بهاره عسگری
از جمله اختلالات مربوط به غذا خوردن بیاشتهایی عصبی و پرخوری عصبی میباشد که غالبا در نوجوانان و زنان رخ میدهد. دلیل ایجاد این دو اختلال، وسواس فکری بیمار نسبت به افزایش وزن است.
برنامه غذایی در بیماران مبتلا به بیاشتهایی عصبی:
اولین هدف در برنامه غذایی بیماران این است که آنها را ترغیب کنیم تا مقدار غذای دریافتی خود را افزایش دهند و وزنشان را به یک حد مورد نظر برسانند. مقدار غذای مصرفی فرد باید توسط پرستار نظارت شود و به ازای هر اقدام موفقیتآمیز که فرد به میل خود انجام دهد، بهتر است به او امتیاز داده شود.
در شروع برنامه غذایی چون مواد غذایی حاوی مقدار کافی از ویتامینها و املاح نمیباشد، مصرف مکمل ویتامین و املاح توصیه میشود که به طور معمول در این بیماران کمبود ویتامین B6 و B12 بیش از سایر ویتامینهاست.برای بیمارانی که کاهش وزن شدید دارند، رژیم غذایی میتواند از حدود 800 کیلوکالری (400-300 کیلوکالری بیشتر از مقدار مصرف بیمار) شروع شود و به تدریج افزایش یابد و در نهایت به حدود 3000 کیلوکالری برسد.
تشویق بیمار برای افزایش وزن به صورت تدریجی 1-5/0 کیلوگرم در هفته، به منظور رسیدن به وزن سلامت پیشنهاد میشود. برای جلوگیری از احتباس آب و مایعات و ادم، رژیم کمسدیم پیشنهاد میگردد. از مصرف کافئین به دلیل اثر دیورتیک و تحریکی خودداری شود. مواد غذایی در دفعات زیاد و حجم کم مصرف شوند.
در موارد خیلی شدید به تغذیه از طریق لوله یا تغذیه وریدی نیاز میباشد. در موارد بیاشتهایی شدید داروهای اشتها نظیر سیپروهپتادین میتوانند مفید باشند. بیمار باید حدود 5/1-1 ساعت بعد از صرف غذا استراحت کند تا دچار تهوع و استفراغ نشود. برای صرف غذا حدود 1 ساعت وقت گذاشته شود. برای صرف غذا بیمار باید تحت نظر باشد تا غذا را دور نریزد. آموزش بیمار برای حفظ وزن سالم و مناسب، بدون استفاده از روشهای غیرطبیعی و تقویت مهارتهای لازم برای مقابله با استرس در بیمار صورت پذیرد.
در صورت مصرف مهارکنندههای مونوآمینواکسیداز که به عنوان داروی ضدافسردگی تجویز میشود، احتیاج به محدودیت تیرامین در مواد غذایی است. مواد غذایی که دارای تیرامین میباشند، عبارتند از پنیر کهنه، ماهی دودی، جگر، موز، باقلا، عصاره گوشت، مخمر، ترشی کلم، سس سویا، بادام زمینی، ماست، خامه، تمشک و شکلات.معمولا بهترین روش برای درمان افراد دچار بیاشتهایی عصبی توسط یک تیم تخصصی انجام میگیرد که اعضای آن شامل رژیمشناس و روانشناس دارای تجربه در زمینه بیاشتهایی میباشد. در صورت لزوم، ممکن است بیمار در بیمارستان بستری شود تا تحت نظارت و درمان پزشکی قرار بگیرد.