زردچوبه یا زرده‌چال با نام علمی (Curcuma longa) ازجمله ادویه‌های معروفی است که از خانواده‌ی گیاه زنجبیل به‌شمار می‌رود و خواص فوق‌العاده‌ای ازجمله تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. سالیان متمادی از زردچوبه به‌عنوان درمانی خانگی و گیاهی در کشور هند، چین استفاده می‌شده است. ما را همراهی کنید تا شما را با خواص بی‌نظیر چای زردچوبه و اثرات درمانی آن آشنا کنیم.

حتما بخوانید:

• خواص چای نعناع برای سلامتی و زیبایی پوست
• چای قاصدک؛ 7 خاصیت شگفت‌انگیز این نوشیدنی طبیعی
• چای ماسالا، طرز تهیه و خواص آن

78 درصد تولید زردچوبه در جهان در کشور هند صورت می‌گیرد. این ادویه زردِ پرتقالی در زردچوبه‌های هندی و سُس‌های مختلف به‌وفور استفاده می‌شود. خواص ضدالتهابی، دارویی و وجود آنتی اکسیدان در این ماده، آن را بسیار محبوب و پرمصرف کرده که یکی از فراورده‌های معروف آن چای زردچوبه است. طعم چای زردچوبه بسیار ملایم و منحصربه‌فرد است. درادامه، به مزایای چای زردچوبه پرداخته‌ایم:

1. بهبود ورم مفاصل

خواص ضدالتهابی زردچوبه باعث می‌شود تا ورم و آماس مفاصل در افراد بهبود بیابد و از علائم آزاردهنده و دردناک این مشکل کم بشود. طی پژوهشی مشخص شده است که وجود ترکیب فعالی در زردچوبه موسوم به کورکومین، در کاهش درد افراد مبتلا به ورم مفاصل مفید است.

2. جلوگیری از ابتلا به آلزایمر

تحقیقات درباره‌ی علت آلزایمر همچنان در جریان است، اما به‌نظر می‌رسد که کورکومین موجود در زردچوبه باعث جلوگیری از آلزایمر می‌شود. آنتی‌اکسیدان موجود در این ماده و چای زردچوبه باعث جلوگیری از تخریب‌های آلزایمر می‌شود. مهم‌تر این است که برخی دیگر از پژوهش‌های نشان می‌دهند که مصرف زردچوبه باعث کاهش فقدان نشانگر سیناپسی و تجمع آمیلوئیدهایی می‌شود که در پیشرفت بیماری آلزایمر نقش دارند.

زردچوبه باعث کاهش تخریب سلولی، التهاب، ذخایر آمیلوئید یا پلاک‌هایی می‌شود که موجب بیماری آلزایمر و بیماری‌های نورودژنراتیو هستند. بیماری‌های نورودژنراتیو، طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها هستند که به‌طور اولیه نورون‌های مغز را درگیر می‌کند و به‌تدریج باعث ازبین‌رفتن نورون‌ها می‌شوند. کورکومین می‌تواند باعث کاهش یا مانع از تغییرات پروتئینی مرتبط با تخریب سلولی یا همان بیماری‌های نورودژنراتیو بشود.

3. جلوگیری از ابتلا به سرطان

چای زردچوبه ویژگی‌های درمانی زیادی دارد. مثلا خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدان موجود در آن می‌تواند از سرطان جلوگیری کند. مؤسسات معتبر به این نتیجه رسیده‌اند که کورکومین موجود در چای زردچوبه دارای خواص ضدسرطانی است و ماده‌ای دارد که از ابتلا به سرطان جلوگیری می‌کند. درواقع، زردچوبه از خطر جهش سلولی می‌کاهد و رشد تومورها را محدود می‌کند. ضمنا مانع از پخش سلول‌های سرطانی می‌شود. کورکومین موجود در چای زردچوبه باعث می‌شود تا این ماده در کنار شیمی‌درمانی و پرتودرمانی برای از‌بین‌بردن سرطان استفاده شود.

4. التیام کولیت زخمی

کولیت زخمی یا UC نوعی وضعیت مزمن است که باعث ایجاد زخم در انتهای مجاری دستگاه گوارش می‌شود. استفاده از چای زردچوبه باعث التیام علائم این بیماری می‌شود. تحقیقات نشان داده است که بیمارانِ درحالِ مداوا و بهبودی، با وجود مصرف چای زردچوبه کمتر دچار عود مشکل خود می‌شوند.

به‌طور کلی، از دیرباز مصرف زردچوبه برای درمان بسیاری از بیماری‌های دستگاه گوارش مفید بوده است. برای مثال، زردچوبه در بهبود حال و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر یا IBS نقش مهمی دارد. در سال 2012 پژوهشی روی موش‌ها نشان داد که کورکومین به کاهش زمان تخلیه‌ی غذا از معده به روده کوچک یا به‌عبارت دیگر تخلیه‌ی معده کمک می‌کند.

5. تقویت سیستم ایمنی

مصرف چای زردچوبه باعث افزایش تقویت ایمنی بدن می‌شود. حتی افرادی که دچار اختلالاتی در سیستم ایمنی خود هستند نیز با مصرف این ماده، سیستم ایمنی خود را قوی‌تر می‌کنند. برخی نظریه‌ها نشان می‌دهند که مصرف زردچوبه باعث ایجاد تعال در سیستم ایمنی می‌شود.

6. کاهش سطح کلسترول بد

کاهش سطح کلسترول بد معروف به LDL باعث جلوگیری از بسیاری مشکلات نظیر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی خواهد شد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، زردچوبه قادر به کاهش سطح کلسترول است. برخی تحقیقات در سال‌های گذشته نشان داده‌اند که مصرف مقدار اندکی از چای زردچوبه می‌تواند باعث کاهش سطح کلسترول و LDL بشود.

7. کمک به درمان یوئیت

یوئیت، التهاب بافت عنبیه است. یافته‌ها حاکی از آن است که ماده‌ی کورکومین موجود در زردچوبه می‌تواند نقش داروهای کورتیکواستروئیدی را بدون عوارض جانبی در درمان این بیماری داشته باشد.

8. کمک به کاهش عوارض مشکلات قلبی-عروقی

مطالعات نشان می‌دهد که کورکومین با وجود خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، مزایای زیادی برای قلب دارد. تحقیقی در سال 2012 نشان داد که مصرف روزانه 4 گرم کورکومین 3 روز قبل و 5 روز بعد از جراحی بای‌پس قلب باعث کاهش خطر سکته‌ی قلبی یا حملات قلبی می‌شود و 17 درصد از میزان چنین خطراتی می‌کاهد.

9. حفاظت از کبد، رفع سنگ کیسه‌ی صفرا و درمان مشکلات کبدی

مصرف چای زردچوبه به کبد نیز کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که کورکومین از تخریبات کبدی جلوگیری می‌کند. این ماده با حفاظت از سلول‌های کبدی از آسیب‌هایی که صفرا در بدن ایجاد می‌کند، جلوگیری به‌عمل می‌آورد. از مزایای آن می‌توان به افزایش تولید مایعات صفراوی گوارشی اشاره کرد.

10. جلوگیری و کمک به مشکلات دیابت و شُش

در هزاران سال پیش، درمانگرهای سنتی از زردچوبه برای رفع مشکلات دیابت بهره می‌بردند. مطالعات متنوع روی انسان و حیوان نشان داده که مکمل‌های زردچوبه‌ای دارای ویژگی‌های ضددیابت است. این ماده مفید در رفع و جلوگیری از مشکلات مزمن و مرتبط با شُش‌ها نیز مفید است. برخی مطالعات محدود و نه‌چندان‌گسترده هم نشان از اثرات مثبت چای زردچوبه و کورکومین در رفع آسم، فیبروز کیستیک، جراحت و سرطان ریه یا بیماری مزمن انسدادی ریه دارد.

تهیه و آماده‌سازی چای زردچوبه

چای زردچوبه را می‌توان از زردچوبه‌ی خالص یا شکل آسیاب‌شده و پودری آن تهیه کرد. گفته می‌شود که محصولات تولیدی و فراورده‌های زردچوبه به‌شکل چای و… دارای مقدار مؤثر بیشتری از کورکومین قابل جذب در بدن است. برای تهیه‌ی چای زردچوبه باید مراحل زیر را درنظر داشته باشید:

• 4 فنجان آب را بجوشانید؛
• 1 تا 2 قاشق چای‌خوری زردچوبه‌ی آسیاب‌شده، رنده‌شده یا پودری را به آب بیفزایید؛
• اجازه بدهید تا ترکیب به‌دست‌آمده به‌مدت 10 دقیقه بجوشد؛
• چای را در ظرفی بریزید و بگذارید تا 5 دقیقه خنک بشود.

بسیاری از افراد برای جذب بهتر و بهبود طعم چای زردچوبه به آن مواد دیگری هم اضافه می‌کنند. مثلا:

• اضافه کردن عسل به چای زردچوبه، آن را شیرین می‌کند و باعث افزایش خاصیت ضدمیکروبی آن می‌شود؛
• شیر چرب، خامه، شیر بادام، شیر نارگیل یا یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل یا کره‌ی آب‌کرده به جذب بهتر چای زردچوبه کمک می‌کند، زیرا کورکومین برای حل شدن نیاز به چربی‌های سالم دارد؛
• فلفل سیاه حاوی پیپرین هم باعث بهبود طعم چای زردچوبه می‌شود و هم باعث جذب بهتر کورکومین است؛
• لیمو، لیمو ترش و زنجبیل هم باعث افزایش خاصیت ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی چای زردچوبه هستند و طعم آن را نیز خوشمزه‌تر می‌کنند.

خطرات و عوارض مصرف چای زردچوبه

مصرف متعادل چای زردچوبه، مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد. اما اگر از موارد زیر چیزی در خود می‌بینید، قبل از مصرف حتما با پزشک صحبت کنید:

• تورم کیسه‌‌ی صفرا یا سنگ کیسه‌ی صفرا؛
• انسداد مجاری صفراوی؛
• زخم معده؛
• انواع دیابت‌ها (مکمل‌های زردچوبه می‌توانند موجب کاهش سطح قند خون بشوند).

مصرف بیش‌ازحد چای زردچوبه می‌تواند موجب بروز مشکلاتی بشود. مثلا:

• افزایش اسید معده که موجب زخم معده می‌شود؛
• کاهش آهن خون.

ازآنجایی‌که مصرف زردچوبه ممکن است باعث کاهش آهن خون بشود، درصورتی‌که بخواهید تحت عمل جراحی قرار بگیرید، باید 2 هفته قبل از عمل، مصرف این چای را متوقف کنید. در صورت استفاده از داروهای جلوگیری‌کننده از انعقاد خون هم نباید چای زردچوبه مصرف کنید.

گروه‌های مناسب برای مصرف چای زردچوبه

بیشتر افراد برای مصرف چای زردچوبه منعی ندارند. این ماده می‌تواند موجب کاهش درد و التهابی بشود که نمونه‌های شیمیایی آن نظیر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) با عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. این داروها برای کاهش درد و التهاب مفید هستند، اما عوارضی چون خون‌ریزی داخلی، زخم معده و کاهش سلول‌های سفید خونی را به‌همراه دارند. همه افراد می‌توانند از چای زردچوبه به‌خاطر ویژگی‌های ضدسرطانی و تقویت سیستم ایمنی استفاده کنند.

افرادی که دچار تورم و درد ناشی از آن هستند، بیشترین سود را از مصرف چای زردچوبه خواهند برد. افرادی که دیابت دارند یا از داروهای ضدانعقاد خون استفاده می‌کنند، باید قبل از مصرف چای زردچوبه با پزشک مشورت کنند.