آیا حدیث کساء معتبر است؟

مسئله اول اصل وقوع واقعه کساء است و مسئله دیگر حدیث کساء منقول از حضرت زهرا (س) است که در برخی کتب مانند انتهای مفاتیح الجنان نقل شده است.

در خصوص اصل واقعه کساء باید بگوییم که واقعه‏ کساء که در جریان نزول آیه‏ تطهیر (1) و به دست مبارک پیامبر گرامی اسلام (ص) تحقق یافته، امری است مسلم و قطعی. و این واقعه که در متون و احادیث فراوانی از اهل تسنن و تشیع نقل شده است، از جمله مواردی است که بیانگر مقام شامخ اصحاب کساء (امام علی، حضرت فاطمه، امام حسن، امام حسین)می‏باشند. این واقعه به گونه‏ متواتر از محدثان شیعه و سنّی نقل گردیده و شواهد و قراین بسیاری در تاریخ مؤید آن می‏باشد. (2)

از این رو، پنج نفری که در آن روز مشمول آیه‏ شریفه و لطف ویژه‏ الهی قرار گرفتند به نام "اصحاب کساء" و "پنج تن آل عبا" شناخته و معروف شده اند.

اما مسئله دوم حدیث کسائی است که به نقل از حضرت زهرا (س) در برخی از کتب نقل شده است.

گرچه در اصل واقعه کساء تردیدی نیست. اما در خصوص سند این حدیث مباحثی مطرح است چنانکه آیت الله مکارم شیرازی در انتهای کتاب مفاتیح نوین و قبل از نقل این حدیث می نویسد که این حدیث نخستین بار در کتاب منتخب طریحی از علمای قرن یازدهم آمده است. محدّث بزرگوار، مرحوم حاج شیخ عباس قمی، در منتهی الآمال، در شرح زندگانی امام حسین‏ (ع) پس از بیان این نکته که "حدیث اجتماع خمسه طیبه‏علیهم السلام تحت کساء" از احادیث متواتره است، می‏نویسد:"اما حدیثِ معروف به حدیث کساء که در زمان ما شایع است، به این کیفیت در کتب معتبر و معروف و اصول حدیث و مجامع متقنه محدثین دیده نشده، می‏توان گفت از خصایص کتاب منتخب است. "

پس از کتاب منتخب، این حدیث در کتاب عوالم آمده است. صاحب کتاب عوالم "شیخ عبداللّه بحرانی" از شاگردان مرحوم علّامه مجلسی و از علمای قرن دوازدهم است. در این کتاب برای این حدیث سندی ذکر کرده است که از جهات سندی جای تأمل دارد و اشکالاتی برآن وارد است. ولی از آن جا که محتوای حدیث اشکال خاصی ندارد و بعضی از علما به قرائت آن اهمیت می‏دادند و با توجه به "احادیث من بلغ" می‏توان آن را به "قصد رجا" و به امید برآورده شدن حاجات خواند. "(3)

البته ناگفته نماند که علمایی مانند آیت الله میلانی به اشکالات سندی که به این حدیث وارد شده پاسخ داده اند که برای مطالعه می توانید به کتاب با پیشوایان هدایت‏گر (4) مراجعه کنید.

پی نوشت ها:

1. " إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً"(أحزاب(33) آیه 33).

" فقط می‏خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملًا شما را پاک سازد. "

2. ر. ک: آیت الله میلانی، سلسلة اعرف الحق تعرف اهله‏، قم، نشر حقایق، بی تا، ج38(آیه التطهیر)، ص 10.

3. ر. ک:آیت الله مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، قم، نتشارات امام علی ابن ابیطالب(ع)، ص 1165.

4. آیت الله میلانی، با پیشوایان هدایت‏گر، قم، نشر حقایق، 1388ش، ج‏2، ص 202.