میرزای-شیرازی

با الغای امتیاز تنباکو نخستین بار است که امر همایونی در تقابل و تضاد با فتوای دینی و خواست عمومی قرار گرفت. به این اسباب است که نخستین صف آرایی شکل می گیرد و ناصرالدین شاه درمی یابد که اگر می خواد سر کم مویش با تاج بماند باید امتیاز را ملغی کند.

میرزای شیرازی گفت استعمال تنباکو حرام است ( به دلایل سیاسی و نه شرعی) و در دربار خود ناصر‌الدین شاه قلیان‌ها را شکستند حتی همسر او انیس‌الدوله. اگر آن اقتدار موجود بود امروز باید در مشهد صف‌های فروش ارز و سکه شکل می‌گرفت و خود مردم چنین می‌کردند بی‌نیاز به داروغه و عسس.

فقه شیعی به رغم غنا و عمق آن، به علت دور افتادن فقهای شیعه از حکومت و مناصب اجتماعی و حکومتی و رسوخ جدایی دین از سیاست در برخی از مواقع فقه شیعه تا قبل از دوران عصر صفوی بیشتر در عرصه فقه فردی رشد و نمو کرده بود، از این رو فتاوای فقهی منحصر به این عرصه بود

آراء و اندیشه های میرزا محمدحسن حسینی شیرازی تأثیر شگرفی بر آراء علمای شیعه پس از خود گذاشت این اثرگذاری، اولا به دلیل جایگاه مهم علمی میرزا و ثانیا ازآنروست که ایشان قدم در عرصه عمل سیاست نیز گذاشت

روز هایی که از آن عبور کردیم، تداعی گر سالروز آغاز نهضت تنباکو به رهبری آیت الله العظمی میرزا حسن شیرازی بود. مقال پی آمده، به همین مناسبت و در بازکاوی ابعاد گوناگون این رویداد تاریخی، به شما تقدیم می شود. امید آنکه تاریخ پژوهان معاصر و عموم علاقه مندان را مفید و مقبول آید.

سامراء در اواخر قرن سیزدهم هجری به لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی اوضاع پریشان و آشفته ای داشت. شیعیانی که قصد زیارت این حرم مقدس را می نمودند، در هنگام ورود به این دیار و نیز هنگام ترک سامراء مراقب و خوفناک بودند تا مبادا گرفتاری برای شان به وجود آید؛ زیرا از شر عده ای اوباش هیچ گونه تأمین مالی و جانی نداشتند

گروه اندیشه: با اینکه امروز هم فتاوی زیادی در خصوص مسائل مبتلابه جامعه از سوی مراجع تقلید صادر می‌شود اما دیگر آنچنان که باید، از پیامدهای گسترده و تبلور فتوای فقیهان در زندگی مردم خبری نیست. در بهترین حالت، موضوع مراجعات امروز مردم به حوزه علمیه آگاهی از «یجوز» و «لایجوز» فقهی است.

این روز‌ها که بحث فشار‌های خارجی بر ایران به‌شدت ادامه دارد بازخوانی لغو امتیاز توتون و تنباکو که به صورت انحصاری در اختیار یک شرکت بریتانیایی بود، خالی از لطف نیست.

گروه اندیشه: با اینکه امروز هم فتاوی زیادی در خصوص مسائل مبتلابه جامعه از سوی مراجع تقلید صادر می‌شود اما دیگر آنچنان که باید، از پیامدهای گسترده و تبلور فتوای فقیهان در زندگی مردم خبری نیست. در بهترین حالت، موضوع مراجعات امروز مردم به حوزه علمیه آگاهی از «یجوز» و «لایجوز» فقهی است.