وجود خون در خلط سینه رویدادی رایج در بسیاری از شرایط تنفسی خفیف تا شدید، از جمله عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، برونشیت، و آسم است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، مشاهده مقدار قابل توجهی خون در خلط سینه پس از سرفه یا مشاهده مکرر خون در مخاط می تواند هشدار دهنده باشد.
از کجا سرچشمه می گیرد؟
طیف گسترده ای از عوامل می توانند به وجود خون در خلط سینه منجر شوند. همچنین، خون ممکن است از بخش های مختلف بدن سرچشمه بگیرد.
خون موجود در خلط سینه به طور معمول از ریه ها سرچشمه می گیرد، اما در موارد کمتر رایج منشا آن می تواند معده یا دستگاه گوارش باشد. خلط خونی که از دستگاه گوارش سرچشمه می گیرد در پزشکی به نام هماتمسیس شناخته می شود.
از ریه ها (هموپتیزی). اگر خون قرمز روشن، کف آلود، و گاهی اوقات در ترکیب با مخاط است، احتمالا از ریه ها سرچشمه می گیرد و می تواند در نتیجه سرفه مداوم یا یک عفونت ریوی شکل گرفته باشد.
از دستگاه گوارش (هماتمسیس). اگر خون تیره است و به همراه آن ذرات غذا دیده می شود، احتمالا از معده یا مکانی دیگر در دستگاه گوارش سرچشمه می گیرد. این می تواند نشانه ای از شرایطی جدیتر باشد.
دلایل و علائم
دلایل احتمالی وجود خون در خلط سینه شامل موارد زیر می شوند:
برونشیت. برونشیت مزمن اغلب در پس وجود خون در خلط سینه قرار دارد. این بیماری شامل التهاب پایدار یا عودکننده مسیرهای هوایی به همراه سرفه و تولید خلط است.
برونشکتازی. این شرایط به واسطه بزرگ شدن پایدار بخش هایی از مسیرهای هوایی ریه شکل می گیرد. برونشکتازی اغلب با یک عفونت، تنگی نفس و خس خس سینه همراه است.
سرفه مداوم یا شدید. این شرایط می تواند دستگاه تنفسی فوقانی را تحریک کرده و موجب پارگی رگ های خونی شود.
خون دماغ شدید. عوامل بسیاری می توانند موجب خون دماغ شوند.
مصرف مواد مخدر. مواد مخدرف مانند کوکائین، که از طریق بینی استنشاق می شوند می توانند دستگاه تنفسی فوقانی را تحریک کنند.
داروهای ضد انعقاد خون. این داروها از لخته شدن خون پیشگیری می کنند که از آن جمله می توان به وارفارین، ریواروکسابان، دابیگاتران و آپیکسابان اشاره کرد.
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD). بیماری مزمن انسدادی ریه به طور معمول موجب دشواری در تنفس، سرفه، تولید خلط و خس خس سینه می شود.
سینه پهلو. این بیماری و دیگر عفونت های ریوی می توانند موجب ایجاد خلط های خون آلود شوند. سینه پهلو به واسطه التهاب بافت ریه، معمولا به دلیل یک عفونت باکتریایی، تعریف می شود. افراد مبتلا به سینه پهلو معمولا سینه درد هنگام تنفس یا سرفه، خستگی، تب، تعریق، و لرز را تجربه می کنند. افراد مسن ممکن است به واسطه این بیماری با سردرگمی نیز مواجه شوند.
آمبولی ریه. این شرایط به واسطه وجود لخته خون در یک سرخرگ ریه تعریف می شود. آمبولی ریه به طور معمول موجب سینه درد و تنگی نفس ناگهانی می شود.
ورم ریه. این شرایط به واسطه وجود مایع در ریه ها شکل می گیرد. ورم ریه در افراد مبتلا به بیماری های قلبی شایعتر است. این شرایط موجب شکل گیری خلط صورتی و کف آلود و همچنین تنگی نفس شدید و گاهی اوقات سینه درد می شود.
سرطان ریه. افراد بالای 40 سال و سیگاری احتمال بیشتری دارد به سرطان ریه مبتلا شوند. این شرایط می تواند موجب سرفه پایدار، تنگی نفس، سینه درد، و گاهی اوقات استخوان درد و سردرد شود.
سرطان گردن. این شرایط به طور معمول از گلو، حنجره، یا نای آغاز می شود. سرطان گردن می تواند موجب تورم یا دردی که بهبود نمی یابد، گلو درد دائمی و بروز وصله های قرمز یا سفید در دهان شود.
فیبروز کیستیک. این بیماری ارثی به شدت به ریه ها آسیب وارد می کند. فیبروز کیستیک معمولا موجب دشواری در تنفس و سرفه پایدار به همراه مخاط غلیظ می شود.
گرانولوماتوز با پلیآنژیت. این شرایط التهاب رگ های خونی در سینوس ها، ریه ها، و کلیه ها را تعریف می کند. این شرایط به طور معمول موجب آبریزش بینی، خون دماغ، تنگی نفس، خس خس سینه، و تب می شود.
بیماری سل. یک باکتری موجب این عفونت ریوی شدید می شود که می تواند به شکل گیری تب، تعریق، سینه درد، احساس درد هنگام تنفس یا سرفه، و سرفه مداوم منجر شود.
تنگی دریچه های قلب. تنگ شدن دریچه میترال قلب می تواند موجب تنگی نفس، به ویژه هنگام اعمال زور یا زمانی که دراز کشیده اید، شود. از دیگر علائم می توان به تورم پاها، تپش قلب و خستگی، به ویژه با افزایش فعالیت بدنی، اشاره کرد.
یک آسیب دیدگی جدی. آسیب دیدگی سینه می تواند موجب پدیدار شدن خون در خلط سینه شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که سرفه موجب بالا آوردن مقدار قابل توجهی خون می شود یا به طور مکرر خون در مخاط سینه دیده می شود باید در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کرد.
اگر خون تیره است و ذرات غذا در آن وجود دارد، بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید. این می تواند نشانه ای از بروز مشکلی جدیتر در دستگاه گوارش باشد.
همچنین، اگر با هر یک از علائم زیر به همراه خلط خون آلود مواجه هستید به پزشک مراجعه کنید:
از دست دادن اشتها
کاهش وزن بی دلیل
وجود خون در ادرار یا مدفوع
سینه درد، سرگیجه، تب، یا سبکی سر
تشدید تنگی نفس
درمان
روش های درمانی توقف خونریزی و بهبود دلیل زمینه ای که به شکل گیری خلط خون آلود منجر می شود را هدف قرار می دهند.
استروئیدها. اگر شرایطی التهابی دلیل خونریزی باشد، استروئیدها ممکن است مفید باشند.
آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک ها در موارد ابتلا به سینه پهلو یا بیماری سل استفاده می شوند.
برونکوسکوپی. این روش تصویری دقیق از منابع احتمالی خونریزی ارائه می کند. ابزاری به نام آندوسکوپ از طریق بینی یا دهان وارد مسیرهای هوایی می شود. ابزارهای دیگری می توانند به انتهای آندوسکوپ متصل شوند. برخی از آنها برای توقف خونریزی طراحی شده اند، در شرایطی که برخی دیگر، به عنوان مثال، می توانند لخته خون را از بین ببرند.
آمبولیزاسیون. اگر یک رگ خونی اصلی دلیل خلط خون آلود باشد، پزشک ممکن است روشی به نام آمبولیزاسیون را توصیه کند. یک کاتتر وارد رگ خونی می شود، منبع خونریزی شناسایی می شود، و یک فنر فلزی، شیمیایی، یا قطعه ای از اسفنج ژلاتینی برای مهر و موم کردن آن استفاده می شود.
تزریق محصولات خون. اگر مشکلات انعقادی یا خون بیش از حد رقیق مسئول خلط خون آلود هستند، ممکن است به تزریق عناصر موجود در خون، مانند پلاسما، عوامل انعقادی، یا پلاکت ها نیاز باشد.
شیمی درمانی یا پرتودرمانی. این موارد ممکن است برای درمان سرطان ریه به کار گرفته شوند.
عمل جراحی. این گزینه ممکن است برای حذف یک قسمت آسیب دیده یا سرطانی ریه مد نظر قرار بگیرد. عمل جراحی معمولا به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می شود و گزینه ای برای بهبود خونریزی شدید یا مداوم است.
چشم انداز
وجود خون در خلط سینه، به ویژه در مقادیر کم، به طور معمول جای نگرانی ندارد. با این وجود، در برخی افراد با سابقه پزشکی مشکلات تنفسی یا افرادی که سیگار می کشند، این شرایط به ارزیابی بیشتر نیاز دارد.
عفونت های تنفسی، دیگر مشکلات ریوی، و در موارد کمتر شایع مشکلاتی در دستگاه گوارش می توانند موجب خلط خون آلود شوند. برخی دلایل خفیف هستند و به خودی خود بهبود می یابند. در موارد دیگر، مداخله پزشکی ضروری است.
اگر پس از سرفه مقدار قابل توجهی خون بالا می آورید یا به طور مکرر خون در مخاط دیده می شود، بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط است.