مراقب کودکان در عصر تکنولوژی باشیم

متأسفانه گاهی والدین از سکوت کودک هنگام بازی با لوازم الکترونیکی خوشحال می‌شوند، اما نمی‌دانند که در پس ظاهر آرام کودک دلبندشان چه ضررهایی به او وارد می‌شود.

نویسنده: اعظم حاجی یوسفی؛ تهیه و تنظیم: معصومه موسایی

امروزه تکنولوژی اولین حرف را در دنیا می‌زند به همین دلیل همه ما باید با تکنولوژی نوین آشنا باشیم.

اما در این میان باید بسیار مراقب کودکان بود چرا که شیوع فراگیر این موضوع و استفاده مداوم از آن کودکان را با خطرات جدی روبرو می‌سازد، از ضعف بینایی گرفته تا مشکلات عصبی.

استفاده بیش از حد کودکان از تبلت، موبایل و... باعث کاهش قدرت حرکتی و حتی گاهی ذهنی در آنها می‌شود.

محققان دریافته‌اند که: انتخاب نادرست بازی و اسباب بازی باعث به خطر افتادن رشد و نمو کودک می‌شود، البته نمی‌توان گفت تکنولوژی مطلقاً بد است، اما آنچه باعث نگرانی دانشمندان شده استفاده نادرست از آن در سنین کودکی است.

ضررهای استفاده نابجا از تکنولوژی در کودکان

آنها بر این باورند که نداشتن تعادل در استفاده از تکنولوژی تأثیر منفی و مخربی در رشد و نمو کودک بر جای می‌گذارد و باعث به تأخیر افتادن فرآیند ذهنی کودک می‌شود.

بازی‌های کودکان در گذشته مانند: گرگم به هوا، قایم باشک، دویدن در حیاط، خاک‌بازی و... علاوه بر تحرک باعث می‌شدند تا کودک از حواس پنج‌گانه خود استفاده کرده و این حواس در محیط و تعامل با همبازی‌ها، روبرو شدن با گرما، سرما، حتی آسیب دیدن‌ها و... در کودک تقویت می‌شدند.

اما کودک امروز با استفاده از فضاهای چند اینچی الکترونیکی نه تنها؛ حواس پنجگانه‌اش درست تقویت نمی‌شود، بلکه ممکن است به تأخیر هم بیفتد.

از طرف دیگر هوش هیجانی کودک که بخش مهمی از هوش در انسان‌ها است کاهش می‌یابد.

همان‌طور که می‌دانید انسان‌ها با بهره‌گیری از هوش هیجانی قادر به مدیریت زندگی خود هستند.

در این زمینه تحقیقاتی در دانشگاه یو سی آل در سال 2014 انجام شد که نشان داد گوشی‌های هوشمند می‌توانند باعث کاهش توانایی کودک در برقراری ارتباط با دیگران و فعالیت‌های اجتماعی‌شان شوند و یا به عبارتی باعث کاهش هوش هیجانی در آنها می‌شوند.

بر اساس این تحقیق کودکان زیر دو سال اصلاً نباید به گوشی تلفن همراه یا تبلت و ... نگاه کنند.

نگرانی دیگر دانشمندان؛ کاهش مهارت مکالمه در کودک است.

آکادمی بیماری‌های کودکان آمریکا اعلام کرد کودکان کمتر از دو سالی که در معرض صفحه‌های الکترونیکی اعم از تلویزیون، رایانه، گوشی‌های هوشمند، تبلت و... قرار می‌گیرند دچار کاهش مهارت‌های کلامی و یادگیری زبان هستند.

مشکل دیگر قرار گرفتن کودک در شرایط نامناسب جسمی هنگام استفاده از این ابزار است که باعث منقبض شدن عضلات و حتی وارد کردن آسیب به ستون مهره‌های نرم کودک است و نکته مهم بعدی نامنظم شدن خواب کودک و کاهش عمق خواب در وی می‌باشد که می‌تواند باعث خستگی مزمن در کودک شود.

با توجه به توضیحات داده شده بهتر نیست به جای آموزش و بازی الکترونیکی در سنین پایین، برای کودکان‌مان کمی وقت گذاشته و خود به بازی و آموزش آنها بپردازیم؟

آن‌ها با بازی و شنیدن مطالب، چیزهای بیشتری می‌آموزند و سلامت‌شان کمتر به خطر می‌افتد.

دقت کنید کودک باید در سنین پایین اجتماعی شود اگر تنها همدمش تبلت و گوشی موبایل و... باشد؛ اجتماعی شدنش چگونه خواهد بود؟

چرا راه دور؟ به نوجوانان امروز نگاه کنید، هیچ از خود پرسیده‌اید چرا نوجوانان امروز به سختی می‌توانند در دنیای واقعی روابط اجتماعی خوبی از خود نشان دهند؟

پس امروز نیاز است که با جایگزین کردن بازی و اسباب بازی‌های مناسب و اختصاص دادن وقت به کودک دلبندمان کمک کنیم در دنیای واقعی به فعالیت ذهنی و جسمی بپردازد.مطمئن باشید با صرف کمی وقت و مانع شدن از یک جا نشستن کودک‌تان در دنیای مجازی به او بسیار کمک خواهید کرد تا سالم بماند.

از همین لحظه تصمیم بگیرید و برنامه‌ریزی کنید

کودک‌تان را به بازی و اسباب‌بازی مناسب علاقه‌مند کنید. بهتر است خستگی و بی‌حوصلگی را کنار گذاشته و کودک دلبندتان را دریابید.

کودک خستگی شما را درک نمی‌کند او از شما توقع بازی دارد و این حق طبیعی او است. بنابراین به دلیل بی‌حوصلگی لوازم الکترونیکی جلوی دست کودک‌تان نگذارید، با او بازی کنید و با بازی و اسباب‌بازی‌های مناسب سنش او را راضی و خوشحال کنید و مطمئن باشید از دیدن خنده و شادی او خود نیز شاد و سرحال خواهید شد.

راه‌های شاد کردن کودک

* یک موسیقی شاد کودکانه بگذارید و با کودک‌تان به این طرف و آن طرف بچرخید و بخندید و این‌گونه او را وادار به تحرک کنید.

* از حیوانات عروسکی استفاده کنید و به جای آنها با صدایی دلنشین با کودک‌تان صحبت کنید.

* کودکتان را روبروی خود و روی پاهای‌تان نشانده و کمرش را بگیرید حالا زانوهای‌تان را بالا و پایین برده و اجازه دهید کودک ورجه ورجه کند.

* گاهی او را به پارک برده تا با کودکان دیگر آشنا و همبازی شود.

* شعرهای کودکانه بخوانید، با او قایم باشک بازی کنید.

این گونه بازی‌ها در دنیای واقعی او را به مهارت کافی می‌رساند

دقت کنید مهم‌ترین مسئله از نظر روان‌شناسان این است که بازی و اسباب‌بازی متناسب با سن، رشد جسمی و روانی کودک باشد تا تأثیر سازنده بر روح و روان کودک بگذارد.

با صرف کمی وقت و با ارتباط مثبت در سال‌های اولیه زندگی بر رشد عاطفی کودک تاثیرگذار باشید.

تمام دنیای کودک؛ بازی و اسباب بازی‌هایش می‌باشد.‌ اسباب بازی به رشد شخصیت کودک کمک می‌کند. او نه تنها با اسباب بازی‌هایش بازی می‌کند بلکه به آنها روح می‌دهد با آنها دوست می‌شود و درد دل می‌کند.

کودک از طریق بازی و اسباب بازی‌هایش تجربه کسب می‌کند‌. بازی و اسباب بازی‌های مناسب، کودک را رشد می‌دهد و باعث پرورش قوه تصور و خیال در کودک می‌شود و به درک و فهم کودک از قوانین طبیعی کمک کرده و باعث گسترش توانایی و ارتقای فرهنگ کودک می‌شود.

اسباب بازی‌های مناسب حتماً نباید گران‌قیمت و چیز عجیبی باشند.

وسایل ساده‌ای مثل گل رس، تکه‌هایی از جنس چوب، تکه‌های پارچه، نخ‌های رنگی، مقوا و ... به خوبی می‌توانند باعث تخلیه هیجانی و پرورش قدرت درک و خلاقیت در کودک شود.

وسایلی برای کشیدن یا هل دادن مثل چرخ دستی‌های کوچک، ماشین، یا حتی یک جعبه خالی می‌تواند به رشد جسمی کودک کمک کند.

وسایلی مانند عروسک‌هایی در نقش پدر و مادر، وسایل خانگی کوچک، وسایل مشاغل گوناگون، قوطی‌های پلاستیکی و... می‌توانند به رشد مهارت اجتماعی کودک کمک کنند.

بعضی از متخصصین بر این باورند که هرچه اسباب‌بازی ساده‌تر باشد قوه ابتکار و خلاقیت کودک را بیشتر رشد می‌دهد و هرچه متنوع‌تر توانایی‌های بیشتری را در او پرورش می‌دهد.

فرصت را از دست ندهید و به سرعت بازی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و موقعیت‌های مناسبی برای بازی آزادانه و فعال کودک‌تان در داخل و خارج از منزل فراهم آورید.