تداوم معنویت . . .

به بهانه پایان رمضان و لزوم استقامت در برابر معاصی:

بزرگانی چون علامه طباطبایی(ره) بر لزوم حفظ تقوا و محاسبه و مراقبه از نفس به عنوان نسخه ای که می تواند تداوم بخش معنویت حاصل از ماه مبارک رمضان باشد، تاکید کرده اند.
نسخه علامه طباطبایی(ره) برای تداوم معنویت رمضانی

با فرارسیدن عید سعید فطر ، ماه مبارک رمضان 1438 هجری قمری نیز به سان ماه های رمضان سال های پیش به تاریخ پیوست و رویه حاکم بر گذر شتابانِ روزگار ما آدمیان چنین است که روز به روز بر حجمِ عمر طی شده ما افزون می گردد و از آن سو لاجرم به موعدِ کوچ از این دنیایِ فانی نزدیک و نزدیک تر می شویم.
در حال و هوای عید فطر و تعطیلی دو روزه آن که البته برای خیلی ها بیش از این هم به طول می انجامد، شاید تلخ سخن گفتن چندان جالب نباشد اما وقتی از باب تذکار به نکته ای اشاره کنیم که در غایت آن هدف از یک ماه روزه داری در ماه ضیافت الهی نیز نهفته است، این تلخی ظاهر بسیار هم شیرین است.
الغرض آن که متاسفانه پس از پایان ماه مبارک رمضان ، انجام بسیاری از عادات ناپسند و ارتکاب گناهان، دست کم در میان بخشی از افراد جامعه ، مشهود و ملموس می شود و این مساله حقیقتی است که تعارف بردار هم نیست که بخواهیم به راحتی کتمانش کنیم!
البته در ایام ماه مبارک رمضان، بسیاری از ما تحت تاثیر حال و هوای خوش معنوی این ماه و نیز حضور در مجالس قرائت قرآن و اُنس با ادعیه و مناجات خوانی با خود قول و قرار می گذاریم که از فردای عید فطر بکوشیم در حد توان ، انسان های بهتری باشیم و به قول معروف دور و بر گناه و معصیت را خط بکشیم اما ...!
در این "اما" البته سخن های بسیاری وجود دارد که اتفاقاً قصد و غرض نگارنده از رقم زدن این سطور هم این است؛ این که چرا این گونه می شود و مهم تر این که به راستی چه کنیم که کمتر در منجلاب گناه بیُفتیم و پس از حفظ خویشتن در بُعد فردی بکوشیم که در عرصه اجتماعی نیز وضع بهتری را شاهد باشیم.
بزرگان به ما آموخته اند محاسبه و مراقبه از نفس ، همواره دو بال برای پرواز مومنان و سالکان طریق الی الله بوده و چقدر لازم است که با تمام شدن ماه مبارک رمضان، ما نیز به این دو بال مهم مجهز شویم تا بلکه به این وسیله و البته توفیق الهی و عنایات حضرات معصومین(ع) بتوانیم معنویت به دست آمده در ماه خوب خدا را در دیگر ایام سال در وجود خود حفظ و تداوم ببخشیم.
نسخه علامه طباطبایی(ره) به نظرم در این باره بسیار راهگشاست، آن جا که در پاسخ به نامه جوانی که از ایشان دستوری برای تسلط بر نفس خواسته بود، مرقوم نمودند: "برای موفق شدن لازم است همتی برآورده، توبه ای نموده ، به مراقبه و محاسبه بپردازید. به این نحو که هر روز که صبح از خواب بیدار می شوید، قصد جدی کنید که در هر عملی که پیش آید رضای خدا را مراعات خواهم کرد. آن وقت در سر هر کاری که می خواهید انجام دهید، نفع آخرت را منظور خواهید داشت، به طوری که اگر نفع اُخروی نداشته باشد، انجام نخواهید داد، هر چه باشد. همین حال را تا شب، وقت خواب ادامه خواهید داد و وقت خواب، چهار ، پنج دقیقه ای در کارهایی که روز انجام داده اید، فکر کرده یکی یکی از نظر خواهید گذرانید. هر کدام مطابق رضای خدا انجام یافته شکری بکنید و هر کدام تخلف شده استغفاری بکنید. این رویه را هر روز ادامه دهید. این روش اگرچه در بادی حال، سخت و در ذائقه نفس ، تلخ است ولی کلید نجات و رستگاری است"