قبل از اجرایی شدن برجام گمانه زنی‌ها بر آن بود که با حل مناقشه هسته‌ای ایران با غرب و برطرف شدن تحریم‌ها، آینده اقتصاد ایران قدری روشن‌تر خواهد شد و برخی از ابهامات و ریسک‌های غیر قابل پیش‌بینی با اجرایی شدن برجام از بین خواهد رفت، اما در نتیجه اجرایی شدن برجام روند سرمایه‌گذاری در بازار تغییر چندانی نکرد.
پس از اجرای توافق هسته‌ای در سال 94 خوش بینی از نتایج به‌دست آمده بازار را فرا گرفت و این خوش بینی‌ها و انتظارات مثبت تنها در روزهای پایانی سال 94 و در گروه‌هایی همچون خودرویی‌ها نمود پیدا کرد. با شروع سال 95 و گذشت چندین ماه از اجرایی شدن برجام، دیگر خبری از خوش بینی‌های سابق در میان نبود و بازار همچون قبل از برجام در رکود عمیقی به سر می‌بُرد.
فقدان تغییرات جدی در بخش‌هایی همچون رونق تولید، نرخ رشد واقعی ، زمینه‌های خروج از رکود و الزام بانک‌ها به کاهش نرخ سود در اقتصاد ایران، منطقی‌ترین عامل برای رکود حاکم بر بازار سرمایه است.
در چنین شرایطی که بازار سرمایه از نتایج برجام تاثیر چندانی به خود نگرفته است، در مقابل برهم خوردن برجام از خود واکنش‌هایی منفی نشان می‌دهد. در طول چند هفته‌ای که سخن از احتمال برهم خوردن برجام از سوی طرف آمریکایی و از دست رفتن بخشی از اعتبار آن شد، بازار واکنش‌های به شدت منفی از خود نشان داد و اصطلاحاً پیشاپیش به استقبال مرگ رفت.
مهم‌ترین تنش مشاهده شده در بازار و اقتصاد ایران از ترس برهم خوردن برجام، تغییرات پرشتاب قیمت ارز بود که موجب شد رکوردهای کم نظیری در این حوزه زده شود و تا مرحله‌ای این افزایش قیمت ارز جلو رفت که بازار و دولتمردان را دچار شوک جدی کرد.
اما آنچه مسلم است، بازار ایران بسیاری از نتایجی را که قرار بود پس از به هم خوردن برجام تجربه کند، قبل از این اتفاق تجربه کرد و به نظر برخی صاحبنظران شاید اتفاق و تکانه جدی دیگری پس از این، اقتصاد کشور را تهدید نکند.
دولتمردان باید بدانند در شرایط بی‌اعتمادی، اتفاق های نامطلوب قابل پیش‌بینی نیست
بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران اظهار کرد: بسیاری از اتفاقات نامطلوبی که قرار بود پس از نقض برجام توسط آمریکا، در کشور بیفتد در گذشته افتاده است و نکته مهم آن است که بدانیم اکنون نگاه جامعه جهانی به ایران تغییر کرده و دیگر آمریکا نمی‌تواند با تغییر موضع نسبت به ما، کشورمان را در دنیا منزوی کند.
وی تشریح کرد: آمریکا اکنون درصدد فشار به اتحادیه اروپا در جهت کاهش ارتباطات با ایران تلاش می‌کند و اروپایی‌ها نیز به دلیل سهم تجارت با آمریکا شاید از برجام خارج شوند، اما باید توجه داشت که اکنون چهره ایران در دنیا تغییر کرده و تمامی این اتفاق‌ها تاثیر چندانی بر اقتصاد و تجارت ما نخواهد گذاشت.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی ایران اتاق ایران تاکید کرد: اقدام ترامپ بدون شک ما را به نقطه اول برنمی‌گرداند، زیرا برجام نگاه دنیا را به ما تغییر داده و اکنون دنیا باور دارد که ایران به تولید سلاح هسته‌ای اقدام نمی‌کند.
شکوری اذعان کرد: امروز یک بخش از وظیفه ما، اطمینان از آینده و بخش دوم سیاست‌گذاری صحیح و بر اساس داده های درست است و دولتمردان باید بدانند در شرایط بی‌اعتمادی، اتفاق های نامطلوب قابل پیش‌بینی نیست.
وی تاکید کرد: از یک طرف ارز در کشور کاهش یافته و از طرف دیگر تقاضای آن بالا رفته است و بدون شک در جامعه‌ای که تورم وجود دارد اگر نرخ ارز کنترل نشود اتفاقات نامطلوبی پیش خواهد آمد.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی ایران اتاق ایران، بیان کرد: ما به عنوان فعالان اقتصادی کشور به علت بالا رفتن هزینه‌های تولید، قیمت تمام شده برای محصولات داخلی و صادرات را با افزایش پیش بینی می‌کنیم و از طرف دیگر قیمت فروش کالاها در بازارهای جهانی نه تنها تغییر نکرده بلکه ممکن است کمتر شود و در نتیجه از مجموعه این عوامل می توان نتیجه گرفت که صادرات، اوضاع خوبی نخواهد داشت.
شکوری تشریح کرد: می‌بایست نگاهمان را در روابط با دنیا تغییر دهیم و بپذیریم که نمی‌توانیم با کشورهای دیگر تعامل نداشته باشیم.
وی با اشاره به لزوم توجه به توسعه اقتصاد جهانی در کشور افزود: می‌بایست برنامه‌ریزی موثری برای رسیدن به اهداف مدنظر در تجارت جهانی توسط مسئولان و صاحب نظران امر سنجیده شود.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی ایران اتاق ایران ، یادآور شد: خروج و یا پایبند بودن ترامپ بر برجام هیچ تاثیری بر شرایط تجاری کشور نخواهد گذاشت، زیرا آمریکا عملاً مدت‌ها بود که برجام را پاره کرده بود.
همه اتفاق ها،پیش بینی شده است
مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت معدن وتجارت تصریح کرد: نمی‌توانم بگویم پس از صحبت‌های ترامپ هیچ اتفاق خاص اقتصادی در کشور نمی‌افتد اما باید توجه داشت که ما 35 سال تحت سخت‌ترین تحریم‌ها بوده‌ایم و توانسته‌ایم پدیده تحریم را دور بزنیم.
وی افزود: همانطور که رئیس جمهور گفتند همه تمهیدات و پیش بینی‌های لازم توسط مسئولان کشور برای اتفاقات اخیر در نظر گرفته شده و مردم نباید به هیچ عنوان نگرانی از این جهت داشته باشند.
حمایت از کالای ایرانی، راهکار رونق اقتصادی در سال 97 است
مهرداد اکبریان مدیر انجمن سنگ‌آهن ایران، گفت: در راستای کاهش تنش های اقتصادی پس از نقض برجام، در مرحله اول حاکمیت می‌بایست با بهبود مسائل سیاسی، زمینه فعالیت‌های اقتصادی را تسهیل کند.
مدیر انجمن سنگ آهن ایران اضافه کرد: مسئولان و دولتمردان باید از تصدی‌گری دست برداشته و کارها را به دست بخش خصوصی بسپارند از طرف دیگر مردم نیز باید تلاش خود را افزون کنند تا به راندمان کاری در کشورهای پیشرفته دست یابیم.
وی ادامه داد: ملت ایران باید متوجه شوند که در میزان کار‌کردن از کشورهای دیگر دنیا عقب هستند و در صورتی که تمایل داریم به آمارهای بالا در صادرات دست یابیم فقط با حمایت دولت یا امتیاز گرفته از دولت نمی‌توانیم به اهداف مورد نظر برسیم بلکه باید همه مردم تلاش کنند و به ویژه در سال پیش رو تا جایی که می‌توانند از کالای ایرانی حمایت کنند.
اکبریان اظهار کرد: باید بپذیریم وضعیت اقتصاد خارجی کشور مطلوب نیست و دولت برای خروج از این شرایط حتی با وجود تحریم می‌بایست فکر اساسی داشته باشد.
مدیر انجمن سنگ آهن ایران اضافه کرد: برای مثال تک نرخی کردن دستوری نرخ ارز تنها به سر در گم کردن صادر کننده و در نهایت وارد کننده کشور می‌انجامد و ضعف اقتصادی جامعه را درپی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: بهتر است ورود و خروج ارز به کشور تنها توسط تجار ایرانی انجام شود و مسیر در پیش گرفته شده این نگرانی را به‌وجود می‌آورد که در نهایت موجب توقف صادرات غیرنفتی کشور شود.
مدیر انجمن سنگ آهن ایران با اشاره به نقش حیاتی دولت در حمایت از معیشت مردم، تاکید کرد: در شرایط کنونی که وضعیت اقتصادی کشور وخیم است و با بالارفتن قیمت ارز شرایط برای تامین معاش مردم سخت‌تر شده و می‌بایست با هزینه‌های ریالی، خرج دلاری را پرداخت کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان
