سونوگرافی، یکی از روشهای تشخیص بدون درد است که با استفاده از امواج میتوان اندامهای داخلی بدن را مشاهد کرد. همچنین، بزرگ شدن آپاندیس و یا آبسه را تشخیص داد و در صورت وجود آپاندیسیت، آپاندیس را در 50 درصد از بیماران مشاهده نمود؛ بنابراین اگر پزشک با سونوگرافی نتواند آپاندیس را ببیند، نباید احتمال آپاندیسیت را نادیده بگیرد.
باریم انما (Barium enema): این تست، نوعی آزمون اشعه ایکس است که در آن مایعی به نام باریم از مقعد وارد روده بزرگ میشود. از این روش برای تشخیص سایر بیماریهای التهاب روده بزرگ و مشکلات رودهای و بیماری کرون استفاده میشود.
در بیمارانی که باردار نیستند، از شیوه سی تی اسکن و یا توموگرافی کامپیوتری نیز میتوان برای تشخیص آپاندیسیت استفاده کرد و بهطور کلی سایر بیماریهای شکمی را تشخیص داد.
لاپلاسکوپی، نوعی روش جراحی است که در آن
سوراخی کوچک در دیواره شکم، یک لوله فیبر اپتیک و یک دوربین وارد بدن شده و از آپاندیس و دیگر ارگانهای شکم عکس و فیلم تهیه و بهطور کاملاً زنده و مستقیم تمام اجزای داخل بدن نمایش داده میشود. اگر آپاندیس ملتهب باشد، میتوان آن را بالا پاروسکوپ خارج کرد. در مقایسه با سونوگرافی و سی تی اسکن، یکی از مضرات لاپاروسکوپی، بیهوشی بیمار است. با تمام اینها، هیچ روش تشخیص قطعی وجود ندارد و تشخیص آپاندیسیت بسیار مشکل است، زیرا موقعیت آپاندیس در شکم ممکن است متفاوت باشد.
بیشتر مواقع در سمت راست پایین شکم قرار دارد، اما مانند قسمتهای دیگر روده، مزانتر (Mesentery) یا یک غشاء نازک دارد که به سازههای دیگر درون شکم متصل است. اگر این غشاء بزرگ باشد، موجب میشود آپاندیس به اطراف حرکت کند. علاوه بر این، گاهی در بعضی افراد آپاندیس از حد طبیعی بزرگتر است. گاه این دو دلیل موجب میشوند تا آپاندیس به سمت ارگانهای لگنی (در زنان) حرکن کند و یا حتی پشت روده بزرگ قرار بگیرد و به همین دلیل بعضی اوقات التهاب آپاندیس با التهاب اندامهای دیگر اشتباه گرفته میشود.
عوارض برداشت پانکراس
شایعترین عارضه بعد از برداشتن آپاندیس، عفونت جای برش جراحی است که در صورت خفیف بودن، این عفونت فقط با قرمزی همراه است و معمولاً با مصرف آنتیبیوتیک درمان میشود. عفونت و زخم، در جراحیهای لاپاراسکوپی کمتر دیده میشود. یکی دیگر از عوارض برداشت آپاندیس، ایجاد آبسه (کیسه چرک) در ناحیه آپاندیس است که میتوان آنرا از طریق روشهای جراحی و یا غیر جراحی (استفاده از آنتیبیوتیک) درمان کرد. آپاندیس نقش مهمی در بدن ایفا میکند و هنوز مشخص نیست که آیا برداشتن آن در بلندمدت عوارضی خواهد داشت یا خیر؛ ولی آنچه مسلم است، اینکه ابتلا به برخی از بیماریها، مثل بیماری کرون، با برداشتن آپاندیس افزایش مییابد.
درمان
هنگامی که آپاندیسیت تشخیص داده شد، پزشک باید فوراً درمان را آغاز کند. قبل از عمل جراحی، آنتیبیوتیک تجویز میشود. حتی گاه قبل از تشخیص قطعی و در شرایط مشکوک بودن به آپاندیسیت، بیمار باید آنتیبیوتیک مصرف کند. تنها در تعدادی از بیماران التهاب و عفونت آپاندیس به شکل خفیف است و به یک منطقه کوچک محدود میشود. بدن نه تنها قادر است التهاب را مهار کند، بلکه عفونت را نیز بر طرف میکند.
در این بیماران، بعد از چند روز، با مصرف آنتیبیوتیک، بیماری کاملاً بهبود مییابد. ولی در برخی بیماران اوضاع وخیمتر شد و بیمار بدون توجه به درد، باعث پیشرفت آپاندیسیت میشود؛ تا جایی که حتی ممکن است به پارگی آپاندیس نیز منجر گردد. اگر آبسه اطراف آپاندیس کوچک باشد، میتوان آنرا با آنتیبیوتیک درمان کرد؛ اما معمولاً نیاز است تخلیه شود. از طریق سونوگرافی و یا سیتی اسکن، محل دقیق آبسه تعیین و با استفاده از یک لوله پلاستیکی کوچک، چرک آبسه تخلیه و از بدن خارج میشود.
چند روز تا چند هفته بعد از تخلیه چرک، در اغلب موارد آپاندیس طی عمل جراحی برداشته میشود تا از ایجاد آبسه و حمله بعدی باکتریها جلوگیری به عمل میآید. در طول عمل، با ایجاد یک برش 2 الی 3 اینچی آپاندیس برداشته و انتهای روده بزرگ بسته و بخیه میشود. تکنیکهای جدیدتری نیز برای رفع آپاندیسیت وجود دارد؛ مثل استفاده از لاپاروسکوپ. لاپاروسکوپ یک تلسکوپ نازک متصل به دوربین است که از طریق برشی بسیار ریز وارد بدن شده و با استفاده از ابزار ویژهای، آپاندیس ازبدن خارج میشود.
از مزایای این روش میتوان به درد کمتر و بازگشت سریعتر به فعالیتهای طبیعی و روزمره اشاره کرد. مزیت دیگر آن، تشخیص تقریباً صحیح است که پزشک بهطور مستقیم میتواند آپاندیس را مشاهد کند. اگر طی عمل جراحی و یا قبل از آن، آپاندیس پاره نشده باشد، بیمار یکی دو روز بعد از عمل میتواند از بیمارستان مرخص شود و به خانه برگردد. بیمارانی که آپاندیس آنها پاره شده باشد، مدت بیشتری (4 الی 7 روز) در بیمارستان خواهنده ماند و در این مدت برای رفع عفونت و آبسه، باید آنتیبیوتیکهای وریدی تزریق کنند.
برای خواندن بخش اول- ماجرای آپاندیس- اینجا کلیک کنید.