به گزارش خبرنگار سیاست خارجی الف، هدف دولت روحانی در ابتدای آغاز کار خود در طول سال های ریاستش، پیشبرد سیاست خارجی و مذاکره با کشورهای غربی به خصوص حل کردن پرونده هسته ای ایران بود تا بتواند از این طریق، فضای اقتصادی کشور را تا حدی بهبود بخشد، اما موضوع این است که مشکل اصلی اقتصاد به داخل بر میگردد، نه به خارج از کشور. در واقع، تحلیل هایی که در انتخابات ریاست جمهوری دولت شکل می گرفت متاسفانه سهم زیادی برای رفع تحریم ها در اقتصاد کشور قایل می‌شد، دولت همواره در سایه تبلیغات انتخاباتی مطرح میکرد که سهم تحریم ها زیاد است و این تحلیل های غلطی بود که از سوی مذاکره کنندگان مطرح می شد که در نهایت به بیراهه رفت؛ این موضوع چند دلیل داشت:
1) اشتباه در فهم برخی از مسئولین در مورد تحریم ها و خوشبین بودن مفرط و اعتماد به نفس کاذب
2)نوعی شتابزدگی در طول مذاکرات و عدم پذیرش انتقاد از سوی منتقدین
3)عبور کردن از خطوط قرمز تعیین شده با خوش بینی
از سوی دیگر رهبر انقلاب بارها به مسئولین در مورد غیرقابل اعتماد بودن غرب و به ویژه آمریکایی ها هشدار دادند، ایشان در سال 94 در دیدار با کارگران سراسر کشور، در جمع‌بندی سخنانشان تاکید کردند: «کلید حل مشکلات اقتصادی در لوزان و ژنو و نیویورک نیست، در داخل کشور است و همه باید مسئولیت‌های متفاوت خود را در تقویت نیروی داخلی به عنوان «تنها راه علاج مشکلات اقتصادی»، انجام دهند.»
اما بالاخره دولت برجام را به سرانجام رساند و با کشورهای 1+5 به توافق رسید، از ابتدا ساختار برجام طوری بود که اگر آمریکا دبه می کرد، این به ضرر اروپا نبود بلکه تنها به ضرر ایران بود و همین اتفاق هم نیز افتاد، نگرفتن تضمین های قطعی موجب شد تا آمریکایی ها از توافقات شانه خالی کنند اما جمهوری اسلامی ایران، عملا به تعهدات خود عمل کرد و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز با تاکید بر این موضوع مهر تاییدی بر آن زد اما اهداف تعیین شده دولت در برجام به وقوع نپیوست و به نوعی ایران به منافع مورد نظرش دست نیافت.
در حال حاضر نیز آمریکا، چهره واقعی خود به دولتمردان را نشان داد و از برجام خارج شد و حال اینکه بخواهیم برجام را با آمریکا و یا بدون آمریکا ادامه دهیم،موضوعی است که باید ایران در مورد آن تصمیم گیری کند.حسن روحانی رییس جمهور، پس از سخنرانی دونالد ترامپ به محمدجواد ظریف دستور داد تا با اروپایی ها مذاکره کرده و تضمین کافی از آنها بگیرد.
بر اساس این گزارش، پس از اینکه در همان حدود چهار سال پیش، رهبر معظم انقلاب در نامه خودشان به رییس جمهور خواستار تضمین از سوی 1+5 شده بود، در همان زمان محمد جواد ظریف وزیرامورخارجه کشورمان؛ امضای جان کری وزیرخارجه وقت آمریکا، تضمین برجام دانست اما این امضاء هیچ وقت نتوانست منافع ایران را تضمین کند، حال مقام عالی دستگاه دیپلماسی کشور قرار است با کشورهای E3 جهت تامین منافع مان تضمین بگیرند که امیدواریم همانند گذشته تنها امضایی بر روی یک برگه نباشد.
از طرفی هم طی روزهای اخیر و پس خروج ترامپ از برجام، رهبر انقلاب اسلامی در دانشگاه فرهنگیان در مورد مذاکره با سه کشور اروپایی فرمودند: «حالا گفته میشود که برجام را میخواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من میگویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] میخواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید -تضمین واقعی، تضمین عملی- وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه‌ی دیگر.»
اما نکته ای که وجود دارد این است که دولت همچنان سعی دارد تا برجام را بدون آمریکا به سرانجام برساند و اینکه آیا می توان به اروپا اعتماد کرد یا خیر، سوالی است که در طی رایزنی های محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان مشخص خواهد شد، وی روز گذشته در سفری که پکن داشت با مقامات چین در این خصوص رایزنی های فشرده ای را انجام داد، وی امروز به کرملین رفته و با مقامات روسی هم دیدار و رایزنی خواهد کرد و فردا نیز ببه بروکسل رفته و با سه کشور اروپایی مذاکره خواهد کرد.
واقعیت این است که اروپا نفع زیادی از برجام (از منظر اقتصادی) کسب کرد و به دلیل اینکه برجام توافقی بین المللی است و مدت زمان زیادی برای دستیابی به برجام صرف شده است لذا منطقه یورو نمیخواهد این دستاورد بزرگ به سادگی از بین برود. از سوی دیگر اظهارنظرهای مقامات غربی علیه ایران نیز همچنان ادامه دارد. بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس طی سخنانی ادعا کرد که برجام به نوعی دست بندی به دست ایران است. این نشان میدهد که اروپایی ها مراودات تجاری زیادی با آمریکا دارند، اینکه آیا آنها می توانند آمریکا را متقاعد کنند که ایران از برجام نفع ببرد بعید به نظر میرسد، چرا که اروپا در گذشته حسن نیت خود را نشان نداده است و به طور نمونه با فشار آمریکا هیچ تبادل بانکی بین ایران و اروپا وهمچنین سرمایه گذاری با شرکت های اروپایی در ایران برقرار نشد لذا به این نتیجه می رسیم که باید از گذشته درس و عبرت گرفت.
به گزارش الف، مذاکرات ظریف با 5کشور در حالی قرار است پیگیری شود تا وزیر امور خارجه ما برای جمع بندی و تصمیم گیری به نتیجه برسد اما چند سوال اساسی در اینجا مطرح است:
1) آیا اروپا حاضر است هزینه ماندن ایران را در برجام را پرداخت کند؟
2)مذاکره مجدد می تواند منافع ما( اقتصادی) را تامین می کند؟
3)آیا فشار آمریکایی به شرکت های اروپایی همانند گذشته باعث می شود که اروپایی ها تمایلی به سرمایه گذاری در ایران داشته باشند؟
4) دستگاه دیپلماسی کشور چگونه می تواند تضمین های کافی اخذ کند، آیا با ماندن ایران در برجام منافع مان تامین خواهد شد یا نه؟
البته سئوالات بیشماری وجود دارد که باید به آنها پاسخ گفت و لازم به گذشت زمان است تا بتوان به همه سئوالات پاسخ داده شود.
