یکی از مشکلاتی که هر روزه بیشتر رانندگان خودرو در تهران و دیگر کلان شهر‌ها با آن روبه‌رو هستند پیدا کردن محل مناسب برای پارک کردن خودرویشان است. همین موضوع باعث گرفتاری‌های بسیاری برای رانندگان و دیگر شهروندان می‌شود
از آنجا که امروزه بیشتر افراد برای انجام کار‌های روزمره یا عجله دارند یا صبر و حوصله و وقت کافی برای یافتن جای پارک مناسب ندارند بدون در نظر گرفتن شرایط مکانی، خودرویشان را کنار خیابان یا حتی در محل‌هایی که توقف ممنوع است مانند مقابل در پارکینگ خانه‌های مردم رها می‌کنند و می‌روند تا به کارشان برسند؛ غافل از اینکه این کار چه پیامد‌هایی می‌تواند برای خودشان یا دیگران داشته باشد.
نگاهی گذرا به پرونده‌های تشکیل شده در پلیس 110 و دادسرا‌ها نشان می‌دهد بسیاری از پرونده‌های ضرب و جرح، درگیری‌های لفظی و فیزیکی و حتی قتل به خاطر همین موضوع به ظاهر ساده رخ داده است. آمار‌ها نشان می‌دهد روزانه ده‌ها تماس تلفنی با پلیس 110 گرفته می‌شود و مردم خواهان حضور و دخالت پلیس برای شناسایی راننده‌هایی هستند که خودرویشان را بی‌توجه جلوی در خانه دیگری رها کرده و رفته‌اند و حالا صاحب خانه برای ورود و خروج به خانه‌اش دچار مشکل شده که گاه بی‌توجهی یا دیر رسیدن پلیس به محل حادثه باعث شده تا طرفین ماجرا با تهدید و واکنش‌های نامناسب و گاه حتی وارد کردن خسارت به خودروی مزاحم تسویه حساب کنند.
حال آنکه همین رفتار پرخاشگرانه سرآغاز ماجرایی دیگر و پرونده‌ای مجرمانه می‌شود. متأسفانه نبود قوانین بازدارنده و ارائه راه حل‌های پیشگیرانه از سوی قانونگذار و پلیس به این مشکلات دامن زده است. اما بخش بزرگی از این ماجرا به خود ما رانندگان بر می‌گردد که هنگام رها کردن خودرو مقابل در پارکینگ خانه مردم یک لحظه به این موضوع فکر نمی‌کنیم که شاید در این فاصله زمانی یکی از ساکنان خانه به علت بیماری، آتش‌سوزی یا انجام کاری ضروری باید خانه را ترک کند، آیا در این گونه مواقع قانونی برای استیفای این حقوق از دست رفته وجود دارد؟
فرهنگ سازی در کنار جریمه
سرهنگ جهانی معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا درباره پارک خودرو‌ها جلوی در پارکینگ خانه‌ها و ادارات می‌گوید: به لحاظ ترافیکی پارک خودرو‌ها در محل نامناسب تخلف محسوب می‌شود و در جدول جرایم راهنمایی و رانندگی هم 30 هزار تومان جریمه برایش در نظر گرفته شده است. این تخلف طبق مـــاده 163 آیین نامه رانندگی شامل همه افراد می‌شود و استثنایی هم وجود ندارد؛ به طوری که ساکنان خود ساختمان‌ها هم مجاز به پارک خودرویشان نیستند.
وی در خصوص آنکه اگر خودرویی در مقابل پارکینگی توقف کرد و موضوع به پلیس راهور اطلاع داده شد، چه واکنشی نشان می‌دهید، می‌گوید: اگر مأموران ما تخلف مذکور را ببینند و مطلع شوند فقط جریمه می‌کنند.
سرهنگ جهانی در پاسخ به این سؤال که اگر در داخل پارکینگ اتفاق هولناکی مثل آتش‌سوزی رخ دهد و خودرو‌ها به‌دلیل پارک خودروی متخلف نتوانند از آنجا خارج شوند یا بیماری به‌دلیل همین پارک خودرو نتواند به بیمارستان منتقل شود قانونگذار چه مجازاتی را برای صاحبان خودرو‌های متخلف در نظر گرفته است، خاطرنشان می‌کند: تا زمانی که خودرو متخلف فقط مزاحمت ایجاد کرده باشد فقط جریمه می‌شود، اما وقتی توقف خودرو باعث بروز عوارضی همچون موارد مذکور شود و به تعبیر واضح‌تر اگر ممانعت باعث سلب حقوق مادی و جانی ساکنان شود دیگر تنها تخلف نیست و جرم حادث شده است و ساکنان می‌توانند با تنظیم صورتجلسه‌ای از فرد خاطی شکایت کیفری کنند.
معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا در پاسخ به این سؤال که چرا پلیس پیش از آنکه اتفاقات و حوادث تلخی به وقوع بپیوندد وارد قضیه نمی‌شود، می‌گوید: همه برنامه‌های ما نیازمند ضمانت اجرایی است یعنی ما باید تنها به قانون عمل کنیم. ما می‌دانیم که بسیاری از خودرو‌ها چنین تخلفی را مرتکب می‌شوند و جریمه‌ای هم دریافت نمی‌کنند. اما باید این مسأله را هم در نظر داشته باشید که پلیس راهنمایی و رانندگی تنوع مأموریتی زیادی دارد و در طول شبانه روز در کنترل خیابان‌های اصلی هم با مشکلاتی روبه‌رو است بنابراین پارک خودرو‌ها در جلوی در پارکینگ‌ها و کوچه‌های فرعی در اولویت اصلی ما نیست.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: به اعتقاد من پارک خودرو‌ها جلوی در پارکینگ‌ها حق الناس است و باید جدی‌تر گرفته شود ضمن اینکه تنها نباید به جرایم بسنده کنیم. فرهنگ‌سازی مسأله‌ای است که اگر روی آن برنامه‌ریزی کنیم به طور قطع شاهد وضعیت بهتری خواهیم بود.
90درصد تماس‌ها با پلیس 110 به نتیجه می‌رسد
سرهنگ پرویز یعقوبی - معاون عملیات فرمانده انتظامی تهران بزرگ- در خصوص عملکرد پلیس در مواجهه با شکایت‌های پارک خودرو به «ایران» می‌گوید: روش جاری به این صورت است که شخص با مرکز فوریت‌های پلیسی 110 تماس می‌گیرد و مشخصات خودروی مزاحم را اعلام می‌کند و پس از آن همکاران ما با تلفن ثبت شده از خودرو تماس گرفته و به راننده اعلام می‌کنند که بسرعت خودرواش را جابه‌جا کند.
وی در ادامه می‌افزاید: در اغلب موارد پس از تماس همکاران پلیس، صاحب خودرو مزاحم، خودرواش را جابه‌جا می‌کند و معمولاً 10 درصد تلفن‌ها به خاطر مشکلاتی، چون در دسترس نبودن راننده، یا اینکه شماره متعلق به مالک اصلی نباشد به سرانجام نمی‌رسد.
سرهنگ یعقوبی در پاسخ به این سؤال که چرا پلیس در مواجهه با چنین شکایت‌هایی پیش از وقوع مشاجره، ضرب و جرح یا حتی قتل وارد قضیه نمی‌شود تا مسأله خاتمه یابد، می‌گوید: تعداد شکایت‌ها کم نیست و پلیس راهور هم نمی‌تواند بابت هر تماس یک جرثقیل به منطقه اعزام کند.
وی در پایان می‌گوید: در حال حاضر ما در خصوص مشکلات ترافیکی در کوچه‌های فرعی و تخلفات اینچنینی خلأ قانونی داریم و دیگر اینکه باید پس از رفع خلأ‌های قانونی به‌دنبال بحث جرایم از سوی پلیس راهور باشیم. باید در نظر داشته باشیم که پلیس انتظامی همکاری لازم را با شهروندان می‌کند، اما بحث پارک خودرو‌های مزاحم بیشتر در حیطه وظایف پلیس راهور است و من خودم با جدیت پیگیر برطرف شدن مشکلات و معضلات مرتبط با این موضوع هستم و امیدوارم راهکار مناسبی برای آن اندیشیده شود.
خلأ‌های قانونی
محمدرضا سرافرازیان - کارشناس ارشد جزا و جرم شناسی و وکیل پایه یک دادگستری- در مورد پارک خودرو‌های مزاحم می‌گوید: این کار به‌لحاظ جرم کیفری سه وجه دارد؛ مادی، قانونی و معنوی. دو وجه اول و دوم واضح است، اما در وجه سوم وضعیت به این صورت است که اگر راننده با آگاهی از اینکه پارک خودرواش باعث مسدود شدن راه عبور و مرور پارکینگ یک ساختمان شده این کار را انجام دهد، افراد شاکی می‌توانند در دادگاه طرح دعوا کنند.
از سوی دیگر این رهاورد آسیب‌هایی هم دارد. فحاشی، ضرب و جرح، تخریب اموال و حتی قتل مواردی است که به‌خاطر نداشتن قوانین شاهد آن هستیم. وقتی شاکی با پلیس 110 تماس می‌گیرد و انتظار دارد که مشکل‌اش حل شود، اما پاسخ مناسبی دریافت نمی‌کند و بواقع پلیس از او حمایت قانونی نمی‌کند، شخص تصمیم می‌گیرد که انتقام بگیرد و در نتیجه اتفاقات ناگواری رخ خواهد داد.
سرافرازیان می‌افزاید: متأسفانه قانون کنونی هیچ دستورالعملی برای انجام اقدام فوری در مقابل شاکی ندارد و همین مسأله مشکلات و معضلات متعددی را برای شهروندان به وجود آورده است. به هرحال ممکن است فردی که قصد خروج از پارکینگ را دارد، بیماری را به بیمارستان برساند یا به قرار کاری بسیار مهمی برود که نرسیدن به آن برایش ضرر‌های زیادی دارد.
این کارشناس ارشد جزا و جرم شناسی در پاسخ به این سؤال که آیا فرد به شخصه می‌تواند ادعای خودش را در دادگاه اثبات کند، اظهار می‌دارد:اگر پلیس قدری با سرعت عمل بیشتری وارد میدان شود و حتی گزارشی را مکتوب کند، فرد می‌تواند براحتی طرح دعوا کرده و از حقوقش دفاع کند، اما اگر شخص به تنهایی و بدون گزارش پلیس دست به شکایت بزند، باید برای اثبات ادعایش تلاش زیادی انجام دهد.
این درحالی است که ما روی لباس مأموران انتظامی علامت پلیس پیشگیری را می‌بینیم یعنی قبل از وقوع جرم وارد عمل شوند. اما به طور معمول پس از وقوع جرم به محل اعزام می‌شوند. البته ناگفته نماند که این به کم کاری پلیس بر نمی‌گردد چرا که پلیس هم اغلب تجهیزات و زیرساخت‌های لازم را ندارد و وسعت کلان شهر‌ها تا حدی است که به نیرو‌ها و تجهیزات بیشتری نیازمند است تا بتواند
بحث پیشگیری را به بهترین نحو ممکن اجرا کند
وی در پایان تأکید می‌کند: قانونگذار باید این خلأ قانونی را برطرف کند تا حقوق شهروندان تضییع نشود. به اعتقاد من با تصویب یک بخشنامه می‌توان جلوی بسیاری از تبعات منفی این مسأله را گرفت. البته از نقش فرهنگ‌سازی هم نمی‌توان گذشت چراکه همه ما شاهدیم در بحث کمربند ایمنی هم جریمه کارساز بود و هم فرهنگ سازی؛ به‌طوری که امروزه دیگر کمتر راننده و سرنشینانی را می‌بینیم که از کمربند ایمنی استفاده نکنند.
منبع: روزنامه ایران
