به قلم : رکسانا خوشابی ؛ کارشناس ارشد مشاوره
rox.khoushabi@gmail.com
تحریریه زندگی آنلاین : چقدر کودکان و نوجوانان شما خودشان را دوست دارند و عزیز میشمارند؟ چقدر خود را با ارزش و توانمند میدانند؟ خود شما تا چه حد خودتان را دوست دارید و عزیز و توانمند میدانید؟ حتما عبارت عزتنفس را شنیدهاید. متاسفانه آمار نشان میدهد والدینی که عزتنفس پایینی دارند، فرزندانی با عزتنفس پرورش میدهند. در نتیجه لازم است در کنار کمک کردن به افزایش عزتنفس فرزندانتان، به خودتان هم کمک کنید تا عزتنفس بیشتری داشته باشید.
بیشتربخوانید:
عزت نفستان چقدر است؟
هر یک از عبارتهای زیر را بخوانید، به هر عبارتی که مورد قبول شما است، پاسخ موافق و به هر عبارتی که مورد قبول شما نیست، پاسخ مخالف بدهید. صداقت شما در پاسخ دادن به سؤالها منجر به شناخت بهتر و درستتر شما از خودتان میشود، البته مثل همیشه تأکید میکنم که بر اساس نتیجه یک یا چند تست، نمیتوان به شناخت کاملی از خود رسید. پس لطفا برای خود حکم قطعی صادر نکنید.
وقتی تکلیف عزتنفس خودتان را معلوم کردید، همین سوالات را جداگانه برای تکتک نوجوانانتان بخوانید و نمرات آنها را هم حساب کنید.
1- احساس میکنم انسان با ارزشی هستم، حداقل مساوی با دیگران.
2- احساس میکنم چند ویژگی خوب دارم.
3- میتوانم به خوبی اکثر مردم کارها را انجام دهم.
4- نسبت به خود نگرش مثبت دارم.
5- به طور کلی از خودم راضی هستم.
6- احساس میکنم چیز زیادی ندارم که به آنها افتخار کنم.
7- با در نظر گرفتن همه چیز، فکر میکنم شکست خوردهام.
8- ای کاش میتوانستم احترام بیشتری برای خودم قائل شوم.
9- گاهی احساس میکنم بیفایده هستم.
10- گاهی فکر میکنم اصلا نمیتوانم کاری انجام دهم.
نمرهگذاری
پاسخ موافق به هر یک از عبارتهای 1 تا 5 ، نمره 1+ دریافت میکند.
پاسخ مخالف به هر یک از عبارتهای 1 تا 5 نمره 1- دریافت میکند.
پاسخ موافق به هر یک از عبارتهای 6 تا 10، نمره 1- دریافت میکند.
پاسخ مخالف به هر یک از عبارتهای 6 تا 10، نمره 1+ دریافت میکند.
بیشتربخوانید:
نتیجه تست
جمع جبری کل نمرات را به دست میآوریم. نمره بالاتر از صفر نشاندهنده عزتنفس بالا و نمره کمتر از صفر نشاندهنده عزتنفس پایین است. نمره 01+ نشاندهنده عزتنفس خیلی بالا و نمره 01- نشاندهنده عزتنفس خیلی پایین است، بنابراین هر چه نمره بالاتر باشد، به همان اندازه سطح عزتنفس بالاتر خواهد بود و برعکس.
تفسیر نتیجه
بهتر است ابتدا بدانیم که نظر شخص درباره خود، تصویر فرد از خوبی یا بدی رفتار، زشتی یا زیبایی قیافه، کمی یا زیادی هوش، موفقیتها و شکستهای اجتماعی خود با مجموعهای از نظرات دیگران درباره رفتارها، شکل ظاهری، میزان هوش و موفقیتها یا شکستهای او عزتنفس فرد را تشکیل میدهد. کسانی که از عزتنفس ضعیفی برخوردارند به استعدادهای خود خیلی اطمینان نداشته و توانمندیهای خود را باور ندارند. چنین افرادی از انجام کارهای نو و دست زدن به تغییر و تحول هراس دارند، اما افرادی که دارای عزتنفس بالا هستند، در کار خطر میکنند و دست به انجام کارهایی میزنند که نیاز زیادی به رقابت دارد. عزتنفس تحت تأثیر عوامل موقعیتی نیز قرار میگیرد. کسی که به دفعات متعدد شکست میخورد، عزت نفس خود را در حال کاهش میبیند و برعکس کسی که به موفقیتهای پیاپی دست مییابد، عزتنفس خود را رو به افزایش میبیند، لذا میتوانیم با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر عزتنفس که مهمترین آن تصویر فرد از خودش و باور خویش است، میزان عزتنفس خود را افزایش داده و با انجام کارهای درست و به موقع، نظر دیگران را نیز نسبت به خود تغییر دهیم.
بیشتربخوانید:
رقابت یا همکاری؟
آیا روحیه رقابت داشتن بهتراست یا روحیه همکاری داشتن؟ آیا کودک یا نوجوان شما روحیه همکاری دارد یا روحیه رقابت؟ نمیدانم پاسختان چیست، اما به نظر میرسد در پاسخ به این سؤال افراد سه دسته میشوند، عدهای رقابت را میپسندند و عدهای همکاری را بر رقابت ترجیح میدهند، اما گروهی هم هستند که داشتن هر دو ویژگی را لازم میدانند. چنانچه میخواهید دقیقترین پاسخ خود را به این سؤال به دست آورید، از فرزندان خود بخواهید در نهایت صداقت و بدون سوگیری، به سؤالهای زیر پاسخ کاملا موافق، موافق، بدون نظر، کاملا مخالف و مخالف دهند:
1- اشخاصی که روش مرا پیش میگیرند، برایشان گران تمام میشود.
2- بهترین راه برای وادارکردن مردم به انجام کاری، فشار آوردن بر آنها است.
3- بد نیست که با مردم مقابله به مثل کنیم.
4- به اکثر افراد اعتماد نمیکنم.
5- مهربان بودن با افراد مهم است.
6- برای موفق شدن میتوان دیگران را زیر پا گذاشت.
7- کار گروهی مهمتر از برنده شدن است.
8- میخواهم موفق شوم، حتی اگر به قیمت از دست دادن دیگری باشد.
9- هرگز نباید به مردم اجازه داد دوبارهکاری را امتحان کنند.
10- طوری بازی میکنم که گویی زندگیام به آن وابسته است.
11- خیلی با حرارتتر از اعضای گروه خود بازی میکنم.
12- در عشق نیز مثل جنگ همه ضربهها مجاز است.
13- انسانهای خوب بعد از همه میمیرند.
14- بازندگان در سطح پایینتر قرار میگیرند.
15- گروه از سرعت من، کم میکند.
16- باید با مردم به تفاهم رسید و آنها را مثل خود در نظر گرفت.
17- شیوه کار من بهترین شیوه است.
18- بهترین سیاست این است که هر کس برای خودش کار کند.
19- برای برنده شدن به هر کاری دست میزنم.
20- مهمترین کار در بازی برنده شدن است.
21- برای رسیدن به صلح جهانی، کشور ما باید بیشترین تلاش را بکند.
22- دوست دارم به دیگران کمک کنم.
23- ضرر شما نفع من است.
24- کسانی که همه رقابتها را کنار میگذارند، برای همه جوانها الگو میشوند.
25- هر اندازه بیشتر برنده میشوم، بیشتر احساس قدرت میکنم.
26- دوست دارم کل کلاس در امتحان قبول شود.
27- سعی میکنم با مردم بد حرف نزنم.
28- دوست ندارم برای رسیدن به هدفم دیگران را تحت فشار قرار دهم.
بیشتربخوانید:
نمرهگذاری
به پاسخهای سؤالات 5، 7، 16، 21، 22، 26، 27، 28 ابتدا این گونه نمره دهید؛ 1= کاملا موافق، 2= موافق، 3= بدون نظر، 4= مخالف، 5= کاملا مخالف، حالا نمره هر گزینه را منهای عدد 6 کنید و جمع نمرات این سؤالها را به دست آورید. نمره بقیه سؤالهای تست را بر اساس 5= کاملا موافق، 4= موافق، 3= بدون نظر، 2= مخالف، 1= کاملا مخالف، محاسبه کنید. حالا همه نمرات آزمون را جمع بزنید تا نمره کلیتان در این آزمون مشخص شود.
نتیجه نهایی
دامنه نمره شما میتواند بین عدد 46 تا 83 قرار گیرد، نمرات بسیار بالا و پایین و نمره میانی جایگاه همان سه دسته افرادی است که ابتدای سخن گفتیم. نمرات پایینتر نشاندهنده تمایل به رقابت بیشتر است و نمرات بالاتر روحیه همکاری بیشتری را نشان میدهد و نمره میانگین جایگاه فردی را نشان میدهد که خواهان اعتدال در هر دو ویژگی در روابط اجتماعی است. این افراد معمولا با خطر عدم پیشرفت چشمگیر روبرو هستند.
توجه داشته باشید که پیمانکاران و کارفرمایان خیلی موفق از روحیه رقابت بالایی برخوردارند. همان افرادی که در کسب و تجارت ضعف راه نمیدهند و معمولا هم افرادی که میخواهند شرکت تازهای راه بیندازند یا وارد بازار فروش شوند، از چنین ویژگی برخوردارند، اما احتمالا مدیران موفق و جاافتاده شرکتهای بزرگ از روحیه همکاری بسیار بالایی برخوردارند. افرادی که ممکن است به علت انجام دادن تحقیقات گروهی به شهرت هم رسیده باشند، اما موفقیت خود را متعلق به گروه میدانند. این افراد روحیه رقابت حتی به مقدار کم را عاملی برای ایجاد خلل در روابط دوستانه میدانند.
والدین محترم، ملاحظه میکنید که تمایل به رقابت و همکاری زمینهساز موفقیت افراد زیادی شدهاند. احتمالا رمز موفقیت آنها در به کارگیری درست و بجای تمایلاتشان بوده است، لذا فقط قرار گرفتن در گروهی که تمایل به رقابت دارند، کافی نیست، بلکه ابزار بروز و ظهور تمایل یا همکاری را بایستی مهیا کرد.
موفق باشید.