فروتنی

نه تنها در «راه رفتن » ، کسانی دست ما را گرفته و پابه پا برده اند تا به ما «شیوه راه رفتن » آموخته اند، از این گونه کسان در مسیر آموختن «دانش » نیز بسیار بوده اند و هستند. از این رو به گردن ما «حق » پیدا می کنند.

تواضع، یکی از موضوعات علم اخلاق اسلامی است که بیشتر خصلت های پسندیده از این سرمایه بزرگ سرچشمه می گیرند. مرحوم نراقی در معراج السعادة، در تعریف تواضع می گوید:

محبّت با اعمال انسان، رابطه مستقیم دارد و دین، بهترین برنامه عملی برای رسیدن به محبّت است. ناگفته پیداست که برای عمل به دین، اعتقاد و دلبستگی به باورهای دینی ضروری است.

امام محمد باقر فرمودند: نماز هدیه مؤمن است به سوی پروردگار، پس هدایای خود را نیکو کنید تا جوایز شما نیکو باشد .

1-فروتنی در آنست که با مردم چنان کنی که دوست می داری با تو همانگونه رفتار کنند. (47)

ناگفته پیداست که تواضع و فروتنی نقطه مقابل تکبر و فخرفروشی است و جدا سازی بحثهای کامل این دو از یکدیگر مشکل یا غیر ممکن است و لذا هم در آیات و روایات اسلامی و هم در کلمات بزرگان اخلاق این دو به یکدیگر آمیخته شده است، نکوهش از یکی ملازم تمجید و ستایش از دیگری است و ستایش از یکی همراه با نکوهش از دیگری می باشد، درست مثل اینکه بحثهای مربوط به ستایش و ...

فرد متواضع و فروتن ضعیف نیست و دائماً احساس شرمندگی نمی‌کند، بلکه برای شخصیت خود ارزش قائل است و عزت نفس دارد.