راهکارهای عملی دیگری برای برخورد با یک کودک بیادب:
سریع و قاطع عمل کنید
وقتی او فحش میدهد یا با گستاخی در روی شما میایستد، واضح، جدی، بدون خشم و با قاطعیت به او بگویید: «در خانواده ما همه باادب هستند، ما دوست نداریم کسی در این خانه این جوری حرف بزند.» در این کار هم افراط نکنید و مهمتر از همه یادتان باشد که «رفتار» و «گفتار» بیادبانه را محکوم کنید، نه شخصیت کودک را. او را با کلماتی مانند بیادب، بیتربیت، پررو و گستاخ بمباران نکنید.
این کار فقط شخصیت او را خرد خواهد کرد و چه بسا رفتار بد او را تشدید کند. گاهی هم میتوانید قضیه را با شوخی حل کنید؛ مثلا وقتی او به شما میگوید: «به تو چه!» خود را به نشنیدن بزنید و با شوخی بگویید: «منظورت که این نبود...هان؟» گاهی او متوجه میشود و میگوید البته که شوخی کرده و منظوری نداشته است!
از احساس خودتان با او حرف بزنید
برخی از کودکان وقتی عصبانی، بیحوصله، دلخور یا ناامید هستند، با داد زدن و فحش دادن خود را تخلیه میکنند. به او یاد دهید که چطور درباره احساسات منفیاش حرف بزند و چطور آنها را تخلیه کند. همچنین او را مطمئن کنید که اگر مشکلی داشته باشد، و بخواهد خودش را تخلیه کند، شما همیشه گوش شنوایی برای او هستید.
اگر با منطق و مهربانی و ملایمت به او بگویید که وقتی سرتان داد کشید چقدر ناراحت شدید و رنجیدید، رفتار ناهنجارش تعدیل خواهد شد. کودکان روح حساسی دارند و معمولاً از ناراحت کردن دیگران غمگین میشوند. حتی یک کودک سهساله هم این را درک میکند.
امتیازات را لغو کنید
یک واکنش منطقی شما در مقابل بیادبی کودکتان این است که امتیازی را از او بگیرید. مثلا اگر وسط بازی با دوستش با کوچکترین اشتباه او فریاد میکشد: «تو خیلی بیشعور و کلهپوکی» او را از ادامه بازی محروم کنید و به خانه ببرید. کارهای دیگری هم میتوانید بکنید؛ مثلا به او اجازه ندهید کارتون محبوبش را ببیند یا کیک شکلاتی خوشمزهای را که خریدهاید بخورد. البته در ابتدا به او حق انتخاب دهید: «میتوانی عذرخواهی کنی و کاری که گفتم انجام بدهی یا امروز عصر به جای رفتن به جشن تولد دوستت در خانه خواهی ماند...»
از یک نکته غافل نشوید...
یادتان باشد که پذیرش عذرخواهی باید همراه با اصلاح رفتار باشد؛ یعنی اگر قرار باشد او فقط عذرخواهی کند و امتیاز قبلی را صاحب شود، هیچ فایدهای نخواهد داشت. مثلا او یاد میگیرد که اگر دفعه بعد کاری از او خواستید و او گستاخانه جواب داد، کافی است یک عذرخواهی کند تا همه چیز درست شود. درست این است که او هم معذرت بخواهد و هم کاری را که باید انجام میداده انجام دهد.
واضح و روشن صحبت کنید
اگر میخواهید به او درباره رفتار زشتش هشدار بدهید، مبهم و سربسته حرف نزنید. مثلا جملاتی مانند: «اگر یک بار دیگر این کلمه را تکرار کنی پشیمان میشوی» یا «مودب باش، وگرنه میدانم با تو چه کار کنم» ... اصلا تاثیرگذار نیستند و برعکس چون توخالی هستند و اکثر اوقات اجرا نمیشوند، کودک بیادب شما جسورتر خواهد شد.
جر و بحث بیفایده است
اگر در مقابل حرف بیادبانه کودکتان و داد و فریادها و فحش دادنهایش شما هم داد بزنید، متهم کنید، فحش بدهید و او را به باد سرزنش بگیرید، فقط اوضاع را بدتر خواهید کرد. جلوی خودتان را بگیرید و مدتی ساکت بمانید و بگذارید او از داد و فریاد کردن و فحش دادن و بیتفاوتی شما خسته شود و آرام گیرد.
اندکی بعد خودش میآید و عذرخواهی میکند و شاید اگر قدری بزرگتر و در سنین نوجوانی باشد، علت آشفتگی و رفتار نامناسبش را برایتان بگوید. گاهی اوقات در وسط چنین معرکهای میتوانید با دو جمله ساده خودتان را از ادامه بگو مگو خلاص کنید: « انگار تو از جر و بحث و داد زدن خوشت میآید، ولی من این بازی را دوست ندارم و ادامه هم نمیدهم.»
در آخر اینکه...
بیادبی اعضای خانواده، چه کودک و چه فرزندان بزرگتر یا حتی والدین، یکی از مشکلاتی است که بسیاری از خانوادهها با آن درگیرند. کلید اصلی رفع مشکل کودکان بیادب این است که فرزندتان را بشناسید، سعی کنید خودتان را به او نزدیک کنید و یاد بگیرید که چگونه با احساساتش برخورد کنید.
او باید به شما اعتماد کند و پیش از اینکه تلخیها و تاثیرات منفی اتفاقات ناخوشایند جامعه، مدرسه، کودکستان یا حتی تنش بین او و برادر و خواهرها در وجودش عقده شود و برای تلافی فحش بدهد و گستاخی کند، بتواند ساعاتی با پدر و مادرش درددل کند و از احساسات منفی خود راحت صحبت کرده، برای مشکلاتی که روی ذهنش سنگینی میکنند، راهحلی بخواهد.
بدانید پایهگذار اصلی این رابطه زیبا و موثر کسی نیست جز شما که پدر و مادر او هستید و باید با همراهی و همدلی با او این ارتباط را حفظ کنید.
برای خواندن بخش اول- چرا کودکم بیادب است- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- چرا کودکم بیادب است- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- چرا کودکم بیادب است- اینجا کلیک کنید.