عربها

الحمدالله رب العالمین وصلاه و سلام علی رسول الله و علی اله الائمه المعصومین اعوذبالله من الشیطان الرجیم فاذاجا وعد الاخره لیسوا وجوهکم و لید خلوا المسجد کما دخلوه اول مره و لیتبروا ماعلوا تتبیرا.

با فتح «نهاوند» و «همدان » توسط مسلمانان در سال 22 ه . ق، شرایط مناسب برای تسخیر «ایران » فراهم شد و نقاط مختلف یکی پس از دیگری به تصرف عربها درآمد. فتح «خراسان » به دلیل ویژگیهای متعدد ناحیه برای مسلمانان دارای اهمیت خاصی بود زیرا:

تنها لفظ جغرافیا میرساند که این علم را عرب وضع نکرده،اما چون جغرافی با تاریخ مربوط است و چون عربها بواسطه مقتضیات شریعت اسلام پیش از ترجمه جغرافی بزبان عربی کتابهائی در توصیف راه ها و شهرها نگاشته اند،لذا در اینجا از جغرافی اسلامی هم اسمی میبریم.

عربها در صدر اسلام حساب نمیآموختند و آنرا کار پستی میدانستند چه حسابداری وظیفه باجگیران بود و باجگیران از میان موالی (بندگان) و اهل ذمه انتخاب میشدند