قاجاریه

18دی مصادف است با شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر، ستارۀ بی نظیر تاریخ ایران زمین که به عنوان صدراعظم ایران درخشید و در کمتر از سه سال و دو ماه بعد از شروع صدارتش خاموش شد

پس از صفویه، افشاریه و زندیه در ایران، تشکیلاتی شکل گرفت که دیگر با یک مستوفی و لشکرنویس امکان اداره آن نبود. آقامحمدخان، بنیانگذار قاجارها، برای انجام امورات و دستورهایش چند مستوفی و یک مستوفی‌الممالک اختیار کرد و به نوعی این سنگ بنایی برای تشکیل کابینه در ایران بود. به طور رسمی نیز ناصرالدین شاه وزارتخانه و در اصل کابینه را در یاران شکل داد.

کودکان روستا، امروز تنه قطور درخت را دیواری چوبی می‌دانند برای شیطنت‌های کودکانه‌شان. اما اگراز تاریخ سردرمی‌آوردند یا پای حرف‌های قدیمی‌ترها می‌نشستند، داستانی افسانه‌ای می‌شنیدند از تاجگذاری مردی که بیش از 200 سال پیش تاجِ پادشاهی‌اش را درست زیر سایه‌ی شاخه‌های همین درخت بر سر گذاشت.

ملیون و سران مشروطه در بهارستانی که هنوز زخمی توپ‌های لیاخوف بود، تشکیل جلسه دادند و تصمیم بر آن شد که بزرگ‌ترین پسر شاه مخلوع به جانشینی پدرش انتخاب شود. به این ترتیب احمدمیرزایِ دوازده ساله بی آن که سودایی برای سلطنت در سر داشته باشد از میان سرمستی کودکانه بیرون کشیده شد تا بار امانتی هزاران ساله به منظور تداوم سلطنت در ایران به او سپرده شود

6 گروه در این انتخابات دارای حق رای بودند:شاهزادگان قاجار، اعیان و اشراف، علما و طلاب، ملاکین و فلاحین، تجار و اصناف. انتخاب‌شوندگان علاوه بر داشتن تابعیت ایران و معروفیت محلی، باید باسواد می‌بوده و حداقل 30 و حداکثر 70 سال سن می‌داشتند.

قدرت نیمه‌استعماری روس و انگلیس، هرچند برای اقشار روشنفکر یا روحانی خواری و ذلت به‌شمار می‌آمد، اما برای طبقه تاجر و بازاری، به منزله نابودی بود. دخالت و تصرف در مناطق شمال و جنوب توسط این دو دولت قدرتمند و استعمارگر شرایط را برای تجار ایرانی چنان وخیم کرده بود که عملا این طبقه را به «دلال تجاری» تبدیل کرده بود.

انقلاب مشروطه ایران از جمله موضوعاتی است که توسط ایران‌شناسان از جنبه‎های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله این آثار کتاب «ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم» است. این اثر پژوهشی است که توسط دکتر ونسا مارتین، استاد تاریخ دانشگاه لندن، نوشته شده و برگردان فارسی آن به این قلم به‌زودی به همت نشر نی به بازار عرضه خواهد شد.

ویلفرید اسپاروی، معلم انگلیسی - که برای تعلیم کودکان یک شاهزاده نامدار قجری - به اصفهان سفر کرده است، قصه ولی‌نعمتش، ظل‌السلطان را با صورت کوچک و شاداب همچون هلوی رسیده پرشهد دخترکی آغاز می‌کند که بعد از گرفتن صدقه به دنبال کالسکه معلم انگلیسی می‌دوید و نام صدقه‌دهنده را می‌پرسید تا مادرش هنگام نماز ظهر او را به خاطر صدقه‌اش دعا کند.

در بررسی تاریخ درهم تنیده ایران در دوران قاجاریه، مطالعه اسناد و مدارک چاپ نشده، پژوهشگر مشتاق را به درک و دریافتی شفاف‌تر از رویداد‌های گوناگون می‌رساند. از آنجا که موضوع این نوشتار در منابع تاریخی چندان مطرح نشده است، مطالعه اسناد مرتبط با آن می‌تواند تصویری روشن از مطلب ارائه دهد.

حادثه فروش دختران قوچان مانند دیگر حوادثی که حس تظلم‌خواهی مردم را بیشتر می‌کرد، موضوع آسیب‌دیدگی حقوق زنان را نیز در محافل ایرانیان پیش می‌کشید و از جمله اعتراضاتی بود که بروز تفکر مشروطه‌خواهی را تشدید کرد.