بررسی فیلم Shoplifters: خانواده دزدها، قلب تماشاچی‌ها را نیز ربودند

هیروکازو کورئیدا Hirokazu Kore-eda در حال حاضر یکی از کارگردانان موفق جشنواره کن است و در جدیدترین اثر او، «دزدان فروشگاه» Shoplifters، این فیلم درام خانوادگی پیچیده و کلاسیک ژاپنی، می‌توان به‌راحتی نشانه‌های مخصوص آثار او را دید. این فیلم نگاهی معاصر به قشر متوسط و محدود ژاپن دارد: دقیق، واقع‌بین و به شفافی و آرامی یک لیوان آب سرد؛ اما با رگه‌هایی قوی از احساس. (در مصاحبه‌ای کارگردان گفت که ازنظر خودش، کارهایش بیشتر به میکیو ناروسی Mikio Naruse شباهت دارد تا به یاسوجیرو ازو Yasujiro Ozu)
لیلی فرانکی Lily Franky (بازیگر فیلم قبلی کورئیدا، «پسر کو ندارد نشان از پدر» Like Father Like Son) در این فیلم نقش اوسامو Osamu را بازی می‌کند، مردی با لبخندی گول‌زننده و فریبنده. او، مانند شخصیت فاگین Fagin (شخصیت رمان دیکنز) سرپرست خانواده‌‌ای بزهکار است. این خانواده شامل یک زن و مرد میان‌سال، دختری نوجوان، پسری خردسال و مادربزرگ آن‌هاست که در آپارتمان کوچک اجاره‌ای زندگی می‌کنند. صاحب‌خانه‌ آن‌ها به‌اندازه خودشان بزهکار است و برای فرار از پرداخت مالیات، پس از مدتی نام مالک زمین‌هایش را عوض می‌کند.
اوسامو یک کارگر معمولی ساختمان است، اما درواقع خرج زندگی خود را با فروش اجناسی که با پسرش شوتا Shota (کایری جیو Kairi Jyo) از فروشگا‌ه‌ها می‌دزدند، به دست‌ می‌آورد. همسر او، نوبویو Noboyu (ساکورا آندو Sakura Ando) در یک خشک‌شویی کار می‌کند و چیزهایی که در جیب مشتری‌ها جا مانده است را، می‌دزدد. او زن بسیار احساساتی است که به زندگی مشترکش علاقه زیادی دارد.
دختر نوجوان آن‌ها، آکی Aki (مایو ماتسوکا Mayu Matsuoka) با کار در شوهای ناجوری در شهر، سهم خود را در تأمین مخارج خانواده انجام می‌دهد. مادربزرگ آن‌ها، هاتسو Hatsue (با بازی بازیگر قدیمی ژاپنی، کیرین کیکی Kirin Kiki) معتاد به بازی با دستگاه‌های شرط‌بندی پاچینکو است.
در روزی سرد، وقتی اوسامو و شوتا پس از دزدی از فروشگاهی به خانه برمی‌گشتند، دختر کوچکی که به نظر می‌رسید شش یا هفت سال داشته باشد را می‌بینند که از سرما می‌لرزید. اوسامو تصمیم می‌گیرد دختر بی‌پناه را برای چند روزی به خانه بیاورد. بر بدن کودک نشانه‌هایی از خشونت وجود دارد و شب‌ها تختش را خیس می‌کند. قلب پیر و شرور اوسامو برای این کودک نرم می‌شود و با وجود دیدن خبر گم‌شدن او در تلویزیون، تصمیم می‌گیرد که جوری Juri، این دختر کوچک (با بازی میو ساساکی Miyu Sasaki) را برای همیشه پیش خود نگه دارند و به او راه‌های دزدی را یاد دهند که شامل یاد گرفتن علامت‌های مخصوصی برای خبر دادن به هم‌دست خود برای تعیین زمان و شیء موردنظر برای دزدی است.
موضوع فیلم فقط نشان دادن رستگاری اوسامو بعد از انجام کار خیر نیست و یا حتی گفتن نکته‌ای در مورد نحوه به دست آوردن درآمد او برای نگهداری از خانواده‌اش، بلکه موضوع اصلی این است که اوسامو، با داشتن نیت درست، جوری را نیز دزدیده است، دقیقاً مانند چیزهایی که هرروز از فروشگا‌ه‌ها می‌دزدد؛ و این اولین باری نیست که او چنین کاری می‌کند. این خیرخواهی مبهم او در ربودن جوری کوچک، بخشی از رازهای پنهان این خانواده است. هیچ‌چیز آن‌طوری نیست که به نظر می‌رسد؛ و درنهایت، جوری که برای به دست آوردن توجه پدر، یکی از عملیات بزرگ دزدی را به هم می‌ریزد تا شوتا دستگیر شود، باعث شروع فروپاشی این سازوکار کثیف می‌شود.

«دزدان فروشگاه»، فیلمی پر از اتفاقات است: جزییات، لحظه‌ها، نگاه‌ها و لبخند‌ها. در صحنه‌ای تأثیرگذار، فروشنده مغازه، به شوتا از همان شکلات‌هایی که قصد دزدیدنش را داشت، جایزه می‌دهد، به‌شرطی که با یاددادن راه و روش دزدی به جوری، آینده او را خراب نکند. ازنظر این مرد، شوتا با این‌که فقط یک کودک است، اما فردی بزهکار است و باید در مقابل اعمال او ایستاد.
«دزدان فروشگاه»، داستان گروهی از آدم‌های ترسیده و آسیب‌دیده است که فعالیت مشترکی پیدا کرده‌اند و به‌واسطه همین فعالیت به یک خانواده تبدیل شده‌اند. با فرار از قانون، در تلاش برای گذراندن هرروزشان به بهترین شکل. تا جایی که متوجه می‌شوند نه‌تنها با کارهای خود اوضاع را بهتر نکرده‌اند، بلکه بیشتر در بدی فرورفته‌اند. صحنه‌ای که نوبویو به‌آرامی به اوسامو می‌گوید که به نظرش شوتا بهتر از آن است که در این خانواده بماند، صحنه‌ای دیدنی و تأثیرگذار است. «دزدان فروشگاه»، فیلمی است قوی و لذت‌بخش که حتماً زمانی که به اکران برسد باید به دیدنش بنشینیم.
همچنین بخوانید:
بررسی Everybody Knows:فیلم جدید اصغر فرهادی باحضور پنه‌لوپه کروز و خاویر باردم

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.