چرا گاهی دعایمان مستجاب نمی‌شود؟

حدیث دیگری از پیغمبر اکرم است که آن را، هم علمای شیعه در کتب معتبر خود مثل اصول کافی روایت کرده‏ اند و هم علمای اهل تسنن. غزالی این حدیث را در احیاء العلوم نقل می‏ کند و سند آن در کتب حدیث اهل تسنن هست: لتَاْمُرُنَّ بِالْمَعْروفِ وَ لَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْکرِ اوْیسَلِّطَنَّ اللَّهُ عَلَیکمْ شِرارَکمْ فَیدْعوا خِیارُکمْ فَلا یسْتَجابُ لَهُمْ‏.

یعنی باید امر به معروف و نهی از منکر را داشته باشید، این دو باید وجود داشته باشند وگرنه بدان شما بر شما مسلط می‏ شوند، بعد خوبان شما می ‏خوانند و به آن‌ها جوابی داده نمی‏ شود. اکثر این‏طور معنی می‏ کنند که بعد از آنکه بدان شما بر شما مسلط شدند، نیکان شما به درگاه الهی می ‏نالند و خداوند دعای آن‌ها را مستجاب نمی‏ کند. یعنی قومی که امر به معروف و نهی از منکر را رها کنند، خاصیتشان این است که خداوند رحمت خود را از آن‌ها می‏ گیرد؛ هرقدر خدا را بخوانند دعای آن‌ها به موجب این گناه مستجاب نمی ‏شود.

ولی غزالی معنی لطیفی برای این آیه کرده است- با اینکه مرد به اصطلاح درویشی است و در مسائل اجتماعی دیده نمی‏ شود- می‏گوید معنی این جمله‏ (فَیدْعوا خِیارُکمْ فَلایسْتَجابُ لَهُمْ) این نیست که خدا را می‏ خوانند و خدا دعای آن‌ها را مستجاب نمی ‏کند. معنایش این است: وقتی که امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند آنقدر پست می ‏شوند، آنقدر رعبشان، مهابتشان، عزتشان، کرامتشان از بین می‏ رود که وقتی به درگاه همان ظَلَمه می‏ روند، هرچه ندا می ‏کنند به آن‌ها اعتنا نمی‏ شود.
یعنی پیغمبر فرمود: اگر می‏ خواهید عزت داشته باشید و دیگران روی شما حساب کنند، امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید. اگر امر به معروف و نهی از منکر نداشته باشید اولین خاصیت آن ضعف شماست، پستی و ذلت شماست، دشمن هم روی شما حساب نمی‏ کند.