دلایل و تبعات تقسیم سود پایین در شرکت‌ها/ چرا غول‌های بورسی کمتر از انتظار دی پی اس دادند؟

اقتصادآنلاین - میلاد عبداللهی؛ رفته‌رفته فصل داغ مجامع به پایان می‌رسد و سهامداران در حال چرتکه انداختن برای محاسبه یک سال سرمایه‌گذاری خود هستند. فصل مجامع در حالی به آخرین ساعات خود نزدیک می‌شود که امسال یکی از داغ‌ترین دوره‌های خود را پشت سر گذاشت.

پس از جهش نرخ ارز و تحمیل تبعات سنگین ناشی از تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده آمریکا در مقابل ایران، بازار نوسان قابل توجهی را پشت سر گذاشت. قیمت‌های سهام در یک سال گذشته به طور متوسط 150 درصد رشد کرد و فعالان بازار سهام اگرچه از سرمایه‌گذاران طلا و ارز عقب ماندند، اما بازدهی قابل قبولی کسب کردند. همین موضوع سبب شد که نه تنها اقبال به بازار سرمایه افزایش یابد، بلکه فصل مجامع هم داغ‌تر از هر سال برگزار شود.

در این میان بودند شرکت‌هایی که با تقسیم سود بالا، کام سرمایه‌گذاران را شیرین کردند اما در طرف دیگر شرکت‌هایی قرار داشتند که محافظه‌کارتر از انتظارات ظاهر شدند. مالکان شرکت‌های گروه فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی و کانه‌های فلزی سود نقدی خود را دست‌پایین‌تر از سایر شرکت‌ها در نظر گرفتند و ضعیف‌تر از انتظارات و پیش‌بینی‌ها نشان دادند.

به عنوان مثال در شرکت ملی مس با وجود افزایش سودآوری و تحقق سود 67 تومانی برای هر سهم، تنها 15 تومان به ازای هر سهم بین سهامداران توزیع شد. در سایر شرکت‌های فلزی و معدنی‌ نیز شرایط تقریبا مشابهی تجربه شد.

در همین زمینه علیرضا کدیور با اشاره به کاهش سود تقسیمی برخی از شرکت‌ها و همچنین تاثیر سیگنال آن بر سرمایه‌گذاران به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: شرکت‌هایی که سهام سایر شرکت‌ها را خریداری می‌کنند سود حاصل از محل سرمایه‌گذاری را در دو بخش مورد نظر قرار می‌دهد. بخش اول سود نقدی است که در مجامع سالیانه تقسیم می‌شود و بخش دوم سود یا زیانی است که از محل نوسان قیمت‌های سهام حاصل می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: شرکت‌هایی ازقبیل شرکت ملی مس به عنوان شرکت‌های بزرگ بازار شناخته می‌شوند. به عبارتی دیگر ارزش بازار آن‌ها بالاست و با توجه به میزان سهام شناور بالا، سهام‌شان در پورتفوی اکثر شرکت‌ها حضور دارد. با این حساب زمانی که شرکت‌هایی از این دست به مجمع می‌روند و سودی را تقسیم می‌کنند ماحصل آن برای تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها مهم شمرده می‌شود. بنابراین میزان سودی که چنین شرکت‌هایی پرداخت می‌کنند، بر کلیت بازار تأثیرگذار است. چنانچه این میزان سود بیشتر از انتظارات باشد کلیت بازار تأثیری مثبت می‌گیرد و اگر سودی کمتر از انتظارات تقسیم شود، کلیت بازار تحت تأثیر منفی آن قرار می‌گیرد.

وی در خصوص آنکه شرکت‌هایی مانند ملی مس، منابعی را تقسیم نکرده و نزد خود نگاه می‌دارد (سودانباشته) صرف چه چیزی خواهندکرد اظهارداشت: در این خصوص طرح‌های توسعه‌ای را تعریف می‌کنند یا به عبارتی دیگر بهینه‌سازی‌های شکل می‌دهند، که درآمد‌ها و حاشیه سود را افزایش دهد. از طرفی این مهم موجب می‌شود تا قیمت سهام شرکت در بلندمدت افزایش یابد.در واقع این عمل امکان آن را فراهم می‌کند تا سود آوری بیشتری را در آینده به دنبال داشته باشد.

کدیور در پاسخ به این سوال که چرا برخی شرکت‌ها در حالی که سود قابل توجهی محقق کرده بودند اما تقسیم سود پایینی داشتند گفت: با توجه به شرایط حاکم بر کشور و مشکلات بی‌شمار اقتصادی وتحریم‌ها، شرکت‌ها محافظه کاری‌هایی از این دست انجام می‌دهند تا منابع مالی را برای مدیریت اتفاقات آینده حفظ کنند. به نظر می‌رسد در حال حاضر شرکت‌ها برآورد مناسبی از این دست اتفاق‌ها ندارند.

کدیور در پایان درخصوص تأثیر روانی کاهش سود تقسیمی بر رفتار سرمایه‌گذاران گفت: با فرض ثبات شرایط نمی‌توان در کوتاه‌مدت نتیجه مثبتی را برای آن متصور شد، اما در بلند مدت اگر شرکت‌ها بتوانند عدم تقسیم سود نقدی را با افزایش سودآوری تطبیق دهد، می‌توان انتظار داشت که اثر منفی آن کاهش یابد.