دکتر نوشین صحابی؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
لیومیومها یا همان فیبرومهای رحم که بیشتر آنها بدون علامت هستند، شایعترین تومورهای خوشخیم رحم محسوب میشوند. سایر تومورهای خوشخیم رحمی، مانند تومورهای عروقی رحم، نادر هستند.
فیبرومهای رحم با معاینه فیزیکی و یا با تصویربرداری لگن، تشخیص داده میشوند. این تومورها در نواحی مختلفی رحم (زیر سروز، داخل عضلات یا در زیر مخاط رحم) بروز میکنند یا ممکن است در دهانه رحم (سرویکس، در رباط پهن رحم) پیدا شوند و یا با یک پایه به بیرون سطح رحم متصل و آویزان باشند.
پیش بینی میشود که این تومورها در رحم تعداد بسیاری از زنان در سنین باروری وجود دارند و ممکن است به طور اتفاقی در جریان معاینه روتین سالانه کشف شوند. فیبرومهای بدون علامت در 50- 40 درصد زنان بالای 35 سال وجود دارند.
میزان بروز این تودهها در پنجاه سالگی در زنان آفریقایی، آمریکایی بیش از 80 درصد و در زنان سفیدپوست نزدیک به 70 درصد است. این تومورها ممکن است یک عدد باشند، ولی اغلب متعددند و طیفی از علائم، از خونریزی غیرطبیعی تا احساس فشار در لگن را ایجاد میکنند؛
ولی فقط کمتر از نیمی از فیبرومها یا میومهای رحم سبب بروز علائم بالینی میشوند. علت این فیبرومها نامشخص است و به نظر میرسد تا حدودی ارثی و خانوادگی باشد و همچنین در زنان چاق بیشتر بروز کند.
آنها ممکن است طی حاملگی بزرگ شوند و بعد از یائسگی پسرفت کنند. از نظر ظاهری، فیبرومها، تومورهای مجزایی هستند که اندازه و تعداد متفاوتی دارند. ممکن است میکروسکوپی یا بسیار بزرگ باشند.
همچنین ممکن است رحم را به صورت قرینه بزرگ کنند و یا به طور کلی شکل رحم را تغییر دهند. فیبرومها ممکن است قوام سخت و سفت (مانند کیومیوم کلسیفید) یا قوام نرم (مانند دژنرسانس کپستیک) داشته باشند؛
اما قوام معمول لیومیوم به صورت سفت یا لاستیکی توصیف میشود. مطالعات نشان میدهند که تغییرات بدخیمی در میومی که از قبل وجود داشته، بینهایت نادر است. لیومیوم سارکوم نوعی، تومور بدخیم نادر است و از سلولهایی که تمایز عضله صاف دارند، تشکیل میشود.
این تومورها از طریق مسیرهای مشخص و مجزا بدون مقدمه به وجود میآیند. بیماران تیپیک مبتلا به لیومیوسارکوم معمولاً در اواسط دهه ششم زندگی خود با خونریزی غیرطبیعی مراجعه میکنند.
فیبرومهای رحمی معمولاً با مشاهده رحم بزرگ و نامنظم در معاینه لگن، و در بیشتر موارد موقع انجام سونوگرافی به علل دیگر، به طور تصادفی کشف و تشخیص داده میشوند.
با این وجود، هرگونه تومور لگن، ممکن است با رحم بزرگ اشتباه گرفته شود. شایعترین علامت اولیه در فیبرومها (میومها) و یکی از علائم بسیار شایعی که منجر به جراحی میشود، منوراژی است.
درد مزمن لگن نیز ممکن است به صورت دردهای شدید قاعدگی، درد در لگن موقع نزدیکی و یا احساس فشار و سنگینی در لگن وجود داشته باشد. درد حاد و شدید ممکن است در اثر پیچخوردگی میومی که پایهدار است و یا عدم خونرسانی به میوم و یا تخریب میوم باشد.
درمان
درمان میوم رحم، بر اساس سن بیمار و نزدیک بودن او به سن یائسگی، علائم بیمار و تجربیات و مهارتهای پزشک، صورت میگیرد. پاسخ به درمان نیز بسته به شدت علائم و آناتومی رحم، تفاوت میکند.
درمان غیرجراحی
در میومهای رحمی، عمدتاً کنترل و پیگیری عاقلانه و دقیق بیمار کافی است و مداخله درمانی باید برای موارد و علائم خاص صورت گیرد. در این شرایط، انجام معاینات دورهای ضروری است تا پزشک مطمئن شود میوم به سرعت رشد نمیکند.
باید اندازه رحم در پرونده بیمار ثبت گردد. استفاده از اگونیستهای GnRh باعث کاهشی معادل 60-40 درصد در حجم رحم میشود و در برخی از حالات بالینی ارزشمند است. این دارو باعث کاهش استروژن بدن میشود که با علائمی مانند گُرگرفتگی همراه است.
بنابراین، درمان باید به دوره زمانی کوتاه محدود شود. تقریباً در نیمی از زنان درمان شده با این روش، در عرض چند ماه مجدداً میومها رشد میکنند...
برای خواندن بخش دوم - فیبروم؛ درد سر زنان میانسال - اینجا کلیک کنید.