خبرگزاری مهر، گروه استان ها - فاطمه کازرونی: هنوز دل‌نگرانیم! همچنان در تب و تاب جابجا نشدن ذره‌ای از تاریخ این سرزمین هستیم، در نصف‌جهانی که آوازه فرهنگ و تمدن آن از دل تپه‌های هفت هزار ساله «سیلک» هنوز به گوش می‌رسد و از ذره ذره خشت و آجر بناهای تاریخی آن هنوز گرمای دست هنرمندان اصفهانی تراوش می‌کند.
از آبی گنبدهای فیروزه‌ای، نقش و نگار دلنشین چهلستون و عالی‌قاپو تا تن‌پوش خاکی کبوترخانه‌های کاهگلی نصف‌جهان هر روز و هر شب قلب دوست‌داران میراث‌فرهنگی، تپشی بی امان و تند تند دارد تا نکند خدای نکرده یک تکه از کاشی‌های 400 ساله یا نشان کوچکی از دل زمین جابجا شود حتی اگر این نشان تنها شامل پایه‌های یک کاخ قدیمی یا نشان کوچکی از حوض‌های دوره صفوی در چنارستانِ با صفای چهارباغ عباسی اصفهان باشد.
در چنین شرایطی هر نوع تغییر هرچند اندک در بناهای تاریخی اصفهان باید با احتیاط خاص و ویژه همراه شود تا ضمن حفظ میراث ارزشمند چند هزار ساله این مرز و بوم، بیش از این بر احساسات دوست‌داران میراث فرهنگی و مردم پایتخت فرهنگی کشور ضربه وارد نشود.
زمانی که پرت شدن گردشگران از پل‌های تاریخی اصفهان خبرساز می‌شود!
در طول ماه‌های گذشته موضوع پرت شدن گردشگران از پل‌های تاریخی اصفهان مانند 33 پل خبرساز شد، به نوعی که سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان طی مکاتبه با اداره کل میراث فرهنگی اصفهان درخواست کرد که برای این پل‌ها حفاظی اتخاذ شود.
پس از اتفاق افتادن چند حادثه در پل‌های تاریخی اصفهان در مکاتبات آتش نشانی با اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، خواستار رعایت موارد ایمنی و ایمن سازی این پل و دیگر پل‌های قدیمی اصفهان برای پیشگیری از خطرات بعدی شدیم
در این ارتباط بهزاد بزرگزاد رئیس سابق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان به میراث فرهنگی در نامه‌ای این موضوع را اینگونه درخواست می کند که «با عنایت به حوادث مکرر سقوط افراد از پل‌های تاریخی شهر اصفهان مانند مارنان، 33 پل، جویی، پل خواجو و پل شهرستان که متاسفانه منجر به فوت و صدمات بسیاری جدی برای هم‌وطنان عزیز شده است و به منظور پیشگیری از حادثه مجدد خواهشمند است دستور فرمایید برای پل‌های مذکور حفاظ و جان‌پناه مناسب در انطباق با وضعیت و قدمت آنها انجام شود.»
فنس کشی 33 پل با سازه‌های فلزی، خیال یا واقعیت؟
اما آنچه که نگرانی دوست داران میراث‌فرهنگی را در پی داشته است، خبری مبنی بر فنس کشی 33 پل با سازه‌های فلزی و امکان آسیب به این پل تاریخی بوده است، در نامه مذکور نیز سازمان آتش نشانی بر حفظ ارزش تاریخی پل تاکید داشته است و خواستار آن شده است تا با توجه به ارزش پل‌های مذکور، طراحی حفاظ منطبق با وضعیت و قدمت آنها انجام شود، موضوعی که میراث فرهنگی اصفهان معتقد است از سال‌های گذشته به آن توجه داشته است.
عدم دخالت آتش‌نشانی اصفهان در ارتباط با نوع حفاظ 33 پل
در همین ارتباط معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، بر این امر تاکید داشت که این سازمان در ارتباط با نوع حفاظ و جان‌پناه در 33 پل دخالتی نداشته است و تنها در ارتباط با لزوم نصب حفاظ با میراث فرهنگی استان اصفهان، مکاتبه‌ای داشته است.
مسعود عنایت زاده در این ارتباط اظهار داشت: پس از اتفاق افتادن چند حادثه در پل‌های تاریخی اصفهان در مکاتباتی با اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، خواستار رعایت موارد ایمنی و ایمن سازی این پل و دیگر پل‌های قدیمی اصفهان برای پیشگیری از خطرات بعدی شدیم.
وی افزود: پس از ابلاغ میراث فرهنگی، مخیر است که از سازمان آتش نشانی در این ارتباط مشورتی دریافت کند و یا این کار را انجام ندهد اما باید بر این نکته تاکید کنیم که دخالتی در نوع ساخت حفاظ نداشتیم.
میراث فرهنگی ارائه طرح از سوی آتش نشانی درباره 33 پل را نپذیرفت
به گفته عنایت زاده سازمان آتش نشانی در ارتباط با ارائه ایده و طرحی در راستای ایجاد حفاظی متناسب با شانیت تاریخی 33 پل اعلام آمادگی کرده که البته میراث فرهنگی این امر را نپذیرفته است.
در این باره مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان که معتقد است پیش از این اتفاقات نیز قرار بر نصب حفاظ در دهنه‌های 33 پل و به ویژه در راستای حفاظت از اتاقک‌های این پل تاریخی نسبت به آسیب‌های بازدید برخی گردشگران بوده است، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: سعی ما این است که ضمن حفظ زیبایی 33 پل امکان گردشی بدون مخاطره و حاشیه را برای گردشگران فراهم کنیم.
طرح انتخاب شده از میان انواع پیشنهادهای مطرح شده برترین مورد و به نوعی است که هیچ نوع اتصال مستقیم به سازه‌های تاریخی انجام نمی‌شود تا وارد شدن آسیب به این پل تاریخی را شاهد نباشیم
فریدون اللهیاری افزود: در ارتباط با ایمن سازی 33 پل از چند سال پیش طرحی ارائه شده بود که به شکل آزمایشی نیز اجرا و در نهایت این طرح از سوی کارشناسان میراث فرهنگی رد شد.
وی به تصویب طرح نهایی ایمن سازی 33 پل ابراز داشت: طرح نهایی ایمن سازی 33 پل شامل ایمن سازی رواق‌ها و مسیر تردد گردشگران در سال گذشته مورد تصویب قرار گرفت و مرحله اول این طرح بر روی یک دهنه از 200 دهنه این پل تاریخی به شکل آزمایشی اجرا شد.
هیچ نوع اتصال مستقیم به سازه‌های تاریخی انجام نمی‌شود
وی با بیان اینکه در طول زمان آزمایش، نقطه نظرات و بازخوردهای لازم در این ارتباط از کارشناسان و مردم دریافت و نواقص احصاء شده است، ابراز داشت: طرح انتخاب شده از میان انواع پیشنهادهای مطرح شده برترین مورد و به نوعی است که هیچ نوع اتصال مستقیم به سازه‌های تاریخی انجام نمی‌شود تا وارد شدن آسیب به این پل تاریخی را شاهد نباشیم.
مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان تاکید کرد: در طرح آزمایشی قبلی شامل نرده‌های فلزی، منظر و زیبایی در دید گردشگری که پایین پل ایستاده رعایت نشده بود و بر این اساس در طرح جدید بر روی کابلها، روکش چوبی نصب شده است.
حفاظت از دالان‌های 33 پل با نصب حفاظ
وی با بیان اینکه سعی ما این است که تعداد کمتری از دهانه‌هایی که قابل رویت هستند بسته شود و از طریق بستن برخی دالان‌ها رفت و آمد به این دالان‌ها را نیز محدود کنیم، تصریح کرد: متاسفانه اقدامات غیرفرهنگی برخی از معدود گردشگران مانند روشن کردن آتش و یا نوشتن یادگاری بر دیواره پل در دهانه‌های راهرو مانند 33 پل این بنای تاریخی را در معرض آسیب قرار داده است.
اللهیاری گفت: اجرای این طرح در حفاظت این دالان‌ها از آسیب‌های شعارنویسی و کثیف ساختن آها موثر است و از سوی دیگر نیز در راستای ایمنی گردشگران تاثیر خواهد داشت و به نوعی هر دو هدف ما را محقق می‌سازد.
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد در مرمت‌های دهه 50 شمسی، کف سازی دهانه‌ها با بتن انجام شده است و بر این اساس اجرای این طرح مداخله ای در اصل بنا ایجاد نمی‌کند
وی اضافه کرد: 33 پل نیز یکی از محل‌های پر رفت‌وآمد شهری و اصلی ترین محورهای تردد در اصفهان است به نوعی که گاه 40 تا 50 هزار نفر به شکل روزانه از این پل عبور می کنند و یا اتراق چند دقیقه ای دارند که موجب آسیب‌هایی برای این پل تاریخی می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان افزود: در دو سمت 33 پل 300 متر راهروی سرپوشیده وجود دارد و بر این اساس لزومی ندارد که تمامی این مسیر محلی برای عبور و یا حضور عابران پیاده باشد.
اما این موضوع که اتصال حفاظ‌ها به بدنه پل، آسیبی به این بنای تاریخی دوره صفویه وارد می‌سازد یا خیر موضوعی بود که از ابتدای مطرح شدن موضوع نصب حفاظ در 33 پل مورد بحث بوده است، در این ارتباط میراث فرهنگی بر این اعتقاد است که اتصال‌ها در طرح جدید به نوعی در نظر گرفته شده است که هیچ نوع آسیبی به بخش تاریخی پل وارد نمی‌سازد.
حفاظ‌ها به پایه و کف غیرتاریخی پل به شکل پیچ شده وصل می شود
در این ارتباط اللهیاری با بیان اینکه حفاظ‌ها به پایه و کف پل به شکل پیچ شده وصل می شود، اظهار داشت: با توجه به اینکه امکان اتصال حفاظ ها به دیوارههای تاریخی پل به دلیل حفظ بنا از آسیب وجود نداشت قرار بر این شد که این کابلها به پایه و کف پل به شکل پیچ شده وصل شود.
وی ادامه داد: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد در مرمت‌های دهه 50 شمسی، کف سازی دهانه‌ها با بتن انجام شده است و بر این اساس اجرای این طرح مداخله ای در اصل بنا ایجاد نمی‌کند.
نکته مهم دیگر اینکه به عقیده کارشناسان میرث فرهنگی الحاقات یک پل تاریخی باید مشخص باشد به نوعی که در گذر زمان به طور مثال 100 سال آینده این بخش ها جزوی از هویت 500 ساله پل تلقی نشود. بر این اساس میراث ایجاد حفاظ شبیه نرده‌های ایوان عالی قاپو را رد می کند اما قرار است از هنرهای اصیل ایرانی در حفاظ‌های 33 پل استفاده شود.
الحاقی بودن نرده‌های حفاظی 33 پل مشخص است
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در این ارتباط گفت: طرحی که در ارتباط با 33 پل تصویب شده به نوعی است که الحاقی بودن نردهها مشخص باشد، در این طرح از کابلهایی استفاده شده است تا از فاصله های دور قابل رویت نباشد و این کابلها دارای روکش چوبی خواهد بود تا از منظر نزدیک نیز در چشم گردشگران زیبا جلوه کند.
رکسانا عزیزی یکی از گردشگران شیرازی است اطراف سی و سه پل است که وقتی از او در مورد دیدگاهش نسبت به حفاظ آزمایشی که در این پل کار شده است می پرسیم، با تاملی چند ثانیه ای می گوید: ای کاش هر طرحی که بروی این پل تاریخی اجرا می شود نه تنها از زیبایی های این پل کم نکند بلکه به یکی از جاذبه های بصری آن هم اضافه شود.
وی از سفر چندین باره خود به اصفهان هم سخن به میان می آورد و با ابراز تاسف از جای خالی زاینده رود در زیر پل های تاریخی که جذابیت این پل ها را در سال های اخیر صدچندان می کرد، معتقد است؛ حفاظت از جان گردشگران و مردمی که هروز از این پل عبور می کنند ایده خوبی است اما مهمتر از آن، نحوه اجرا متناسب با سلیقه مردم و نظر کارشناسان است.
انتخاب حفاظ دهانه‌های 33 پل با تاکید بر حفظ ابعاد تاریخی
به گفته مسئولان میراث فرهنگی در ارتباط با نصب حفاظ ایمنی در 33 پل حساسیت‌های لازم اتخاذ شده است به نوعی که نرده‌های حفاظ با توجه به بُعد تاریخی پل‌ها انتخاب و نصب خواهد شد، حال تنها باید منتظر گذر زمان باشیم و دغدغه‌های دوست‌داران میراث فرهنگی را به فال نیک بگیریم، شاید که این بار 33 پل با سلامت و حفظ هویت تاریخی خود بار گناه پرت شدن گردشگران را از دوش خود زمین نهاده و با درخشش 33 دهانه آن در رودخانه زاینده‌رود یک بار دیگر زیباترین پل اصفهان در دید و بر زبان گردشگران لقب بگیرد.
