گل ساعتی
Passiflora incarnata L .
از خانواده Passifloraceae
انگلیسی Passion Flower , Grenakilla
نامهای رایج: پاسی فلورا، زهرهٔالساعهٔ، چرخالفلاک، ابوسبعه الوان.
گل ساعتی گیاهی است زینتی از تیره موردیها که دارای بوتهای بلند و برگهایبیضی شکل متصل بهم و شامل 5 تقسیم کامل است. گلهای آن درشت و بهشکلساعت است. رنگ گلها قرمز، ارغوانی، آبی و بنفش میباشد. ساقه آن چون بهدرختان مجاور میپیچد و بالا میرود. از این رو آنرا پیچ ساعتی زیر مینامند.میوهاش سبز و زرد رنگ است.
این گیاه حاوی فلاونوئید و آلکالوئیدهای گروههارمالا Harmalaواسیدسیانیدریک، در میوهٔ آن اسید سیتریک و نیز دارای پرولین ، مالتول و اتل مالتول است .
قسمت مورد استفاده: از برگ و میوه و گلهای گیاه پاسیفلور استفاده داروییبهعمل میآید.
● خواص و اثرات دارویی: طبع پاسی فلور یا گل ساعتی گرم است.
الف) گل ساعتی در موارد اضطراب ، بیخوابی ، تشنج به کار می رود .
در مصارف داخلی به عنوان مسکن ، خواب آور ملایم ، هیستری ، اسهال ، اسهال خونی ، درد عصب ، تپش قلب عصبی یا تاکی کاردی ،آنتی اسپاسمودیک یا ضد اسپاسم و ضد انقباض ،ضد دردبرای درد اضطراب عصبی ، آسم نا منظم ، قاعدگی درناک یا دیسمنوره ، بواسیربه کار می رود .
ب) در کاربرد بالینی از نظر بیخوابی و تشویش و بی قراری عصبی و اضطراب و مورد استفاده قرار می گیرد .
ج) گل خشک و میوه گل ساعت در طب سنتی برای نگرانی ، بیخوابی و تشنج به کار برده می شود .
د) مالتول و اتل مالتول هر دو روی دستگاه اعصاب مرکزی عمل مسکن دارد و تاثیرآن درزمان خواب از هکسوباربیتون بیشتر است .
و) گیاه گل ساعتی دارای اثرات ضد اسپاسم، خوابآور و آرام بخش میباشد کهبهصورت وسیع در اشکال داروئی قطره و قرص بهصورت ساده و یا مخلوط با سایرگیاهان دارویی نظیر والریان (سنبل الطیب) عرضه و مصرف میگردد. قطره پاسیفلور که از برگ و میوه و گلهای آن تهیه میگردد را میتوان در ناراحتیهای عصبی،اضطراب ضعف اعصاب، هیستری، بیخوابی و اسپاسم و تنشهای عضلانی بهکاربرد.
هـ) ریشه گیاه گل ساعت سمی است ولی بهمقدار کم برای کشتن کرم معدهمیتوان خورد.
ی) عصاره برگهای آن بهنسبت مساوی در یک حلال در حدود 50 قطره (2ـ1) گرمدر روز بهعنوان آرامکننده دردهای عصبی و رفع بیخوابی و ضعف اعصابمیخورند.
ر) ضماد برگ آن برای التیام زخم برروی زخم میگذارند.
ز) نسخه برای پیشگیری از حملههای قلبی
ژ) یک قاشق مرباخوری برگهای خشک گل ساعت در 200 گرم آب جوش ریختهو 15 دقیقه میخیسانند از این دم کرده یک پیمانه قبل از خواب جهت رفعبیخوابی خورده میشود.
ص) مصرف گل ساعت در موارد عروق کرونر قلب، مالیخولیا، تشنج، پرش اعضاء،تشویش و تقویت و تپش قلب، همچنین تنظیم قاعدگی میباشد .
● احتیاط: مصرف این دارو، در کودکان زیر دوسال و در افراد با سابقه آلرژی غذایی وگیاهی منع شده است. نیز این دارو را نباید در زنان حامله و یا شیرده مصرف کرد.مقدار مصرف در افراد بالای 65 سال باید از مقادیر کم شروع شده و میزان مصرفبه مرور افزایش یابد تا به حد افراد عادی برسد. در هرحال باید زیر نظر پزشک و بامشورت کارشناسان گیاهدرمانی از نظر شناخت نوع گیاه، مصرف شود.