از لحاظ علمی نمی توانیم بگوییم که عطسه کردن وضعیتی نرمال است. همه ما گاهی عطسه می کنیم اما در برخی از مواقع این روند به دلایلی همچون سرماخوردگی نیست و می تواند علت های دیگری داشته باشند.
در ادامه برخی از دلایلی که به غیر از سرماخوردگی باعث عطسه کردن می شوند را با هم مرور می کنیم:
آلرژی
دکتر «میگل ولبرت» از مرکز آلرژی در غرب تکزاس می گوید: “شما عطسه می کنید تا عامل مزاحمی را از داخل حفره بینی بیرون برانید.” وی می افزاید، اگر مبتلا به آلرژی باشید، بدن تان به برخی از عوامل خارجی چون گرده گیاهان و یا شوره سر حیوانات عکس العمل بیشتری نشان می دهد.
اگر عطسه به همراه سایر نشانه های آلرژی از جمله ریزش بینی، گرفتگی آن و یا خارش چشم ها همراه باشد و این اتفاق خصوصا در زمان هایی که بیرون می روید و یا در اطراف حیوان خانگی قرار دارید روی می دهد، احتمال ابتلا به آلرژی را بیشتر می کند در غیر این صورت می تواند دلایل دیگری داشته باشد.
عفونت سینوسی
هم سرماخوردگی و هم سینوزیت می توانند سبب عفونت و تورم سینوس ها می شود. بر اساس اطلاعات بدست آمده از انجمن آسم و آلرژی آمریکا، نشانه های چنین بیماری هایی، ریزش آب از ناحیه پشت بینی، حساسیت به لمس صورت، عطسه، تب و خستگی هستند.
دکتر والبرت می گوید، معمولا تورم های سینوسی بعد از یک هفته بهبود پیدا می کنند اما اگر عفونت سینوس دوباره بازگردد و با نشانه های آلرژی همچون ریزش آب بینی و عطسه نیز همراه باشد، این احتمال وجود دارد که آلرژی دلیل اصلی عفونت سینوس ها باشد.
پزشکان در چنین مواردی از درمان های مربوط به آلرژی استفاده می کنند.
مصرف داروی جدیدی
یکی از دلایل عجیب عطسه کردن می تواند مصرف برخی از داروها همچون مسدودکننده گیرنده آدرنرژیک بتا، یا حتی داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی باشند.
دکتر ولبرت می گوید: ” برخی از داروها می توانند منجر به پاسخ های عصبی و عطسه کردن شوند که خوشبختانه این موارد بسیار نادر هستند.”
اگر بعد از مصرف داروی جدیدی مشکلاتی چون عطسه کردن برای تان بوجود آمد، نمی تواند دلیل منطقی برای کنار گذاشتن آن دارو باشد. در چنین مواقعی بهتر است حتما با پزشک تان صحبت کنید.
بوهای تندی چون بوی عطر
برخی از مواقع در مواجه با خانمی که در آسانسور عطر تندی زده، به طور مداوم عطسه می کنید. این نوع عطسه کردن می تواند «رینیت غیرآلرژیک» باشد و بدان معناست که راه عبور بینی، در پاسخ به محرک خارجی ای همچون عطر، متورم شده که عدمتا هم دلیل آلرژیکی ندارد.
بهترین راهکار این است که از قرار گرفتن در معرض بوهای شدید پرهیز کنید و بینی را روزی یک تا دوبار شستسو دهید.
پلیپ بینی
پلیپ که بر روی خطوط سینوسی رشد پیدا می کند می توان منجر به عطسه کردن، گرفتگی بینی، ریزش آب بینی و کاهش حس چشایی یا بویایی شود.
آلرژی هم می تواند شما را در معرض بیشتر چنین پدیده ای قرار دهد. پزشک تان احتمالا می تواند با انجام برخی از معاینه ها آن را تشخیص دهد. داروهایی چون اسپری های بینی می توانند راه تنفس را آسان تر کرده و باعث توقف عطسه شوند.
آلودگی هوا
آلودگی هوا هم می تواند سبب عطسه کردن شود چرا که به گفته دکتر والبرت ریزگردها به آسانی می توانند در حفره بینی قرار بگیرند و درست همانند آلرژی بینی می خواهد که آن ریزگردهای مزاحم را خارج کند.
بر اساس مطالعات انجمن بررسی عوامل شیمیایی در آمریکا و مطالعات انجام پذیرفته در سال 2015 میلادی نشان داده شد، متاسفانه آلودگی هوا می تواند بر روی آلرژی نیز تاثیرگزار باشد و نشانه های آن را افزایش دهد و حساسیت های جدیدتری را نیز به وجود آورد.
اگرچه نمی توان برای وضعیت هوای بیرون از منزل کار خاصی را انجام داد اما می توان برای توقف عطسه چاره ای اندیشید. در چنین مواردی بهتر است به یک متخصص آلرژی مراجعه و از او کمک بگیرید.
هوای نامناسب داخل خانه
اگر هوای داخل خانه گرفته و خفه باشد به دلیل آلودگی هوا در فضای داخلی نیز احتمال عطسه کردن های مداوم وجود دارد. عواملی چون وجود دود سیگار و شومینه می توانند موثر باشند.
بر اساس مطالعات انجام شده در مراکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در آمریکا نشان داده شده که آلودگی داخل منزل می تواند از بیرون هم بدتر باشد و از آنجایی که تقریبا 90 درصد از زمان خود را در فضای داخلی به سر می بریم می تواند معضل بزرگ تری نیز محسوب شود.
انجمن فوق الذکر توصیه می کند که درها و پنجره ها را باز گذاشته و حتما در مکان هایی چون آشپزخانه و سرویس های بهداشتی راهی برای خروج هوا تعبیه کنید.
استفاده از کورتیکواستروئیدهای بینی
جالب است که در برخی مواقع داروهایی که برای درمان آلرژی به کار برده می شوند می توانند اثرات جانبی ای چون عطسه کردن داشته باشند.
کتابخانه ملی آمریکا می گوید اگر با مصرف چنین داروهایی احساس کردید که قسمت داخلی بینی تان به گلو چسبیده می تواند نشانه حساسیت شما به آن باشد.
نگاه مستقیم به آفتاب
ممکن است کمی عجیب به نظر برسد اما نگاه مستقیم به آفتاب می تواند سبب عطسه کردن شود.
در مطالعه ای که همین امسال و در کشور آلمان انجام پذیرفت، نشان داده شد که حدود 75 درصد از جمعیت این کشور در هنگام نگاه کردن به نور مستقیم آفتاب عطسه می کنند که خصوصا در زمان رانندگی می تواند خطرناک باشد.
از آنجایی که نور آفتاب مخاطراتی را نیز به همراه دارد بهتر است در مقابل آن از چشم ها محافظت شود.
برداشتن ابروها
برخی دیگر از عوامل همچون درد می تواند به عطسه کردن منجر شود. زمانی که ابروها برداشته می شوند یا مو کشیده می شود، عصب های سه قلو که حواس مرتبط با صورت را کنترل می کنند، تحت تاثیر قرار گرفته و بر اساس مطالعات انجام شده در سال 2009 میلادی رفلکس هایی چون عطسه کردن را بدنبال دارند.
