گروه فرهنگی خبرگزاری میزان ،«لطفی بو شناق»، 64 ساله اصالت تونسی بوسنیایی دارد وشهروند تونس است. این نوازنده عود با گرایشات صوفیانه شمال آفریقا، تلاش کرده تا به قول خودش میراث فرهنگی تاریخی را به زمان حال بیاورد و آن را پایه‌ای برای ساختن آینده کند.
به دلیل حنجره طلایی اش به او لقب پاواروتی عرب را داده اند و جوایز بین المللی زیادی را کسب کرده است. خلاق نیز هست و آنقدر اعتماد به نفس دارد که فارغ از سبک رایج هنری خود با گروه هیپ هاپی IAM که از اولین گروه‌های رپری فرانسه است در کنسرت زنده کار مشترکی در کنار اهرام ثلاثه مصر اجرا کند.
علیرغم موفقیت‌های هنری، او هنر را صرفا برای هنر نخواسته و نسبت به اتفاقات اطراف خود نیز بی تفاوت نبوده است. از شهدای سرزمین مادری اش بوسنی تا مردم عراق پس از اشغال ناتو خوانده است. تابعیت افتخاری فلسطینی دارد و برای فلسطین و غزه نیز آثار قابل توجهی تولید کرده است.
سلسه یاداشت های نسبت ما وهنر:
بوشناق گرایش‌های مذهبی اسلامی خود را نیز اظهار می‌کند و به گفته خودش به حضرت محمد (ص) علاقه فراوانی دارد و چندین اثر را در مورد ایشان تولید کرده است. از دیگر آثار مذهبی او به اسماء الحسنی می‌توان اشاره کرد. بوشناق قاری قرآن نیز هست و در اعیاد مذهبی که به برنامه‌های تلویزیونی دعوت شده آیاتی از قرآن را نیز خوانده است.
با اینحال با وجود چند اثر انقلابی و حماسی ماندگار در سال‌های گذشته به مرور زمان و با بالا رفتن سن از یک موضع صلح جویانه غنایی و نه اعتراضی و انقلابی از ظلم موجود در آثار خود شکایت می‌کند.
در همین رابطه می‌گوید: فرهنگ در کشورهای ما به حاشیه رفته و در موضع رفاه خلاصه شده است. به تعبیر او سیاست‌های حاکمان و دست اندرکاران در ترویج عاشقانه هابرای دختر‌های زیبا در آثار هنری باعث سقوط اخلاقی شده و ادامه می‌دهد: ما همه‌ی فعالیت‌هایی را که در سایر کشور‌ها پیشرفت و ترقی به حساب می‌آید را دور افکنده‌ایم. به قول ابن خلدون وقتی هنرمندان و روشنفکران ملتی به پایین‌ترین مرتبه برسند ملت‌ها هم به تبع آن سقوط می‌کنند.
با اینحال او با وجود چند اثر انقلابی و حماسی فاخر و ماندگار در سال‌های گذشته او را نمی‌توان در رده هنرمندان انقلابی دسته بندی کرد و بیشتر بر امر ذهنی و انقلاب درونی انسان‌ها و ملت‌های منطقه برای اصلاح تاکید دارد.
برای نمونه او تا روز پیروزی انقلاب 2010 تونس واکنشی ضد زین العابدین بن علی نداشت و از سوی بسیاری از هنرمندان کشورش مورد شماتت قرار گرفت. پس از آن بود که تحت تاثیر فضای تحولات کشورهای عربی اثر او به نام "من یک شهروندم" و اشک هایش در حال اجرا در کنسرت بازتاب زیادی در رسانه‌ها پیدا کرد. اثری که مضمون آن نیز از نمادی از سردرگمی بسیاری از روشنفکران اجتماعی جهان عرب در قبال تحولات سریع آن دوره خبر می‌داد.
این خواننده ی تونسی اثر را با جملات آغاز می‌کند: من یک شهروندم؛ متحیرم و از شما جواب می‌خواهم و در ادامه در حالی که بغض کرده است اشکش جاری می‌شود و نمی‌تواند ترانه خود را ادامه دهد و در پایان می‌گوید: همه مناصب و همه تجارت مال شما، تنها وطن را برای من باقی بگذارید!
اتفاقی که بخش اول آن در برخی از کشورهای عربی رخ داد و دوباره مناصب و اقتصاد به طبقه الیگارشی حاکم در این کشور‌ها بازگشت؛ بوشناق با محمد بن راشد آل مکتوم نخست وزیر امارات و حاکم دبی نیز دوستی دارد و در راستای همین رابطه شعری با سرایش او را در قالب ترانه برای مصائب کشورهای عربی خوانده است.
از او که این شعر را خوانده است باید پرسید در قبال محاصره و کشتار یمنی‌ها توسط جنگنده‌های اماراتی چه نظری دارد؟!
وی اخیرا در مصاحبه‌ای گفته است: ترجیح می‌دهم به عنوان یک هنرمند خوب در خاطره‌ها و تاریخ بمانم و درگیر حمایت و ضدیت با این و آن نباشم. موضع صادقانه‌ای که بدلیل وضعیت سیاسی آشفته کشورهای عربی تا حد زیادی عاقلانه به نظر می‌رسد. اما نمی‌تواند از او یک هنرمند جریان ساز و حتی آرزوی خودش ماندگار در تاریخ را برجای بگذارد.
شاید ایجاد پل ارتباطی از سوی مجامع هنری در ایران با این هنرمند با سواد، دلسوز، متعهد و اثرگذار می‌توانست ضمن ارتقای دوستی و صلح در بین کشورهای منطقه، با تولید آثار مشترک و فاخر، برخی از خلا‌های فکری و سردرگمی‌های او را پر کند. امری که به دلیل ضعف‌های بنیادی افراد و نهاد‌های مسئول ما همچون بسیاری از فرصت‌های از دست رفته دیگر در داخل و خارج بیشتر یک آرزوی محال است.
محمد ولوی دانشجوی دکتری مدیریت رسانه
