پارک ملی تندوره یکی از پارک های ملی ایران است که در شمال استان خراسان و هم مرز با کشور ترکمنستان قرار دارد. این پارک ملی پوشیده از گیاهان مختلف در منطقه ای واقع است که از لحاظ جغرافیایی کوهستانی بوده و دره های پر شیب و عمیق و تپه ماهورهای فراوان آن، زیبایی اش را دو چندان نموده است. این پارک در شمال خراسان به دلیل حفاظت تبدیل به محیطی بکر و دست نخورده شده و حیوانات متعددی بدون نگرانی از دست اندازی و شکار انسان ها در چرخه ای طبیعی به زندگی خود ادامه می دهند و تندوره را به محل رویایی برای جذب گردشگر تبدیل کرده اند. این مقاله درباره تنوع زیستی پارک ملی تندوره و مسیر دسترسی به پارک ملی تندوره است.
بهشت جانوران و گیاهان
پارک ملی بهترین زیستگاه جانورانی چون میش اوریال و قوچ است و این جانوران دنیای وحش در منطقه کوهستانی خراسان فراوان دیده می شوند. پوشش گیاهی این منطقه را انواع علف ها، بوته ها، درختان و درختچه ها را تشکیل می دهد که انبوه متفاوت این دست گیاهان در مناطق مختلف پارک، آن را به یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران تبدیل کرده است. منطقه ای دست نخورده با پوشش و رشد خاص خود که از گزند اعمال سلیقه انسان ها به دور مانده است. پارک به دلیل همین فضای طبیعی یکی از چشم نوازترین مناطق خراسان و ایران است. این مقاله درباره مسیر دسترسی به پارک ملی تندوره و تنوع زیستی پارک ملی تندوره است.
باغ وحش طبیعی
در پارک علاوه بر قوچ و میش اوریال که به وفور دیده می شود یکی از بزرگترین پلنگ های جهان هم زیست می کند. نادرترین و بزرگترین شکارچی گوشت خوار تندوره پستانداری است به نام گربه وحشی پالاس. از دیگر جانوران این منطقه خراسان جغد، کبک، قمری، عقاب طلایی، تیهو و باقرقره است که البته نباید فراموش شود. این اسامی شامل بخشی از پرندگان متنوع و زیبای تندوره هستند. علاوه بر این پرندگان رنگارنگ، خزندگان خطرناکی هم در محوطه تندوره برای بقای اکوسیستم فعالیت می کنند. مار کبری، مار جعفری و افعی شاخدار نمونه هایی ار این خزندگان هستند. خزندگان پارک ملی تندوره شامل 9 گونه مار غیر سمی و 4 گونه مار نیمه سمی است که در کنار 5 گونه مار سمی و 6 گونه لاک پشت و سوسمار آن را کامل می کنند. در عین حال پرندگان زیبایی چون سارگیه پایه بلند، کورکو، کرکس، هما، لیل، کوکر، مرغ شبگرد، بادخورک معمولی و کوهی، مرغ حق، زنبور خور، هدهد، چکاوک طوقی، پیت خاکی و سنگ چشم دم سرخی هر ساله خود را به شمال خراسان می رسانند تا مهاجرت خود به منطقه حفاظت شده تندوره را کامل کنند. همراه این پرندگان زیبا عقاب دشتی، شاهی و طلایی هم خود را به این زیستگاه می رسانند تا از این مجموعه غذایی بی نظیر تغذیه کنند. این گونه های غنی بیشتر در مناطق پست، داخل دره ها، حوالی چشمه سارها و حواشی پارک تندوره دیده می شوند.
مشخصات پارک تندوره خراسان
در سال 1347 این منطقه 50 هزار هکتاری واقع در شمال خراسان توسط سازمان مربوطه وقت قرق شد و یک سال بعد یعنی 1348 به نام پارک وحش تندوره نامگذاری گردید. در سال 1353 نام آن به نام اصلی تغییر یافت و از آن سال تا کنون آن را به همین نامِ می شناسند. این منطقه کوهستانی زمستان های سردی دارد و در 4 ماه از سال دمایی تا منفی 20 درجه را تحمل می کند و با وجود این برودت دما برف نیز یکی از جذابیت های این منطقه دست نخورده است. این پارک رشته کوه مشخصی ندارد و از یک سری کوه های متصل و مرتفع تشکیل شده است. بلندترین نقطه تندوره قله ای 2856 متری است با نام قنبر علی در جنوب و پست ترین نقطه که در بخش شمالی قرار دارد 884 متر است.
نحوه دسترسی
لازم به ذکر است پارک علاوه بر محیط زیستی فوق العاده دارای تاریخ نیز است. در پارک تندوره می توان دژی قدیمی به نام قلعه رجبه را دید که قبل از اسلام ساخته است. بازمانده های سکونت مردمانی در قرون گذشته در جای جای پارک تندوره به چشم می خورد. برای رسیدن به پارک ملی تندوره می توان از چند جهت حرکت کرد. برای ورود به بخش جنوبی پارک تندوره باید از قریه اینچه کیکانلو جایی سر راه قوچان و درگز 10 کلیومتر مسیر را پیمود. تقریبا همین اندازه راه که حدود 12 کیلومتر است هم بین نوخندان تا زیارتگاه بابانستان وجود دارد که گردشگران را به در شمالی پارک تندوره می رساند. دور ترین مسیر، راهی است که برای رسیدن به بخش شرقی پارک باید از آن استفاده کرد. مسافتی 30 کیلومتری بین درگز تا چهل میر.