برترین ها: در استان یزد که به عنوان یکی از نواحی مهم باستانی و تاریخی کشور ایران، از شهرت و آوازه‌ای مثال زدنی در سراسر جهان برخوردار است، همانند سایر استان‌های دیگر، شیرینی‌های مخصوص و محلی یافت می‌شود که بیانگر فرهنگ، هنر و اقلیم خاص این منطقه‌ی دیدنی و شگفت‌انگیز است.
از جمله‌ی این خوراکی‌های بومی می‌توان به باقلوا، لوز ترحیمی، کیک یزدی، کیک تخته‌ای، حاجی بادام، نان برنجیِ، نان پنجره‌ای (منقا)، نقل یزدی، قطاب، پشمک، آب‌نبات مغزی، سوهان آردی، سوهان خانی، نان نارگیلی و باقلوا شامی اشاره کرد. در ادامه‌ی این مقاله، به معرفی برخی از رایج‌ترین و محبوب‌‌ترین آنها می‌پر
شیرینی پنجره‌ای (شیرینی منقا)
مواد لازم
نشاسته نصف لیوان
مخلوط گلاب و آب نصف لیوان
مخلوط آرد برنج و آرد سفید نصف لیوان
تخم مرغ 2 عدد
زعفران آب کرده 1 قاشق غذاخوری
پودر قند به مقدار لازم
روغن به مقدار لازم
طرز تهیه
1. در کاسه ای گود نشاسته ، آب و گلاب بریزید و با همزن یا چنگال به هم بزنید تا خوب مخلوط و یکدست شوند سپس تخم مرغ ها را تک تک اضافه کنید و خوب به هم بزنید و پس از اینکه خوب مواد مخلوط شدند زعفران را نیز اضافه کنید.
2. پس از مخلوط کردن مواد اردهای برنج و گندم را به مواد اضافه نمائید و بار دیگر خوب مخلوط کنید سپس به مدت 15 دقیقه در یخچال قرار دهید ، در این فاصله در تابه ای نچسب روغن فراوانی بریزید و اجازه دهید تا روغن خوب داغ شود ، قالب مخصوص شیرینی پنجره ای را داخل روغن قرار دهید و حرارت زیر تابه را ملایم کنید و بگذارید قالب نیز کمی داغ شود.
3. کاسه محتوی مواد شیرینی را نزدیک تابه تان بگذارید و قالب داغ شده را داخل مایع بزنید و چند ثانیه مکث کنید سپس قالب را به سرعت داخل روغن ببرید و با تکان سریع دست تان مایع را از قالب جدا کنید ، هرکدام از شیرینی ها را به مدت 2 دقیقه در روغن سرخ کنید ، مجدد قالب را داغ کنید و داخل مواد بزنید و به همین صورت تک تک شیرینی ها را سرخ کنید.
4. پس از سرخ شدن شیرینی ها ، آنها را روی حوله آشپزخانه یا دستمال کاغذی ضخیمی قرار دهید تا روغن اضافه آنها گرفته شود. سپس در ظرف مورد نظر چیده و روی آنها پودر قند یا پودر شکر الک شده بپاشید.
نکته ها :
1- اگر روی این شیرینی را با سلفون بپوشانید و در خارج از یخچال نگهداری کنید تا دو هفته قابل استفاده میباشد، مخلوط آرد را قبل از استفاده الک کنید ( به طور کلی آرد مخصوص شیرینی پزی باید حداقل 2 بار و آرد معمولی باشد باید حداقل 10 بار الک شود ) ، اگر پس از مخلوط کردن تمام مواد ، مخلوط دارای ناخالصی یا گلوله های آردی شکل بودند میتوانید مواد را پس از خارج نمودن از یخچال از الک درشت رد کنید.
2- غلظت مواد باید در حد نرمال ( نه خیلی سفت و نه خیلی شل ) باشد ، اگر مخلوط خیلی شل بود میتوانید از حداکثر 1 قاشق غذاخوری آرد سفید و اگر خیلی سفت بود از نصف استکان شیر سرد معمولی استفاده کنید.
3- هنگام سرخ کردن شیرینی ها قالب باید به اندازه کافی ( نه خیلی زیاد ) داغ شده باشد ، وقتی قالب را داخل مایع قرار میدهید دقت کنید که مایع از بالای قالب تان بیرون نزند ( تمام قالب را داخل مایع فرو نبرید ) چون در این صورت مواد در روغن از قالب جدا نخواهند شد.
4- میتوانید از قالب های متنوع مخصوص شیرینی های پنجره ای برای سرخ کردن شیرینی ها استفاده کنید ، باید در زمان تهیه شیرینی های پنجره ای سرعت عمل بالایی داشته باشید ، میتوانید بجای زعفران از مقدار کمی پودر هل یا پودر کاکائو یا پودر قهوه و … استفاده نمائید.
لوز پسته
مواد لازم
آرد برنج: یک قاشق غذاخوری
شکر قهوه‌ای یا عسل: به میزان لازم
پسته: چهار پیمانه
گلاب: به میزان لازم
طرز تهیه
1. پسته را آسیاب کرده تا مقدار کمی روغن پس بدهد و تقریباً به شکل خمیری درآید. آرد برنچ را چند دقیقه تفت می‌دهیم. پودر پسته و آرد برنج را در ظرف مورد نظر ریخته، کمی گلاب وعسل به آن اضافه می‌کنیم.
2. خمیر به دست آمده را خیلی خوب ورز می‌دهیم تا مواد با هم مخلوط شوند. ته یک سینی مستطیلی را چرب کرده و مواد را ته سینی پهن می‌کنیم و به شکل لوزی برش می‌زنیم. حدود 2 تا 3 ساعت سینی را داخل یخچال قرار می‌دهیم. لوزها بعد از خنک شدن از سینی جدا می‌شوند.
گوش فیل
مواد لازم:
تخم مرغ 1 عدد
ماست 1 پیمانه و دو قاشق غذاخوری
جوش شیرین یک چهارم قاشق چایخوری
آرد 3 پیمانه
روغن مایع یک چهارم پیمانه
طرز تهیه:
1. تخم مرغ‌ها را با چنگال می‌زنیم.
2. ماست و جوش شیرین را هم می‌زنیم.
3. همه مواد را مخلوط کرده ورز می‌دهیم اگر آرد احتیاج داشت اضافه می‌کنیم.
4. می‌گذاریم چند ساعت بماند.
5. به صورتهای گرد، مثلث، پاپیون، مربع، لوزی بریده در روغن فراوان سرخ می‌کنیم.
6. در شربت فرو می‌کنیم.
زولبیا
مواد لازم
نشاسته 200 گرم
ماست 180 گرم
آرد 20 گرم
زعفران حل شده یک قاشق سوپخوری
روغن جامد یک قاشق چایخوری
جوش شیرین یک دوم قاشق چایخوری
آب یا گلاب یک قاشق سوپخوری
طرز تهیه:
1. نشاسته و ماست را مخلوط کرده، چند دقیقه‌ای صبر می‌کنیم تا نشاسته در ماست خیس خورده و به راحتی حل شود.
2. سپس آرد را اضافه می‌کنیم و با همزن خوب به هم می‌زنیم تا مایع زولبیا صاف و یکدست شود. روغن جامد را اضافه کرده و در حین به هم زدن آب یا گلاب را همراه با زعفران حل شده به مایع اضافه می‌کنیم و آن را در قیف مخصوص می‌ریزیم.
3. در این مرحله جوش شیرین را هم اضافه می‌کنیم و مایع را خوب به هم زده، در حالی که روغن روی شعله قرار دارد، زولبیا را توسط قیف در روغن کاملا داغ به صورت دایره‌های بزرگ و کوچک فرم می‌دهیم و بلافاصله پس از کمی سرخ شدن آنها را پشت و رو می‌کنیم.
4. زولبیاها را در شربت قرار می‌دهیم و پس از15- 10 دقیقه آنها را از شربت خارج کرده و در صافی قرار می‌دهیم تا شربت اضافه آن خارج شود.
مواد لازم برای شربت:
شکر 2فنجان
آب یک فنجان
گلاب 2 قاشق سوپخوری
زعفران حل شده یک قاشق مرباخوری
آبلیمو یک قاشق مربا خوری
طرز تهیه شربت:
آب و شکر را روی حرارت ملایم قرار می‌دهیم تا بجوشد. بعد گلاب و زعفران را اضافه کرده، سپس آبلیمو را می‌ریزیم. پس از چند جوش، شربت آماده شده را از روی شعله بر می‌داریم.
یادآوری: برای سرخ کردن بامیه و زولبیا از روغن مایع استفاده کنید، چون روغن جامد باعث سفت شدن آنهاخواهد شد.
حاجی بادام
مواد لازم
مغز بادام 2 لیوان
پودر قند 1 لیوان
روغن جامد آب‌کرده یک و نیم لیوان
آرد 3 لیوان
پودر هل سبز 1 قاشق چایخوری
پودر پسته برای تزئین به میزان کافی
طرز تهیه:
1. بادامها را در آب جوش خیسانده سپس پوست آنها را بکنید و با استفاده از دستمال آشپزخانه کاملاً خشک کنید.
2. آنگاه با پودر قند مخلوط کرده کاملاً آسیاب کنید. آنها را در ظرفی کاملاً با هم مخلوط کرده بعد روغن جامد آب کرده و هل را بیافزایید و به هم زدن ادامه دهید.
3. در آخر آرد را اضافه کنید و کاملاً ورز دهید، تا خمیر یکنواختی بدست آید.
4. خمیر را به ضخامت 1 سانتی‌متر پهن کرده قالب بزنید. خمیرهای قالب زده را در سینی فر بچینید و آن را در طبقه میانی فر با حرارت 180 درجه سانتی گراد به مدت 15 تا 20 دقیقه بپزید.
5. بعد از اینکه شیرینی کاملاً سرد شد با پودر قند و هل روی شیرینی را کاملاً بپوشانید. برای تزئین از پودر پسته استفاده کنید.
