به لطف ماهواره گایا (Gaia) که توسط آژانس فضایی اروپا مدیریت میشود، حالا پرجزئیاتترین نقشه از مجموعه راه شیری را در اختیار داریم. این نقشه حاصل تلاش رصد دو ساله آسمان بوده و شامل 1.7 میلیارد ستاره و اشیاء بسیار زیادی است که تاکنون بشر قادر به دیدن آن نبوده.
گونتر هاسینگر، مدیر بخش دانش آژانس فضایی اروپا در بیانیهای گفت: «مشاهدات ثبت شده توسط گایا در حال بازتعریف بنیانهای دانش ستارهشناسی هستند. گایا یک ماموریت جاهطلبانه و متکی به نیروی عظیم انسانی است تا به حجم عظیم دادههای موجود معنا ببخشد.»
نقشه جدید بر اساس نقشه اولیه گایا که سال 2016 منتشر شد ساخته شده. در طی یک سال رصد راه شیری، گایا در سال 2016 فقط دو میلیون ستاره را نقشه برداری کرد و حالا دو سال بعد این رقم به 1.7 میلیارد رسیده که پیشرفت قابل توجهی است.
آنتونی براون از پژوهشگران گایا با اشاره به تلاشهای فضایی پیشین برای اندازهگیری فاصله و موقعیت ستارهها در کهکشان راه شیری میگوید: «دومین انتشار اطلاعات گایا نمایانگر یک جهش عظیم رو به جلو است.»
برای مثال و ملموستر بودن دستاورد گایا، براون میگوید ماهواره Hipparcos آژانس فضایی اروپا تقریبا 30 سال پیش توانست 118 هزار ستاره را پیدا کند. ستارهشناسها حالا با استفاده از نقشه جدید میتوانند قدرت بیشتری به مطالعات خود ببخشند.
نقشه گایا شامل موقعیت، درخشندگی و رنگ ستارهها میشود. همچنین اطلاعاتی از سیارکهای راه شیری و دیگر کهکشانهای موجود در دایره دید گایا نیز در نقشه ثبت شدهاند. این نگاه عمیق و وسیع به کهکشان راه شیری میتواند به دانشمندان کمک کند تا اطلاعات بیشتری راجع به ماده تاریک نیز به دست آورند.
فِرِد جانسن، مدیر ماموریت گایا در آژانس فضایی اروپا در جملهای کوتاه فعالیت خود را اینگونه توصیف میکند: «گایا یعنی ستارهشناسی در بهترین حالت خود.»
به عقیده او، دانشمندان سالها با دادههای حاصل از گایا مشغول خواهند بود و بهمنی از اکتشافات جدید به لطف آن پدید خواهد آمد که رازهای کهکشان ما را برملا خواهند کرد.