آماری که محمد محب خدایی از آن با عنوان ترنور مالی گردشگری در تعطیلات نوروز یاد کرد، درحالی اعلام شد که کشور هنوز به «حساب اقماری گردشگری» مجهز نشده تا میزان تاثیر اقتصادی و پیامدهای مستقیم گردشگری بر حساب های ملی را دقیق نشان دهد، به استناد همین خلاء است که آمارهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از سفرهای نوروزی و بازدیدها به نقد کشیده شده است.
این سازمان قبلا اعلام کرده بود؛ از 27 اسفندماه سال 96 تا 17 فروردینماه سال 97 اقامت 74 میلیون نفر شب در کشور ثبت شده که نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد داشته است، اما معاون گردشگری درباره نحوه محاسبه 10 هزار میلیارد تومان گردش مالی که از جمعیت مسافران نوروزی تخمین زده است، به ایسنا توضیح داد: اگر میانگین اقامت مسافران در نوروز 3.8 شب درنظر گرفته شود، نزدیک به 20 میلیون نفر به سفر رفته اند که اگر هر نفر دست کم 500 هزار تومان خرج کرده باشد، ترنور مالی 10 هزار میلیارد تومان بدست می آید.
او درباره اعداد تخمینی که برای میزان هزینه کرد و میانگین اقامت هر مسافر در این محاسبه درنظر گرفته است، گفت: آمار اقامت مسافران در سراسر کشور نشان می دهد میانگین ماندگاری مسافران نوروزی در مقصد 3.8 شب بوده است. درباره هزینه کرد هم بالاخره مردم مواد غذایی نیاز دارند، رستوران می روند، سوغات می خرند و مخارج دیگری دارند که امکان ندارد کمتر از 500 هزار تومان خرج کرده باشند.
معاون گردشگری اما بهانه این محاسبه تخمینی را میزان اثرگذاری گردشگری بر اقتصاد و اشتغال کشور دانست که نادیده گرفته شده است و درباره آن اظهار کرد: استان خراسان رضوی با جمعیتی در حدود 6 میلیون نفر 176 سورت پرواز دارد، آذربایجان شرقی نیز با سه میلیون نفر جمعیت 45 سورت پرواز دارد و جزیره ای مثل کیش با 30 هزار سکنه، 16 هزار سورت پرواز دارد که همه اینها به خاطر ترددها و سفر گردشگران به این مناطق است. اگر گردشگری را از شهری مثل مشهد حذف کنند، قطعا تعداد پروازهای آن کم می شود و شاید تعداد قطارهایی که به این شهر تردد دارد به دو رام در روز برسد. کیش اگر 2 میلیون گردشگر نداشت این تعداد پرواز به آن برقرار نمی شد.
محب خدایی افزود: در واقع گردشگری در تمام مشاغل و اقتصاد کشور اثر دارد، پس لازم است وزارتخانه ها و سازمان ها هنگام توسعه زیرساعت، تنظیم برنامه ها و مقررات، جامعه بزرگ گردشگر و نیازهای آن را درنظر بگیرند و درباره میزان اثرگذاری آن ها در توسعه زیرساخت شفاف سازی کنند.
او درباره اینکه آیا سایر بخش ها درباره اثر گردشگری توجیه شده اند یا برنامه ریزی ها و سیاست های آن ها بر اساس نیاز و ضرورت های گردشگری تنظیم می شود، گفت: بقیه بخش ها غافل از اشتغال و اقتصادی هستند که گردشگری ایجاد کرده است. تاثیر گردشگری در کشور گم شده است.
وی افزود: اینکه در نوروز تعداد قطارها، پروازها و ناوگان جاده ای افزایش پیدا کرده به خاطر سفر مردم بوده است، چه علت دیگری جز می تواند وجود داشته باشد، ولی متاسفانه هنگام دادن آمار و برنامه ریزی این تاثیر نادیده گرفته می شود. گردشگری در کلمات گم شده است درحالیکه تمام دستگاه ها باید وزن آن را درنظر بگیرند.
معاون گردشگری ادامه داد: ضریب اشغال هتل ها درحال حاضر 53 درصد است، درحالیکه اگر به 65 درصد برسد نزدیک به 120 تا 140 هزار شغل ایجاد می شود. با این حال وقتی می گوییم گردشگری شغل ایجاد کرده است همه تعجب می کنند که چرا آن را نمی بییند، درحالیکه این اشتغالزایی را باید در راننده تاکسی و اتوبوسی که مشغول کار شده است، کارکنان رستوران ها، هتل ها، قطارها و پروازها و در کل هر نفری که به بخش های خدماتی اضافه شده است ببینند، این مشاغل که همینطوری بوجود نیامده اند، همه این ها به خاطر سفر مردم بوده است نه برنامه های خودشان. این نیاز مردم است که مثلا در نوروز باعث ازدیاد تعداد و ساعت کار قطارها، پروازها، کشتی ها و اتوبوس ها شده است.
وی افزود: درست است که مثلا وزارت راه زیرساخت را ایجاد کرده، اما باید آگاه باشد اگر راه جدیدی احداث شده به خاطر گردشگری و نیاز مسافران بوده نه خود وزارت راه. اگر امروز در روستاها مردم می توانند محصولات بومی خود را که زمانی مغفول مانده بود، بفروشند به خاطر ازدیاد سفر است نه عوامل دیگر.
محب خدایی بیان کرد: متاسفانه آمار و تاثیر گردشگری گم شده است، مدام هم اعتراض می شود که تاثیر گردشگری کجاست و چه اشتغالی ایجاد شده و چه درآمدی داشته است. ما باید واقعیت ها را جلوه بدهیم، نباید آن ها را پنهان کنیم و نادیده بگیریم، نباید اثر سفر را به نام خود تمام کنند.