مفسر

چکیده: این نوشتار به گزارش، بررسی و سنجش دیدگاه های هرمنوتیست ها و عالمان اصول در مبحث تعین معنای متن می پردازد

هرمنوتیک طی چند قرن اخیر توانسته است به عنوان یک دانش یا فن مستقل، جایگاه ویژه ای در حوزه تفکر بشری پیدا کند و امروزه متفکّرین برجسته فراوانی در این خصوص به تأمّل و پژوهش، اشتغال دارند

کتاب «هرمنوتیک، کتاب و سنت » توسط حجة الاسلام والمسلمین محمد مجتهد شبستری در سال 1375 به رشته تحریر در آمده است. ناشر آن طرح نو می باشد و در همان سال به چاپ دوم رسید. کتاب از دو بخش و دو پیوست تشکیل شده است.

حرف قرآن را بدان که ظاهری است زیر ظـاهر باطنی بس قاهری است

هرمنوتیک شامل مجموعه بحثهایی درباره تفسیر متن و فهم آن است. در واقع، علمی است که متکفل بیان شیوه فهم و مکانیزم تفسیر متون است

عمده اختلافات تفسیری از سه ناحیه ناشی می شود: متن قرآن، موقعیت نزول آیات و شخصیت مفسر . در متن قرآن اموری چون الفاظ چندمعنا، تعارضات ظاهری و اختلاف قرائات و در خصوص موقعیت نزول قرآن اسباب نزول و شرایط اقتصادی و اجتماعی و در زمینه مفسر عواملی مثل منابع استنادی، باورهای اعتقادی و جهت گیری های عصری و شیوه های پردازشی اختلافات تفسیری را موجب شده است

ابعاد مختلف شخصیت مفسر نظیر دانسته ها و روحیات در نوع تفسیری که از قرآن کریم به دست می دهد، تاثیر دارد و اندیشوران مسلمان از دیرباز به این امر توجه داشته اند; لکن به آن تصریح نکرده اند

تفسیر متون دینی بلکه تفسیر مطلق متن از نظر روش شناختی بیان گردید، ویادآور شدیم که در طول 14 قرن مفسران اسلامی (بلکه نویسندگان تعلیقه ها وتحشیه ها) بر هر کتابی، هدفی جز کشف مقاصد مؤلف نداشتند، و به تعبیر صحیح تر کشف مقاصد الهی را تعقیب می کردند مسلما هر موضوعی به تناسب واقعیت آن، روشی برای تفسیر دارد که تا حدی با آن آشنا شدیم.

«هرمنوتیک » واژه ای یونانی است و به معنی «هنر تفسیر» یا «تفسیر متن » می باشد. گاهی گفته می شود این واژه از نظر ریشه ی لغوی با «هرمس » پیامبر خدایان، بی ارتباط نیست.و در حقیقت «مفسر» کار «هرمس » را انجام می دهد و می کوشد تا هرمس گونه معنای سخن را کشف کند، همان گونه که هرمس پیام آور و مفسر پیام خدایان بود.