیدگی و ایجاد شرایط مطلوب و در اختیار قرار دادن امکانات مناسب به این گروه از ماموران مظلوم را توجیه میکند.
کاهش چشمگیر بودجه مرزبانی در سال97
با در نظر گرفتن تمامی متغیرها و آنچه در اخبار منتشر میشود نمیتوان از سهم بالای تخصیص بودجه مناسب و کافی برای کاهش تلفات و جلوگیری از این اتفاقات چشمپوشی کرد. این موضوع اما بدونپرداخت و توجه نمانده است. در سال گذشته و در جریان تخصیص و تصویب بودجه سال 97 یکی از ردیفهای بودجهای که میزان آن انتقادات بسیاری را به همراه داشت، ردیف مربوط به بودجه مرزبانی بود. در این لایحه بودجه سال 97 نیروی انتظامی با احتساب بودجه هزینهای و تملک داراییهای سرمایهای، به رقم 12 هزار و 730 میلیارد تومان رسید، این در حالی است که بودجه تقدیمی نیروی انتظامی در سال گذشته 7425 میلیارد تومان بوده که بعد از چکشکاریهای نمایندگان این رقم به 9026 میلیارد تومان برای سال جاری رسیده است. افزایش بودجه نیروی انتظامی در حالی از سوی دولت در نظر گرفته شده است که بودجه فرماندهی مرزبانی ناجا به شدت افت داشته و بودجه مصوب حدود 160 میلیارد تومانی سال جاری، به 10.6 میلیارد تومان رسیده است که بیش از 93 درصد کاهش را نشان میدهد. البته این موضوع تنها مربوط به بودجه سال 97 نیست. در سالهای گذشته نیز علیرغم افزایش کلی بودجه ناجا، مرزبانی سهم کمتر و دست پایینتر را در دریافتهای بودجهای داشته است. برای مثال در بودجه سال 95 با وجود افزایش 23 درصدی بودجه نیروی انتظامی و اضافه شدن 1200 میلیارد تومان به این سازمان نسبت به بودجه سال 94، بودجه مرزبانی ناجا با وجود ماموریت سنگین و خطیر آن در تامین امنیت مرزهای کشور، تنها 2 درصد افزایش یافته و به رقم 5.2 میلیارد تومان رسیده بود. با توجه به این موضوع و حساسیت قابلتامل آن باید دید این کاهش بودجهای در زمینه مرزبانی صرف چه موضوعی شده است.
مصائب سربازان مرزبانی
برای فهم بهتر وضعیت مرزبانی با یکی از سربازانی که تمام دوره خدمت خود را در مرز گذرانده است گفتوگو کردهایم. احمد از مصائب موجود میگوید و معتقد است: «علیرغم اهمیت غیرقابلانکار حفظ مرزها، خدمات، وسایل و تجهیزات موجود پاسخگوی احتیاجات لازم نیست.» احمد که با مدرک لیسانس در مرز خدمت کرده است، ادامه میدهد: «اگر بخواهم به طور کامل و با مصادیق صحبت کنم مشکلات به چند بخش تقسیم میشود.»
فرسوده و از کار افتاده بودن بیشتر وسایل حملونقل (ماشین و موتور)؛ اکثرا مدلهایی هستند که عمر بالای 15 سال دارند و در مواقع اجرای عملیات واقعی و حتی رزمنامهها باعث به وجود آمدن خطرات بسیاری برای پرسنل کادر و وظیفه میشوند. همین مساله باعث میشود گاهی پرسنل کادر نیز برای جلوگیری از خطر از انجام گشت و کمینها خودداری کنند. کیفیت بسیار پایین مایحتاج اولیه زندگی؛ مثل آب و غذا باعث به وجود آمدن بیماریهای بسیار شدید میشود. در این راستا با وجود گزارشهای بسیار هیچگاه به این مسائل کوچکترین توجهی نمیشود. اما این موضوع در طول زمان باعث ضعف جسمانی نیروها میشود.
وجود نداشتن امکانات جدید و پیشرفته؛ مانند عینکهای دید در شب یا حرارتی (شاید تنها در برخی پاسگاهها چند نمونه قدیمی آن موجود باشد که اکثرا هم معیوب و از کار افتادهاند) برای اجرای گشتزنیها در شب و مکانهای صعبالعبور. اما به دلیل موجود نبودن این وسایل افراد مجبور هستند گشتزنیهایی به روشهای قدیمی و سنتی اجرا کنند. گاهی نیز همین موضوع باعث غافلگیر شدن و کمین خوردن و از دست رفتن نیروها میشود.
عدم پوشش مقاوم و ایمن در اطراف پاسگاههای مرزی و استفاده از سیم خاردارها یا فنسهایی که اکثرا عمر آها بالای 15 سال است و با سادهترین ابزار نیز قابل از بین رفتن و پاره شدن و ورود افراد بیگانه به داخل پاسگاه هستند.
استفاده از سلاحهای بسیار قدیمی که گاهی در اجرای عملیات واقعی و در مواقع حساس با گیرهای شدید مانع استفاده و حفظ جان میشود. این سلاحها به دلیل قدیمی بودن و تکنولوژی بسیار پایین وزن بسیار بالایی دارند که سرعت عمل، چابکی و انعطافپذیری را از کاربر سلب میکنند.
عدمتوجه بهموقع و کافی نسبت به پرسنل کادر و وظیفه که واقعا نسبت به بقیه نیروهای نظامی با خطرات و مشکلات بسیاری روبهرو هستند؛ ولی واقعا مظلوم واقع شدهاند. در اثبات این موضوع همین بس که اکثر پرسنل کادر برای گذران امور زندگی خود در زمان استراحت به جای استراحت مجبور به انجام شغل دوم هستند. این موضوع در درازمدت باعث سرخوردگی و کاهش شدید کارایی پرسنل به دلیل خستگی بدنی و دغدغههای ذهنی میشود. این موارد همچنین سبب کاهش تمرکز در انجام گشتزنیها و اجرای کمین میشود. در نتیجه اجرای گشتها گاهی صوری و فقط برای رفع تکلیف انجام میشود. بنابراین نیروهای دشمن با گذشت زمان به تکراری و بیتوجه بودن آنها پی میبرند و به همین خاطر به راحتی نیروهای ما را غافلگیر میکنند و ضربات مهلک و غیرقابل جبرانی را وارد میآورند.
این موارد بخشی از گلایهمندیهای احمد، سرباز تازه از خدمت برگشته یکی از پاسگاههای مرزی است که مدت زیادی را در آن مناطق به سر برده است. او معتقد است که حفظ امنیت مرزها از هر فعالیت دیگری در عرصه ایجاد امنیت ملی مهمتر است. در این راستا باید به سربازان و جوانانی که مظلومانه از جان خود میگذرند و شبانهروز در حال گشتزنی و حفظ مرزها هستند بیشتر توجه شود.