اختلالات شانه از دید طب فیزیکی (۱)

دکتر هادی شجاعی

مفصل شانه جزء مهمترین و بزرگترین مفاصل بدن انسان است هم به جهت اندازه آن و هم به لحاظ دامنه‌های حرکتی آن که متشکل از استخوان‌های کتف، ترقوه و بازو می‌شود و مجموعه این استخوان‌ها به همراه عضلات و تاندون‌ها، کمربند شانه‌ای را تشکیل می‌دهند.

اختلالات شانه از آن جهت که منجر به اختلال در کارها و فعالیت‌های فردی انسان می‌شود بسیار اهمیت دارد علائم این اختلالات عمدتا درد، محدودیت حرکتی در یک یا چند جهت، تورم بافت نرم اطراف شانه، احساس ضعف و خستگی در کمربند شانه‌ای و بازوها می‌باشد.

مهم‌ترین و شایع‌ترین اختلالات این ناحیه از بدن شامل 1) سندرم قوس دردناک 2) شانه منجمد یا یخ زده 3) استئوآرتریت یا آرتروز 4) در رفتگی‌ها و نیمه دررفتگی‌های مفصلی 5) دردهای ارجاعی از گردن 6) سندرم مایوفاسیال یا نقاط دردناک گره‌های عضلانی 7) بورسیت‌ها 8) تاندنیت‌ها 9) عفونت‌ها 10) بیماری‌های روماتیسمال 11) بیماری‌های رسوب کریستالی در مفصل بود. و سایر موارد همچون تومورها از شیوع بسیار کمتری برخوردارند.

آنچه بیش از همه درخصوص این مفصل حائز اهمیت فراوان و رسیدگی طبی می‌باشد محدودیت حرکتی در این مفصل است گفته می‌شود که شاید هر میزان دردی را در این مفصل بپذیریم اما نباید حتی سرسوزنی محدودیت حرکتی را در این مفصل قبول کنیم و بلافاصله باید در جهت برقراری و حفظ مجدد دامنه‌ی حرکتی طبیعی مفصل اقدامات درمانی را اجرا نماییم.

1- سندرم قوس دردناک یا سندرم Rotator Cuff، با یک دردی در قدام شانه تظاهر می‌کند و اختلالات متعدد مختلفی را می‌تواند در بر داشته باشد که همگی در یک آسیب‌شناسی مشترک هستند و آن هم التهاب تاندون‌های عضلات روتاتور (چرخاننده) شانه است که حتی این التهاب می‌تواند منجر به پارگی تاندون‌ها نیز شود.

در تشریح بیشتر قوس دردناک باید گفت که اگر دست‌های بیمار کنار بدن به حالت آویزان قرار داشته باشند یک فرد نرمال می‌تواند از این حالت تا 180 درجه دست‌ها را بالا ببرد (یعنی به حالتی که کنار بازوها به کنار گوش‌ها قرار گیرند برسد) حال در این سندرم بیمار از زاویه حدود 30 درجه تا 120 درجه دچار درد می‌باشد به عبارتی با کمی دورکردن بازوها از کنار تنها دردی ندارد اما از زاویه حدود 30 درجه درد شروع می‌شود همچنان که دست‌ها را بالا می‌برد.

درد همچنان ادامه دارد تا به 120 درجه برسد و پس از آن دردی دیگر وجود ندارد و به راحتی بیمار می‌تواند بازوی خود را به سر خود برساند یعنی از 120 تا 180 درجه بدون درد می‌باشد برای این بیماری دو دسته علت شامل علل داخلی و علل خارجی قائل هستند علل داخلی عبارت از تنگی‌های ساختمانی در مسیر عبور تاندون‌های چرخانند شانه است که عمدتا مادرزادی هستند و علل خارجی عمدتا ناشی از فشارهای کاری با ورزش می‌باشد که منجر به بی‌ثباتی مفصل شانه می‌شود.

این وضعیت خصوصا در ورزشکاران پرتاب‌کننده رخ می‌دهد و بیشترین آسیب‌شناسی مربوط به فشار بیش از حد به مفصل در فاز شتاب پرتاب می‌باشد. باید به این نکته توجه خاص نمود که  ورزشکاران متوجه احتمال آسیب‌رسانی در فاز شتاب دهندگی پرتاب باشند و حتی‌المقدور از آن پیشگیری به عمل آورند...

برای خواندن بخش دوم - اختلالات شانه از دید طب فیزیکی- اینجا کلیک کنید.