موز انواع مختلفی دارد که از نظر خواص درمانی کم و بیش مشابه یکدیگر هستند.
نام علمی:
Musa sapientum L.، نام فرانسه گیاه Bananier des sages، نام فرانسه میوه (موز) Banane، نام انگلیسی گیاه Banana plant و نام انگلیسی میوه Banana میباشد. نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، موز، شجرة الموز و طلح نامیده شده است.
تیره گیاه:
موز Musaceae
نوع گیاه:
گیاهی بزرگ یا درختچه مانند
مشخصات ظاهری:
گیاهی است بزرگ، درختچه مانند و چند ساله با ساقههای علفی، برگهای آن سبز روشن، طول برگهای آن خیلی بزرگ و گاهی به چند متر میرسد، قسمت تحتانی برگها لولهای و تشکیل یک ساقه کلفت را میدهد و به طور گروهی در انتهای تنهی برگی گیاه چتر میزنند و گل آذین گیاه از بین برگها ظاهر میشود.
مصرف موز سبب میشود که یک لایه مخاطی محافظ در معده ایجاد شود که آستر جدار معده را پوشانیده و مانع آن میشود که اسید کلریدریک و پیسین معده آثار سویی روی آن داشته باشند. میوهاش به شکل خوشهی فشرده متشکل از دهها موز در میآید. موز معمولی به صورت استوانهای تا حدودی خمیده یا قوسی به قطر حدود 7 سانتیمتر و به طول حدود 20 سانتیمتر گاهی موارد بیشتر، رنگ پوست میوه سبز، پس از رسیدن کاملاً زرد و گاهی موارد قهوهای رنگ و نقطه نقطه میشود. گوشت داخل موز سفید، شیرین، معطر و لذیذ است.
طبیعت موز:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن در گرمی و سردی معتدل و ضمناً تر است.
رویش جغرافیایی:
در اغلب نواحی گرمسیری کشورها بخصوص در کشورهای آسیایی، آمریکایی و در ایران در بعضی از نواحی گرمسیری استان سیستان و بلوچستان کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در موز:
تانن، الیاف خام، مواد ازته، مواد چرب، ساکارز، قند قابل تخمیر، آمیدون، هیدراتهای کربن، تیامین، رایبوفلاوین، نشاسته، اسیدهای آلی، پکتین، انرژی، آب، پروتئین، چربی، قند، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم و ویتامینهای C, B3, B2, B1, A در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
میوه (موز). در ضمن پوست میوه، ساقه، برگ و گل گیاه نیز خواص دارویی دارند.
نحوه مصرف:
موز مصرف خوراکی دارد و به روشهای مختلف دیگری نیز از آن استفاده میکنند.
خواص درمانی:
تحریک کننده عضلات نرم رودهها و مقوی قوای مغزی، مفید برای بعضی از بیماریهای قلبی و دفع کننده اسید اوریک، ملین و التیامبخش زخمهای روده، معده و اثنیعشر، قطع کننده اسهالهای ساده و خونی و برطرف کننده اختلالات خونی، نرم کننده سینه و افزاینده میل جنسی، چاق کننده و برطرف کننده بینظمی در رودهها، کاهنده کلسترول مضر خون و مفید برای افراد لاغر و کم خون، افزاینده اسپرم و تقویت کننده حافظه کودکان، برقرار کننده تعادل عصبی و رفع کننده ضعف قوا، حفظ کننده سلامت جنین در خانمهای باردار با سابقه سقط و منبع نیرو و انرژی برای سالخوردگان، تصفیه کننده خون و شیرافزا، نشاطآور و برطرف کننده حالات مستی میباشد. در ضمن برای سرعت بخشیدن به گردش خون در مبتلایان به ورم پروستات، آلرژی، لکههای سیاه پوست، سرفه، خشونت صدا، خونریزی بواسیر و سردرد نیز مفید است.
نکته:
مصرف موز سبب میشود که یک لایه مخاطی محافظ در معده ایجاد شود که آستر جدار معده را پوشانیده و مانع آن میشود که اسید کلریدریک و پیسین معده آثار سویی روی آن داشته باشند.
توصیه:
سعی شود همیشه از موزهای سبز نارس بزرگ و درشت استفاده شود زیرا از نظر ضد اولسر بودن نیرومندترین مادهی غذایی میباشند و طبق تحقیقات محققان موز سبز نارس بهترین نوع الیاف گیاهی مفید برای قلب را دارد.
تذکر:
مصرف موز برای اشخاص مبتلا به دیابت، نارسایی کلیه، آسم، ورم روده و افراد چاق مضر است. زیادهروی در مصرف آن ایجاد یبوست کرده و در ضمن ضعیف کننده هاضمه، غلیظ کننده خون، افزاینده فشار خون و سبب ایجاد نفخ و گاز در دستگاه گوارش میشود.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.