تحریریه زندگی آنلاین- گروه کودک سالم
رفتار درست و مناسب با کودک و نوجوان همیشه مورد سوال والدین و مربیان و آموزگاران بوده و هست. خصوصا در مورد رفتارهای واکنشی در مقابل کنش‌های فرزندان، زیاد از متخصصان و روانشناسان سوال می‌شود. اغلب والدین در مقابل رفتارهای نامناسب یا عجیب فرزندان خود هراسان و نگران می‌شوند و با پرسش از متخصصان می‌خواهند به سرعت به پاسخ یا فرمول مشخصی برسند که هم باعث آرامش خود و هم اصلاح رفتار فرزندشان شوند.
روانشناسان نیز با مجموعه‌ای از فرمول‌های رفتاری آشنایی دارند که متناسب با سوالات والدین، در اختیار آنها قرار می‌دهند. اکثر این فرمول‌ها به گونه‌ای هستند که اگر درست اجرا شوند، تا حد زیادی می‌توانند کمک‌کننده باشند؛ چرا که اغلب آنها نتیجه تجربیات، مشاهدات و درمان‌های فردی و گروهی تعداد بی‌شماری از روانشناسان علوم رفتاری و صاحبنظران است.
گاه مواجهه با رفتارهای نامناسب و نامطلوب فرزندان نیازمند واکنش و عملکردی متفاوت است؛ زیرا هر انسانی یکتا و منحصربه‌فرد است و همیشه یک راهکار یا فرمول برای رفتارهای به ظاهر مشابه موثر نخواهد بود. این عملکرد که برخلاف سایر فرمول‌ها تقریبا همیشه به جواب می‌رسد، چیزی نیست جز مشاهده!
شاید تعجب کنید و بگویید ما هر روز کودکان و نوجوانان خود را می‌بینیم و رفتارهای آنها را از نزدیک مشاهده می‌کنیم، اما هیچ راه‌حلی پیدا نمی‌کنیم. شاید این درست باشد؛ زیرا بیشتر ما عادت داریم فرزندان و سایر اطرافیان خود را فقط ببینیم و دیدن، همان طور که حتما می‌دانید، با مشاهده کردن تفاوت بسیاری دارد.
مشاهده کردن، دیدنی دقیق، فعالانه و جستجوگرانه به منظور درک عمیق طرف مقابل است که باعث می‌شود دنیا را از دریچه نگاه طرف مقابل ببینیم و حس کنیم؛ گویی جای او هستیم، او را حس می‌کنیم، همان خواسته‌ها را داریم و مثل او فکر می‌کنیم.
بنابراین، کمی با خود صادق باشید و ببینید هرگز فرزندان خود را مشاهده کرده‌اید؟
مشاهده موجب می‌شود که ما خود به خود، درد و ناراحتی فرزندمان را درک کنیم، مسیر رفتارهایش را به سهولت دنبال کنیم و بفهمیم هدف او از رفتاری که در پیش گرفته همان چیزی است که ما فکر می‌کنیم یا چیز دیگری است که تاکنون از تیررس دریافت‌های ما دور مانده است؟
مشاهده دقیق، ما را از یکی از بزرگ‌ترین دام‌های رابطه با فرزند، یعنی دام برچسب زدن، رها می‌کند. اگر رفتار، مقصود و هدف رفتار فرزندانمان را با ادراکی که از ناراحتی‌ها، دردها و حتی خوشحالی‌های او داریم بیامیزیم، دیگر نمی‌توانیم به‌سادگی او را قربانی برچسب‌هایی کنیم که شباهت جزئی با شخصیت واقعی فرزندمان دارند. به این مثال‌ها توجه کنید:
مورد اول
دختر پنج ساله‌ام اسباب‌بازی‌هایش را از پنجره به خیابان پرتاب می‌کند.
چرا؟
چون لجباز است و می‌خواهد ما را عصبانی کند!
مورد دوم:
پسر نوجوانم سیگار می‌کشد.
چرا؟
چون به شدت به کارهای خلاف گرایش دارد!...
برای خواندن بخش دوم- بابا، مامان به من نگاه کن- اینجا کلیک کنید.
