ارده در کتب طب سنتی با نام رهشی امده است و آن عبارت است از کنجد پوست گرفته بریان که نرم ساییده شده باشد و به صورت مایع در اید و روغن ان را نگرفته باشند . از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و تر است . و از نظر خواص معتقدند که برای تقویت نیروی جنسی و تقویت بدن مفید است . اگر به طور غلیظ خورده شود دیر هضم و ثقیل است و اشتها را از بین می برد برای رفع این عوارض آن را باید با عسل و سرکه مخلوط کرد و خورد .
ارده نرم کننده ی سفتی ها و ورم ها ی سفت داخلی است و دمل ها زرا نیز نرم می کند و مسکن درد ان است هم چنین ضماد و مالیدن آن نیز همین خواص را دارد .
در مناطق خاور دور از نظر خواص دانه ی کنجد متفق القول اید که مغذی و نرم کننده است { روا } . برای نرم کردن سینه مفید است و ملین و مسهل است . { ابرت } . مدر قاعده اور است { فوکود } . دانه های سیاه کنجو از نظر خواص ترجیح داده می شود . این دانه ها به عنوان پاد زهر مورد توجه است و به علاوه برای معالجه ی بی حسی ، کرختی ، فلج ، یبوشت و کاهش فشار خون بالا تجویز می شود { هاو } هم چنین برای رقع بیماری ها ی رحم توصیه می شود{ ابرت } مدر قاعده اور است . دانه های سیاه کنجد از نظر خواص ترجیح داده می شود . . این دانه به عنوان پادزهر موردتوجه است به علاوه برای معالجه بی حسی ، فلج ، یبوست و کاهش فشار خون بابا تجویز می شود . همچنین برایرفع بیماری های رحم توصیه می شو . روغن دانه های کنجد جانشین برتری برای روغن زیتون است و به عنوان ظرف برای تهیه پمادها ، ماده مفیدی است و برای این کار باید سر را با ان مالش داد . برگهای کنجد لعابزا می باشد و نرم کننده و محلل است دم کرده ن برای ردشد موی سر نافع است دم کرده گیاه کامل مدر است.
تاریخ شناخت و مصرف کنجد
کنجد یکی از قدیمی ترین دانه های روغنی است که توسط بشر شناخته شده و برای خوراک و به عنوان دارو مصرف داشته است. کاشت کنجد در بین النهرین در دره دجله و فرات به 1600 سال قبل از میلاد بر می گردد.
نام مصری کنجد Sesemt در لیست 20 متر طول گیاهان دارویی Ebers papyrus مصر در 1550 سال قبل از میلاد ثبت می باشد.
حفاری های اخیر باستان شناسی در ترکیه نشان می دهد که بین سالهای 900 تا 700 قبل از میلاد در امپراتوری Urartu که در حال حاضر Armenia می باشد بذر کنجد کاشته می شده و کنجد تولید می شده و از ان ورغن کنجد استخراج و برای مصرف مردم عرضه می شده است.
در داستان علی بابا و چهل دزد در کتاب هزار و یکشب امده است در موقعی که دزدان برای باز کردن قفل عجیبی احتیاج به یک رمز خاص برای باز شدن قفل داشتند نام ( کنجد باز کننده ) انتخاب دشه و با ذکر این رمز درب باز شده است و این نشان میدهد این رمز با نام کنجد در داستان انتخاب شده است. زیرا فکر می کردند که تمام خوانندگان داستان بانام کنجد اشنایی دارند و به علاوه چون کنجد به محض رسید ن از غلاف میوه که به طور ناگهانی باز میشود به بیرون پرتاب می شود لذا این نام را برای باز شدن ناگهانی درب انتخاب کردند.
در حال حاضر تولید کنجد در تمام دنیا درحدود 2 میلیون تن در سال می باشد که قسمت عمده ان برای روغن کنجد مصرف میشود . چین بزرگترین تولید کننده ان است پس از ان به ترتیب هندوستان ، حبشه ، نیکاراگوئه ، سودان ، مکزیکو ، گواتمالا و سرانجام امریکای شمالی می باشد.
در ایران نیز مقدار محدودی کاشته می شود که دانه ان بیش از 90 درصد برای گرفتن روغن و تهیه ارده برای ساختن حلوا ارده و مقدار محدودی نیز به شکل دانه مصرف می شود.
در اروپا و امریکای شمالی روغن کنجد بمقدار زیادی برای تولید Margarine و سایر روغنهای خوراکی با کیفیت بالا مصرف میشود . اشخاصی که معتقد به مصرف روغن با کلسترول خیلی کم هستند و رژیم کاهش کلسترول دارند و روغن کنجد مصرف می کنند و همین امر موجب شده است که تقاضای زیادی در دنیا برای مصرف روغن کنجد باشد ، زیرا روغن کنجد یکی از منابع غنی چربی های اشباع نشده که از این نظر مورد توجه در رژیم غذایی است ، می باشد.
در هندوستان معمول است که از روغن کنجد ، به عنوان مقوی و ملین و مسهل در سطح وسیعی استفاده می شود.
در فرانسه از روغنن کنجد در ساختن عطرها ، صابونهای و لوازم ارایش استفاده می شود
